Các loại răng giả cố định
Răng giả cố định là một giải pháp phục hình nha khoa hiện đại, được thiết kế để thay thế một hoặc nhiều răng bị mất hoặc hư hỏng nặng. Chúng cung cấp sự ổn định, tính thẩm mỹ cao và cải thiện chức năng ăn nhai một cách tối ưu. Dựa trên nền tảng khoa học nha khoa tiên tiến, bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết, rõ ràng và nhất quán về các loại răng giả cố định phổ biến, giúp bệnh nhân hiểu rõ hơn và đưa ra lựa chọn phù hợp.
1. Mão răng sứ (Dental Crowns)
Mão răng là một loại răng giả cố định bao phủ hoàn toàn phần răng thật bị hư hại hoặc yếu, giúp bảo vệ cấu trúc còn lại và cải thiện chức năng ăn nhai.
1.1. Các trường hợp chỉ định:
- Răng bị hư hỏng nghiêm trọng do sâu răng hoặc chấn thương.
- Răng đã được lấy tủy, trở nên yếu và dễ gãy.
- Răng bị sứt, mẻ hoặc có hình dáng không thẩm mỹ.
- Để che phủ implant nha khoa.
1.2. Vật liệu chế tạo mão răng:
- Sứ toàn phần (Emax): Độ thẩm mỹ cao, phù hợp với răng cửa.
- Sứ kim loại: Chi phí thấp hơn, nhưng có thể gây biến đổi màu nướu.
- Zirconia: Cứng chắc, bền và có tính thẩm mỹ cao.
1.3. Quy trình thực hiện:
- Chuẩn bị răng: Mài nhỏ răng thật để tạo không gian cho mão.
- Lấy dấu: Sử dụng công nghệ quét 3D hoặc vật liệu lấy dấu truyền thống.
- Chế tạo mão: Sử dụng công nghệ CAD/CAM để đảm bảo độ chính xác.
- Gắn mão: Cố định mão lên răng thật bằng xi măng nha khoa chuyên dụng.
2. Inlays và Onlays
Inlay và Onlay là phục hình nha khoa bán cố định, được thiết kế để thay thế một phần răng bị hư hại, thay cho trám răng truyền thống. Chúng được chế tác riêng từ vật liệu như sứ hoặc composite để đảm bảo độ khít và tính thẩm mỹ cao.
2.1. Sự khác biệt giữa Inlay và Onlay:
- Inlay: Phục hình phần bên trong của răng, không bao phủ các múi răng.
- Onlay: Bao phủ cả phần bên trong và các múi răng bị hư hại.
2.2. Ưu điểm:
- Độ bền cao hơn so với trám răng composite hoặc amalgam.
- Tính thẩm mỹ cao, phù hợp với màu răng tự nhiên.
- Bảo tồn cấu trúc răng thật tối đa.
2.3. Quy trình thực hiện:
- Chuẩn bị răng: Loại bỏ phần răng bị sâu hoặc hư hỏng.
- Lấy dấu: Dấu răng được gửi đến phòng lab để chế tạo Inlay/Onlay.
- Gắn phục hình: Sau khi hoàn thiện, Inlay/Onlay được cố định bằng keo nha khoa chuyên dụng.
3. Cầu răng sứ (Dental Bridges)
Cầu răng là một loại phục hình thay thế một hoặc nhiều răng mất bằng cách sử dụng răng thật hoặc implant làm trụ để nâng đỡ.
3.1. Phân loại cầu răng:
- Cầu răng truyền thống: Sử dụng hai răng thật ở hai bên khoảng trống làm trụ.
- Cầu răng trên implant: Dành cho trường hợp răng thật không đủ khỏe để làm trụ.
- Cầu răng cánh dán (Maryland Bridge): Sử dụng khung kim loại hoặc sứ dán vào răng bên cạnh, phù hợp với răng cửa.
3.2. Ưu điểm:
- Giúp khôi phục hình dáng và chức năng của hàm răng.
- Phân bổ lực nhai đều trên các răng còn lại.
