img

Bựa răng: Nguyên nhân và tác hại của bựa răng

Bựa răng là lớp màng sinh học không màu hoặc hơi ngà, bám trên bề mặt răng, được tạo thành từ vi khuẩn, nước bọt và thức ăn thừa. Tại Nha Khoa 3T, chúng tôi thường xuyên tiếp nhận nhiều khách hàng gặp vấn đề về cao răng và mảng bám vi khuẩn trên răng.

Nếu không được làm sạch đúng cách, mảng bám này sẽ dần cứng lại thành vôi răng, gây ra nhiều vấn đề răng miệng nghiêm trọng như sâu răng, viêm nướu và hôi miệng. Việc hiểu rõ về cặn răng và phương pháp phòng ngừa mảng bám trên răng là rất cần thiết để duy trì sức khỏe răng miệng tốt.

Hình ảnh bựa răng tích tụ trên bề mặt răng

Bựa răng tích tụ dần trên bề mặt răng gây ra nhiều vấn đề sức khỏe răng miệng

1. Tìm Hiểu Chi Tiết Về Bựa Răng

Bựa răng còn được gọi là mảng bám răng (dental plaque), là một lớp màng mỏng dính chặt, không màu hoặc có màu hơi ngà nằm trên bề mặt răng. Theo các chuyên gia nha khoa, trong 1mg mảng bám có thể chứa khoảng 200-300 triệu vi khuẩn. Những vi khuẩn này sống trong môi trường khoang miệng, chúng sử dụng nước bọt và thức ăn thừa còn sót lại sau khi ăn để phát triển và tạo thành các mảng bám trên răng.

Ngay sau khi bạn ăn xong và chưa kịp đánh răng, trên bề mặt răng sẽ xuất hiện một lớp màng trắng đục, đó chính là mảng bám ở giai đoạn ban đầu. Nếu không được loại bỏ kịp thời, mảng bám này sẽ ngày càng dày lên và bám chặt vào chân răng, len lỏi vào các kẽ răng. Sau một thời gian, mảng bám có thể bị vôi hóa và hình thành cao răng.

Cao răng là giai đoạn tiếp theo của mảng bám khi các khoáng chất trong nước bọt như canxi và phosphate lắng đọng trên mảng bám, làm cho nó cứng lại và khó loại bỏ hơn. Cao răng thường có màu vàng hoặc nâu, tạo ra sự tương phản rõ rệt với màu răng tự nhiên, ảnh hưởng đến thẩm mỹ của nụ cười và sức khỏe răng miệng.

Mảng bám và cao răng chủ yếu tập trung ở các vị trí như:

  • Đường viền nướu
  • Kẽ răng
  • Mặt trong của răng cửa dưới
  • Các bề mặt nhai của răng hàm
  • Quanh các phục hình răng như mão, cầu răng, hoặc niềng răng

Sự tích tụ mảng bám tạo ra môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Khi vi khuẩn tiêu thụ đường và tinh bột từ thức ăn, chúng sẽ sản sinh ra axit, làm hòa tan men răng và dẫn đến sâu răng. Ngoài ra, các độc tố từ vi khuẩn còn có thể kích thích nướu, gây viêm nướu và có thể tiến triển thành viêm nha chu nếu không được điều trị kịp thời.

2. Nguyên Nhân Hình Thành Bựa Răng

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến việc hình thành mảng bám và cao răng. Hiểu rõ những nguyên nhân này sẽ giúp bạn phòng ngừa hiệu quả:

2.1 Vệ Sinh Răng Miệng Không Đúng Cách

Vệ sinh răng miệng không đúng cách là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến sự hình thành mảng bám. Khi bạn không đánh răng đều đặn hoặc đánh răng không kỹ, các mảnh vụn thức ăn sẽ bị mắc kẹt giữa các kẽ răng. Những mảnh thức ăn này không được làm sạch sẽ tích tụ và tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến hình thành mảng bám trên răng.

