MỤC LỤC
Được viết bởi Bác sĩ Phan Xuân Sơn – Chuyên khoa Răng Hàm Mặt, ĐH Y Dược TP.HCM, 10 năm kinh nghiệm. Thành viên Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam
Nhổ răng khôn (hay còn gọi là răng số 8) là một trong những thủ thuật phẫu thuật răng miệng phổ biến hiện nay. Răng khôn thường mọc trong độ tuổi từ 17 đến 25 (nguồn) và đôi khi có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe răng miệng nếu không có đủ không gian để mọc thẳng hàng. Khi đó, phương pháp tốt nhất là loại bỏ chúng để ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn. Vậy, nhổ răng khôn bao lâu thì lành thương?
Quá trình phục hồi sau khi nhổ răng khôn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm tình trạng răng, tuổi tác và liệu có biến chứng trong quá trình phẫu thuật hay không.
Dưới đây là một cái nhìn chi tiết về tiến trình lành thương sau khi nhổ răng khôn, các biện pháp chăm sóc vết thương, quản lý đau, và các câu hỏi thường gặp liên quan đến việc nhổ răng khôn.
1. Thời Gian Phục Hồi Sau Khi Nhổ Răng Khôn
Thông thường, thời gian phục hồi sau khi nhổ răng khôn kéo dài từ 3 ngày đến 2 tuần (nguồn tham khảo), tùy thuộc vào nhiều yếu tố như:
– Số lượng răng được nhổ.
– Tình trạng răng (có bị tác động, bị kẹt hay không).
– Tuổi tác của bệnh nhân.
– Biến chứng xảy ra trong quá trình phẫu thuật, chẳng hạn như viêm nhiễm hoặc tổn thương dây thần kinh.
1.1 Ngày Đầu Tiên
Việc nhổ răng khôn thường là một thủ thuật ngoại trú kéo dài khoảng 1 giờ. Bác sĩ phẫu thuật sẽ sử dụng gây tê cục bộ hoặc tổng quát trước khi thực hiện thủ thuật. Sau khi thuốc tê hết tác dụng, bạn sẽ cảm nhận dần các triệu chứng sau:
– Sưng tấy, đau và có máu trong miệng.
– Sưng và bầm tím nhẹ ở vùng má.
– Cứng hàm (trismus), đôi khi còn gọi là khóa hàm.
– Vị khó chịu trong miệng.
– Tê, ngứa ran hoặc mất cảm giác ở miệng, má hoặc mặt.
Việc có người đưa về nhà sau khi phẫu thuật nhổ răng khôn là rất quan trọng, vì lúc này bạn có thể vẫn còn ảnh hưởng của thuốc tê. Nếu cảm thấy đau dữ dội hoặc chảy máu quá nhiều, bạn nên liên hệ với bác sĩ ngay lập tức để được hỗ trợ.
2.2 Ngày 2 Đến Ngày 4
Trong những ngày tiếp theo, sưng, đau và bầm tím có thể tăng lên, đặc biệt là ở vùng miệng và má. Lúc này, bạn nên nghỉ ngơi ít nhất 1-2 ngày để cơ thể phục hồi (nguồn tham khảo), tránh làm các hoạt động gắng sức. Dần dần, các triệu chứng sẽ thuyên giảm và bạn có thể trở lại công việc hoặc trường học khi cảm thấy các triệu chứng đã được kiểm soát.
Nếu đau, chảy máu hoặc rỉ dịch ở vị trí nhổ răng tăng lên đáng kể, điều đó có thể là dấu hiệu của biến chứng như viêm nhiễm hoặc ổ răng khô. Hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
2.3 Ngày 5 Đến Ngày 14
Đến ngày thứ 7, hầu hết mọi người đều đã gần như hoàn thành quá trình phục hồi. Tình trạng này có thể bao gồm:
– Sưng tấy, bầm tím và đau giảm đi đáng kể.
– Khả năng vận động của hàm gần như trở lại bình thường.
– Không còn cảm giác ngứa ran, chảy máu hoặc vị khó chịu trong miệng.
– Dần dần quay lại các hoạt động thể chất.
Tuy nhiên, nếu răng khôn bị kẹt hoặc mọc lệch, hoặc nếu có bất kỳ biến chứng nào trong quá trình phẫu thuật, quá trình phục hồi có thể kéo dài đến 2 tuần.