- Cải thiện phát âm và thẩm mỹ.
3.3. Quy trình thực hiện:
- Mài răng trụ: Chuẩn bị các răng trụ để nâng đỡ cầu răng.
- Lấy dấu và chế tạo cầu: Sử dụng công nghệ CAD/CAM để đảm bảo độ chính xác.
- Gắn cầu: Cố định cầu răng bằng xi măng nha khoa hoặc vít nếu lắp trên implant.
4. Răng giả cố định trên Implant
Răng giả cố định trên implant là giải pháp thay thế một hoặc nhiều răng bị mất hoặc hư hỏng, giúp khôi phục chức năng nhai và vẻ thẩm mỹ cho hàm răng. Đây là lựa chọn phù hợp cho những người bị mất toàn bộ răng (mất răng hoàn toàn) hoặc chỉ mất một vài răng.
4.1 Ưu Điểm
- Không chỉ giúp cải thiện thẩm mỹ, răng giả cố định còn hỗ trợ cân bằng vùng hàm.
- Sự cân bằng này rất quan trọng để tránh các vấn đề như đau khớp hàm hoặc căng cơ, vốn có thể tác động đến sức khỏe toàn thân.
- Khác với răng giả tháo lắp, răng giả cố định không thể dễ dàng tháo ra và chỉ được nha sĩ tháo khi cần thiết. Trong trường hợp có thể thực hiện, răng giả cố định trên implant được xem là giải pháp tối ưu để thay thế răng mất. Loại phục hình này không chỉ mang lại sự thoải mái khi nhai mà còn giúp hàm răng trông tự nhiên và đều đặn hơn, đáp ứng tốt các nhu cầu thẩm mỹ của bệnh nhân.
4.2. Quy trình thực hiện:
Răng giả cố định được gắn lên các implant nha khoa – những trụ nhỏ bằng titanium được cấy vào xương hàm. Implant đóng vai trò như chân răng nhân tạo, tạo nền tảng chắc chắn để giữ cố định răng giả.
5. Phục hình toàn hàm trên implant (All-on-4, All-on-6, All-on-8)
Phục hình toàn hàm là giải pháp phục hình cố định cho bệnh nhân mất toàn bộ răng trên một hàm. Các implant được cấy vào xương hàm để nâng đỡ một cung răng giả, mang lại sự ổn định và thẩm mỹ cao.
5.1. Phân loại cầu răng toàn hàm:
- All-on-4: Sử dụng 4 implant để nâng đỡ cung răng. Chi phí thấp nhưng độ ổn định kém hơn.
- All-on-6: Sử dụng 6 implant, lựa chọn tối ưu nhất về độ bền và thẩm mỹ.
- All-on-8: Sử dụng 8 implant, thường chỉ áp dụng cho hàm trên khi mất xương nghiêm trọng.
5.2. Ưu điểm của All-on-6:
- Phân bổ lực nhai đồng đều, giảm áp lực lên xương hàm.
- Độ ổn định cao, không cần tháo lắp như răng giả thông thường.
- Thời gian sử dụng lâu dài (20-30 năm).
5.3. Quy trình thực hiện:
- Cấy implant: Đặt các trụ titanium vào xương hàm.
- Thời gian lành thương: Chờ từ 3-6 tháng để implant tích hợp với xương.
- Lắp cầu răng: Cố định cung răng giả lên implant bằng vít chuyên dụng.
Lời khuyên từ chuyên gia nha khoa
Răng giả cố định mang lại nhiều lợi ích cả về thẩm mỹ lẫn chức năng. Tuy nhiên, việc lựa chọn loại phục hình phù hợp phụ thuộc vào tình trạng răng miệng, sức khỏe xương hàm, và ngân sách của từng cá nhân. Hãy tham khảo ý kiến của nha sĩ chuyên môn để được tư vấn và lên kế hoạch điều trị tối ưu.
Tác giả: Dr. Phan Xuân Sơn, Chuyên gia Phục hình nha khoa, Chứng chỉ Implant BV RHM TW TP.HCM.