Đánh răng đúng cách có thể loại bỏ tới 60% mảng bám thức ăn. Tuy nhiên, nhiều người đánh răng quá nhanh, không đủ thời gian (lý tưởng là 2 phút) hoặc không chú ý đến tất cả các bề mặt răng. Điều này dẫn đến việc không làm sạch được hết mảng bám, tạo cơ hội cho vi khuẩn phát triển.

2.2 Chế Độ Ăn Uống Không Hợp Lý

Chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn đến sự hình thành mảng bám. Các thực phẩm chứa nhiều đường và tinh bột như bánh kẹo, nước ngọt, và thức ăn chế biến sẵn là “thức ăn” lý tưởng cho vi khuẩn trong miệng. Khi bạn tiêu thụ những thực phẩm này, vi khuẩn sẽ sử dụng đường để tạo ra axit, làm tổn hại men răng và tạo điều kiện cho sự phát triển của mảng bám.

Thức ăn dính như kẹo dẻo, bánh mì trắng, khoai tây chiên cũng dễ bám vào răng và khó loại bỏ hơn so với các loại thực phẩm khác. Ngoài ra, ăn vặt thường xuyên trong ngày cũng làm tăng thời gian tiếp xúc của răng với axit, từ đó tăng nguy cơ hình thành mảng bám và sâu răng.

Các loại thực phẩm dễ gây bựa răng và mảng bám răng như đồ ngọt, đồ ăn dính

Các loại thực phẩm nhiều đường và tinh bột là nguyên nhân chính gây tích tụ bựa răng và mảng bám răng

2.3 Thói Quen Hút Thuốc Lá

Hút thuốc không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể mà còn gây hại nghiêm trọng cho răng miệng. Những người hút thuốc có nguy cơ cao hơn trong việc tích tụ mảng bám và cao răng. Thuốc lá chứa nhiều hóa chất độc hại có thể làm giảm lưu lượng máu đến nướu, làm suy yếu khả năng miễn dịch của cơ thể trong việc chống lại vi khuẩn trong khoang miệng.

Nicotin và hắc ín trong thuốc lá tạo ra một lớp bám dính trên bề mặt răng, làm răng dễ bị ố vàng và tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Hút thuốc cũng làm giảm tiết nước bọt, trong khi nước bọt có vai trò quan trọng trong việc rửa trôi các mảnh thức ăn và trung hòa axit trong miệng.

2.4 Mất Cân Bằng Hormone

Sự thay đổi hormone trong cơ thể, đặc biệt là ở phụ nữ trong thời kỳ mang thai, chu kỳ kinh nguyệt, hoặc mãn kinh, có thể làm tăng nguy cơ viêm nướu và hình thành mảng bám. Hormone estrogen và progesterone làm tăng lưu lượng máu đến mô nướu, làm cho nướu dễ bị viêm và phản ứng mạnh hơn với vi khuẩn trong mảng bám.

2.5 Bệnh Lý Và Thuốc Men

Một số bệnh lý như tiểu đường không kiểm soát tốt có thể làm tăng lượng đường trong nước bọt, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển mạnh hơn. Ngoài ra, một số loại thuốc có thể làm giảm lưu lượng nước bọt, dẫn đến tình trạng khô miệng, làm giảm khả năng tự làm sạch tự nhiên của miệng và tăng nguy cơ tích tụ mảng bám.

3. Tác Hại Của Bựa Răng Đối Với Sức Khỏe Răng Miệng

Bựa răng không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ của nụ cười mà còn gây ra nhiều vấn đề sức khỏe răng miệng nghiêm trọng. Dưới đây là những tác hại chính mà bựa răng có thể gây ra:

3.1 Gây Sâu Răng

Khi mảng bám tích tụ trên răng, vi khuẩn trong mảng bám sẽ chuyển hóa đường thành axit. Axit này tấn công men răng, làm mất khoáng chất và dần dần tạo ra các lỗ nhỏ trên bề mặt răng. Nếu không được điều trị kịp thời, sâu răng sẽ tiến triển sâu hơn vào tủy răng, gây ra đau nhức và có thể dẫn đến viêm tủy răng hoặc áp xe chân răng.