Ngày sau phẫu thuật | Các triệu chứng có thể gặp |
0–1 | Sưng, đau và chảy máu trong miệng; sưng và bầm tím nhẹ ở má; hàm cứng và đau; vị khó chịu trong miệng; tê, ngứa ran hoặc mất cảm giác ở miệng, má, hoặc mặt. |
2–4 | Sưng và bầm tím ở má tăng lên; hàm cứng và đau; chảy máu giảm; dần dần trở lại các hoạt động hàng ngày. |
5–14 | Sưng, bầm tím và đau giảm đi; khả năng vận động hàm gần bình thường; không còn cảm giác tê, chảy máu hoặc vị khó chịu; dần dần quay lại hoạt động thể chất. |
3. Các Biến Chứng Có Thể Gặp Phải
Một số biến chứng có thể xảy ra sau khi nhổ răng khôn, và bạn cần nhận biết các dấu hiệu để có thể xử lý kịp thời.
3.1 Ổ Răng Khô (Dry Socket)
Ổ răng khô có thể xảy ra từ 3 đến 5 ngày sau khi phẫu thuật. Đây là tình trạng khi cục máu đông tự nhiên hình thành ở vị trí nhổ răng bị loại bỏ hoặc bị trật ra trước khi vùng đó lành lại, dẫn đến việc lộ xương hoặc dây thần kinh. Tình trạng này có thể gây đau nhức và cần được điều trị bởi bác sĩ.
3.2 Tổn Thương Dây Thần Kinh
Tổn thương dây thần kinh hàm dưới hoặc lưỡi cũng có thể xảy ra trong quá trình nhổ răng khôn, mặc dù hiếm gặp. Các triệu chứng của tổn thương dây thần kinh bao gồm tê, ngứa ran hoặc mất cảm giác kéo dài. Nếu các triệu chứng này không thuyên giảm sau vài ngày, bạn nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra.
3.3 Các Dấu Hiệu Cần Gọi Bác Sĩ
Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây, hãy liên hệ với bác sĩ để được kiểm tra và điều trị:
– Khó nuốt hoặc thở.
– Sốt.
– Thuốc giảm đau không hiệu quả.
– Sưng, ngứa ran hoặc tê tăng lên theo thời gian.
– Máu hoặc mủ chảy ra từ mũi.
– Chảy máu không ngừng tại vị trí nhổ răng, ngay cả khi đã giữ chặt gạc và áp lực.
4. Cách Chăm Sóc Sau Khi Nhổ Răng Khôn
Việc chăm sóc đúng cách sau khi nhổ răng khôn là rất quan trọng để đảm bảo quá trình lành thương diễn ra thuận lợi và ngăn ngừa các biến chứng.
4.1 Hoạt Động
Sau khi nhổ răng khôn, điều quan trọng là không làm rớt cục máu đông hình thành ở vị trí nhổ răng hoặc làm kích thích các mũi khâu. Cục máu đông này hoạt động như một lớp bảo vệ, giúp vết thương lành lại.
Trong 24 giờ đầu tiên, bạn nên tránh những hoạt động sau:
– Uống rượu, cà phê, hoặc đồ uống nóng.
– Nhai thức ăn.
– Dùng ống hút.
– Hút thuốc lá.
– Sử dụng các sản phẩm thuốc lá hoặc vaping.
– Súc miệng hoặc nhổ nước bọt mạnh.
Sau 24 giờ đầu tiên, bạn có thể trở lại các hoạt động hàng ngày, nhưng vẫn cần tránh làm bất cứ điều gì có thể làm rớt các mũi khâu hoặc cục máu đông tại vị trí nhổ răng. Điều này bao gồm:
– Nâng vật nặng hoặc tập thể dục mạnh.
– Hút thuốc lá.
– Súc miệng mạnh hoặc nhổ nước bọt.
– Uống bằng ống hút.
– Nhai thức ăn cứng hoặc dai.
Sau khi cơn đau và sưng tấy giảm, bạn có thể dần dần trở lại tập thể dục. Tuy nhiên, nếu bạn tham gia các môn thể thao va chạm hoặc hoạt động cường độ cao, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định thời gian phục hồi phù hợp.
4.2 Vệ Sinh Răng Miệng
Việc chăm sóc răng miệng đúng cách sau khi nhổ răng khôn rất quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng và các biến chứng khác.
Sau khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ đặt gạc trong miệng của bạn. Bạn sẽ nhận được hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ về cách làm sạch và bảo vệ miệng trong quá trình phục hồi. Đây có thể là lần duy nhất bác sĩ khuyên bạn không nên đánh răng, súc miệng hoặc dùng chỉ nha khoa trong cả một ngày!