Cảnh báo dấu hiệu sâu răng từ bựa răng
  • Đau nhức khi ăn đồ ngọt, nóng hoặc lạnh
  • Xuất hiện lỗ hoặc vết đen trên răng
  • Cảm giác đau khi cắn hoặc nhai
  • Hơi thở có mùi hôi bất thường

3.2 Viêm Nướu Và Viêm Nha Chu

Mảng bám không chỉ tấn công răng mà còn ảnh hưởng đến nướu. Vi khuẩn trong mảng bám tiết ra độc tố kích thích nướu, gây viêm, sưng và chảy máu khi đánh răng hoặc khi dùng chỉ nha khoa. Đây là giai đoạn đầu của bệnh nướu, còn gọi là viêm nướu.

Nếu viêm nướu không được điều trị, nó có thể tiến triển thành viêm nha chu, một bệnh lý nghiêm trọng hơn ảnh hưởng đến các mô nâng đỡ răng, bao gồm dây chằng nha chu và xương ổ răng. Viêm nha chu có thể dẫn đến tình trạng răng bị lung lay và cuối cùng là mất răng nếu không được điều trị kịp thời.

Viêm nướu do bựa răng tích tụ lâu ngày

Bựa răng tích tụ lâu ngày gây viêm nướu, chảy máu và có thể dẫn đến viêm nha chu

3.3 Hôi Miệng

Vi khuẩn trong mảng bám phân hủy các mảnh thức ăn còn sót lại trong miệng, giải phóng các hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi, gây ra mùi hôi khó chịu. Hôi miệng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng mà còn tạo ra những rào cản trong giao tiếp xã hội, làm giảm sự tự tin của bạn.

3.4 Ảnh Hưởng Đến Thẩm Mỹ

Mảng bám và cao răng có màu sắc khác với màu tự nhiên của răng, thường là vàng, nâu hoặc đen, tạo ra sự tương phản rõ rệt và làm mất đi tính thẩm mỹ của hàm răng. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự tự tin khi cười nói, giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày và trong công việc.

3.5 Ảnh Hưởng Đến Sức Khỏe Tổng Thể

Nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa sức khỏe răng miệng kém và một số bệnh lý toàn thân như bệnh tim mạch, đột quỵ, bệnh tiểu đường và các vấn đề hô hấp. Vi khuẩn từ mảng bám có thể xâm nhập vào máu thông qua nướu bị viêm và di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể, gây viêm nhiễm và các biến chứng.

Đối với phụ nữ mang thai, viêm nướu và viêm nha chu đã được chứng minh có liên quan đến việc sinh non và trẻ có cân nặng thấp khi sinh.

Lưu ý: Theo nghiên cứu từ Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ, người bị bệnh nha chu có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn 25% so với người có sức khỏe răng miệng tốt. Do đó, việc loại bỏ bựa răng và duy trì vệ sinh răng miệng tốt không chỉ bảo vệ nụ cười mà còn bảo vệ sức khỏe tổng thể của bạn.

4. Phương Pháp Phòng Ngừa Và Điều Trị Bựa Răng

Việc phòng ngừa và điều trị bựa răng không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe răng miệng mà còn góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể. Dưới đây là các phương pháp hiệu quả:

4.1 Vệ Sinh Răng Miệng Đúng Cách

🪥
Đánh răng đúng cách
  • Đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày, mỗi lần kéo dài 2 phút.
  • Sử dụng bàn chải lông mềm để tránh làm tổn thương nướu.
  • Chải theo hướng từ nướu xuống răng, với các chuyển động nhẹ nhàng theo hình tròn.
  • Chú ý đến tất cả các bề mặt răng, bao gồm mặt ngoài, mặt trong và mặt nhai.
  • Thay bàn chải đánh răng mỗi 3-4 tháng hoặc khi lông bàn chải bắt đầu mòn.
🧵
Sử dụng chỉ nha khoa
  • Dùng chỉ nha khoa ít nhất một lần mỗi ngày để loại bỏ mảng bám và thức ăn mắc kẹt giữa các kẽ răng, nơi bàn chải không thể tiếp cận.
  • Sử dụng khoảng 45cm chỉ nha khoa, quấn hầu hết quanh các ngón tay giữa và để lại khoảng 2-3cm để làm sạch giữa các răng.
  • Di chuyển chỉ nhẹ nhàng lên xuống giữa các răng, cẩn thận không để làm tổn thương nướu.
🥛
Sử dụng nước súc miệng
  • Nước súc miệng chứa fluoride và các thành phần kháng khuẩn có thể giúp giảm mảng bám và vi khuẩn trong miệng.
  • Súc miệng sau khi đánh răng và dùng chỉ nha khoa để tăng cường hiệu quả làm sạch.
Vệ sinh răng miệng đúng cách để phòng ngừa bựa răng

Vệ sinh răng miệng đúng cách là phương pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa bựa răng

4.2 Chế Độ Ăn Uống Lành Mạnh

  • Hạn chế tiêu thụ thực phẩm và đồ uống có đường.
  • Tăng cường ăn rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu chất xơ, có tác dụng làm sạch tự nhiên cho răng.
  • Uống nhiều nước để giúp rửa trôi mảnh thức ăn và kích thích tiết nước bọt.
  • Sử dụng kẹo cao su không đường sau bữa ăn nếu không thể đánh răng ngay, giúp kích thích tiết nước bọt và loại bỏ một phần thức ăn thừa.

4.3 Thăm Khám Nha Khoa Định Kỳ

Thăm khám nha khoa định kỳ là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe răng miệng. Bạn nên thăm khám nha sĩ ít nhất 6 tháng một lần để:

  • Kiểm tra sức khỏe răng miệng tổng quát
  • Làm sạch răng chuyên nghiệp, loại bỏ mảng bám và cao răng
  • Phát hiện sớm các vấn đề về răng miệng
  • Nhận tư vấn về cách chăm sóc răng miệng phù hợp

Tại Nha Khoa 3T, chúng tôi cung cấp dịch vụ cạo vôi răng chuyên nghiệp với các bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm. Quy trình làm sạch bao gồm:

  • Kiểm tra tổng quát tình trạng răng miệng
  • Sử dụng dụng cụ siêu âm để làm sạch cao răng
  • Đánh bóng răng để loại bỏ các vết ố và làm trơn bề mặt răng
  • Tư vấn cách chăm sóc răng miệng tại nhà

4.4 Các Phương Pháp Điều Trị Tại Nhà

Ngoài các phương pháp chuyên nghiệp, bạn có thể áp dụng một số biện pháp tại nhà để hỗ trợ loại bỏ mảng bám:

Sử dụng muối
  • Pha 1 thìa cà phê muối với 500ml nước ấm
  • Súc miệng với dung dịch này trong 30 giây, 2-3 lần mỗi ngày
  • Muối có tác dụng kháng khuẩn và giúp tăng độ pH trong miệng, ức chế sự phát triển của vi khuẩn
Sử dụng baking soda
  • Trộn 1 thìa cà phê baking soda với một ít nước tạo thành hỗn hợp sệt
  • Dùng hỗn hợp này chải răng nhẹ nhàng trong khoảng 1 phút
  • Súc miệng thật kỹ và tiếp tục đánh răng với kem đánh răng thông thường
  • Baking soda có tính kiềm, giúp trung hòa axit trong miệng và làm mềm mảng bám
Sử dụng chanh
  • Pha nước cốt chanh với nước ấm theo tỷ lệ 1:1
  • Súc miệng với dung dịch này sau khi đánh răng
  • Axit citric trong chanh có tác dụng làm sạch và loại bỏ vết ố, tuy nhiên nên sử dụng với liều lượng vừa phải để tránh làm tổn hại men răng