Sau 24 giờ đầu tiên, các hướng dẫn làm sạch thường bao gồm:
– Nhẹ nhàng súc miệng bằng nước muối hoặc nước súc miệng kháng khuẩn. Không nên súc mạnh hoặc nhổ nước ra. Thay vào đó, hãy nghiêng đầu từ bên này sang bên kia, sau đó cúi miệng xuống bồn rửa để nước chảy ra.
– Nhẹ nhàng đánh răng và dùng chỉ nha khoa cho các răng còn lại trong miệng.
– Nhẹ nhàng thấm vết thương bằng gạc để thấm hút máu thừa
5. Quản Lý Đau Sau Khi Nhổ Răng Khôn
Cách chính để quản lý cơn đau và giảm sưng là chườm đá vùng bị đau và dùng thuốc giảm đau.
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau hoặc kháng sinh để giúp giảm đau, viêm và ngăn chặn nhiễm trùng. Hãy làm theo chỉ dẫn của bác sĩ một cách cẩn thận và hoàn thành đầy đủ liệu trình kháng sinh.
Ngoài ra, bác sĩ có thể đề nghị sử dụng các loại thuốc không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen hoặc acetaminophen. Một số biện pháp tại nhà có thể giúp giảm đau và khó chịu, chẳng hạn như:
– Chườm đá vùng bị đau.
– Dùng thêm gối để nâng cao đầu khi ngủ.
6. Ăn Uống Sau Khi Nhổ Răng Khôn
Uống đủ nước và ăn đủ chất là rất quan trọng trong quá trình phục hồi. Bạn nên hỏi bác sĩ về những thực phẩm có thể ăn từ ngày sau phẫu thuật.
Hãy bắt đầu với các loại thức ăn mềm, chẳng hạn như:
– Phô mai cottage.
– Sốt táo.
– Bánh pudding.
– Súp.
– Khoai tây nghiền.
– Sinh tố.
Khi ăn, bạn cần tránh:
– Thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh.
– Các loại hạt hoặc hạt nhỏ có thể mắc kẹt trong lỗ nhổ răng.
– Uống bằng ống hút hoặc hút mạnh từ thìa.
– Thức ăn cứng, giòn hoặc cay.
Sau vài ngày, khi bạn bắt đầu ăn các loại thức ăn cứng hơn, hãy nhai bằng các răng khác. Sau khi ăn, hãy súc miệng nhẹ nhàng để làm sạch miệng.
7. Câu Hỏi Thường Gặp
Tôi nên nghỉ làm bao nhiêu ngày sau khi nhổ răng khôn?
Nên nghỉ ít nhất 2 ngày sau khi nhổ răng khôn, bao gồm cả ngày phẫu thuật. Tuy nhiên, nếu công việc của bạn yêu cầu sức lực, hãy xem xét nghỉ từ 3-4 ngày để đảm bảo cơ thể có đủ thời gian để hồi phục.
3 ngày có đủ để phục hồi sau khi nhổ răng khôn không?
Một số người có thể phục hồi sau 3 ngày kể từ khi nhổ răng khôn. Tuy nhiên, đối với những người có biến chứng hoặc răng mọc lệch, quá trình phục hồi có thể kéo dài đến 2 tuần.
Ngày nào là ngày đau nhất sau khi nhổ răng khôn?
Ngày thứ 2 và thứ 3 thường là những ngày đau nhất, vì lúc này thuốc tê đã hết tác dụng. Nếu bạn bắt đầu cảm thấy đau dữ dội, chảy máu hoặc rỉ dịch giữa ngày thứ 3 và thứ 5, hãy liên hệ với bác sĩ. Đây có thể là dấu hiệu của tình trạng ổ răng khô, một biến chứng khá đau đớn và có thể gây ra nhiều vấn đề khác.
8. Kết Luận
Nhổ răng khôn là một thủ thuật phổ biến để giải quyết hoặc ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến răng khôn. Thời gian phục hồi thường kéo dài khoảng 1 tuần, nhưng có thể kéo dài đến 2 tuần đối với một số người. Sau phẫu thuật, điều quan trọng là phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để ngăn ngừa nhiễm trùng hoặc biến chứng.
Nguồn tham khảo:
- Hallab L, et al. (2022). Quality of life after extraction of mandibular wisdom teeth: A systematic review. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9486647/
- Hatami A. (2019). The extraction of first, second or third permanent molar teeth and its effect on the dentofacial complex. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/adj.12716
- Recovery: Wisdom tooth removal. (2021). https://www.nhs.uk/conditions/wisdom-tooth-removal/recovery/
- Vranckx M, et al. (2021). Prophylactic vs. symptomatic third molar removal: Effects on patient postoperative morbidity. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1532338221000579?via%3Dihub