5. Dịch Vụ Chăm Sóc Răng Miệng Tại Nha Khoa 3T

Tại Nha Khoa 3T, chúng tôi cung cấp các dịch vụ chăm sóc răng miệng toàn diện để giúp bạn loại bỏ mảng bám và duy trì sức khỏe răng miệng tối ưu:

Dịch Vụ Cạo Vôi Răng Chuyên Nghiệp

Cạo vôi răng là phương pháp hiệu quả nhất để loại bỏ mảng bám đã vôi hóa. Quy trình này được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên môn cao với trang thiết bị hiện đại, đảm bảo loại bỏ triệt để cao răng mà không gây tổn hại đến men răng và nướu.

Ưu điểm của dịch vụ cạo vôi răng tại Nha Khoa 3T
Loại bỏ triệt để cao răng, cả trên và dưới nướu
Sử dụng công nghệ siêu âm tiên tiến, giảm thiểu đau nhức
Làm sạch kỹ lưỡng các kẽ răng và vùng khó tiếp cận
Đánh bóng răng sau khi cạo vôi, giúp răng trắng sáng hơn
Tư vấn cách chăm sóc răng miệng sau điều trị

Tìm hiểu thêm về giá cạo vôi răng tại Nha Khoa 3T.

Dịch Vụ Tẩy Trắng Răng

Sau khi đã loại bỏ mảng bám và cao răng, Nha Khoa 3T cung cấp dịch vụ tẩy trắng răng an toàn, giúp khôi phục màu trắng tự nhiên cho răng và tăng sự tự tin khi giao tiếp.

Điều Trị Các Bệnh Lý Răng Miệng

Nếu mảng bám đã gây ra các vấn đề như sâu răng, viêm nướu hoặc viêm nha chu, Nha Khoa 3T cung cấp các dịch vụ điều trị toàn diện như:

  • Điều trị sâu răng và trám răng
  • Điều trị viêm nướu và viêm nha chu
  • Nhổ răng và cấy ghép implant
  • Phục hình răng thẩm mỹ
Dịch vụ cạo vôi răng chuyên nghiệp tại Nha Khoa 3T

Dịch vụ cạo vôi răng chuyên nghiệp tại Nha Khoa 3T giúp loại bỏ triệt để bựa răng và cao răng

Đặc biệt, khi bạn đặt lịch hẹn tại Nha Khoa 3T qua hotline 0913121713, bạn sẽ được ưu đãi giảm 10% cho tất cả các dịch vụ. Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và tận tâm của chúng tôi sẽ tư vấn và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất với tình trạng răng miệng của bạn.

ƯU ĐÃI GIẢM 10% CHO KHÁCH ĐẶT LỊCH HẸN
ĐẶT LỊCH HẸN NGAY

Bạn đang gặp vấn đề với bựa răng, cao răng hoặc các vấn đề răng miệng khác? Hãy liên hệ ngay với Nha Khoa 3T để được tư vấn và hỗ trợ.

LIÊN HỆ VỚI NHA KHOA 3T
Hotline: 0913121713
Địa chỉ: Số 6 Nguyễn Cửu Đàm, P. Tân Sơn Nhì, Q. Tân Phú, TP. HCM

Chăm sóc răng miệng đúng cách không chỉ giúp bạn có nụ cười đẹp mà còn bảo vệ sức khỏe tổng thể. Đừng để bựa răng ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn, hãy hành động ngay hôm nay để có hàm răng khỏe mạnh và trắng sáng.

Bác sĩ Phan Xuân Sơn
Bác sĩ Phan Xuân Sơn
Chuyên khoa Răng Hàm Mặt, Đại học Y Dược TP.HCM
Bác sĩ Phan Xuân Sơn có hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nha khoa, chuyên sâu về bệnh lý nha chu, thành viên Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam. Hiện đang là Giám đốc chuyên môn tại Nha Khoa 3T.
Xem thêm về Bác sĩ Phan Xuân Sơn →
Cập nhật y khoa lần cuối: 04/03/2025