MỤC LỤC
Tác giả bài viết: Bác sĩ Phan Xuân Sơn, 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị viêm tuỷ răng. Thành viên Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam
Top những thực phẩm tốt và không tốt cho răng
Chăm sóc răng miệng không chỉ phụ thuộc vào việc vệ sinh hàng ngày như đánh răng hay sử dụng chỉ nha khoa mà còn liên quan chặt chẽ đến chế độ dinh dưỡng. Một chế độ ăn uống hợp lý không những giúp duy trì sức khỏe tổng quát mà còn bảo vệ và cải thiện sức khỏe răng miệng. Vậy ăn gì tốt cho răng? Dưới đây là những thực phẩm tốt và không tốt cho răng mà bạn cần biết.
1. Tầm quan trọng của chế độ ăn uống đối với sức khỏe răng miệng
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn uống có tác động trực tiếp và gián tiếp đến sức khỏe răng miệng. Các loại thực phẩm giàu dưỡng chất như canxi, photpho, vitamin D không chỉ giúp củng cố men răng mà còn tăng cường sức khỏe của nướu. Ngược lại, các loại thực phẩm chứa nhiều đường và axit có thể làm mòn men răng, gây sâu răng và viêm nướu.
Trong thời kỳ đại dịch COVID-19, vấn đề chăm sóc răng miệng càng được chú trọng hơn khi nhiều người phải hạn chế đến nha sĩ. Việc lựa chọn thực phẩm đúng cách là một trong những biện pháp hữu hiệu để giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý răng miệng như sâu răng, viêm nướu, hay hôi miệng.
Dưới đây là danh sách những thực phẩm nên ăn và nên tránh để bảo vệ sức khỏe răng miệng một cách tốt nhất.
2. Những Thực Phẩm Tốt Cho Răng
2.1. Ca cao nguyên chất (Cacao nibs)
Ca cao nguyên chất chứa nhiều polyphenol, một hợp chất có khả năng tiêu diệt vi khuẩn gây sâu răng và tạo lớp màng bảo vệ giữa răng và mảng bám. Nghiên cứu năm 2009 đã chỉ ra rằng polyphenol trong ca cao, cà phê và trà có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn Streptococcus mutans, loại vi khuẩn chủ yếu gây sâu răng.
Ngoài ra, một nghiên cứu khác vào năm 2019 cũng khẳng định rằng nước súc miệng chứa chiết xuất từ hạt ca cao có hiệu quả tương đương với nước súc miệng kê đơn trong việc tiêu diệt vi khuẩn gây sâu răng. Điều đặc biệt là ca cao không làm ảnh hưởng đến các vi khuẩn có lợi trong hệ vi sinh vật miệng.
Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích từ ca cao đối với sức khỏe răng miệng, bạn nên sử dụng ca cao nguyên chất hoặc sô cô la đen không đường. Tránh các loại sô cô la chứa nhiều đường như thanh Snickers, vì đường có thể gây hại cho răng.
2.2. Sản phẩm sữa từ các động vật ăn cỏ (Grass-fed dairy)
Các sản phẩm từ sữa ăn cỏ như phô mai và bơ có chứa nhiều vitamin K2, một dưỡng chất quan trọng giúp răng chắc khỏe. Vitamin K2 hoạt động cùng với các vitamin khác như D và A để vận chuyển canxi vào răng, củng cố men răng từ bên trong.
Tuy nhiên, một phần lớn dân số thế giới hiện nay bị thiếu hụt vitamin K2 (nguồn). Trong khi các loài động vật khác có khả năng chuyển hóa vitamin K1 thành K2, con người lại không có enzyme cần thiết để thực hiện quá trình này. Chính vì vậy, việc tiêu thụ sữa từ động vật ăn cỏ — loại thức ăn giàu chlorophyll giúp kích hoạt enzyme này — sẽ giúp cung cấp đủ lượng vitamin K2 cho cơ thể.
Ngoài ra, các thực phẩm giàu K2 khác cũng hỗ trợ sức khỏe răng miệng bao gồm: natto (đậu tương lên men), gan ngỗng, gan gà, và trứng.
2.3. Cá béo (Fatty fish)
Các loại cá béo như cá hồi, cá thu, và cá ngừ rất giàu vitamin D và omega-3 (nguồn tham khảo), hai loại dưỡng chất thiết yếu cho sức khỏe răng miệng. Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi và photpho, những khoáng chất cần thiết để củng cố men răng và ngăn ngừa sâu răng. Thiếu hụt vitamin D có thể dẫn đến men răng yếu, làm răng dễ bị tổn thương trước tác động của axit và vi khuẩn.
Ngoài ra, omega-3 trong cá béo còn có khả năng giảm viêm nướu và ngăn ngừa bệnh viêm nha chu (periodontitis) – Nguồn tham khảo, một trong những bệnh răng miệng phổ biến ở người lớn. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung omega-3 có thể giúp giảm chảy máu nướu và cải thiện sức khỏe nướu răng.
2.4. Rau lá xanh (Leafy greens)
Rau lá xanh không chỉ tốt cho sức khỏe tổng quát mà còn là một nguồn prebiotic quan trọng, giúp nuôi dưỡng hệ vi sinh vật có lợi trong miệng. Các loại rau như cải xoăn, rau chân vịt, cải bẹ, và cải xoong giúp tăng cường sản xuất nitric oxide, một chất có lợi cho sức khỏe tim mạch và răng miệng. (nguồn tham khảo)
Ngoài ra, rau lá xanh còn chứa nhiều khoáng chất như canxi và magie, những chất cần thiết cho quá trình tái khoáng hóa men răng. Khi ăn các loại rau này, bạn sẽ cảm nhận được răng miệng sạch sẽ hơn và hệ vi sinh vật miệng cũng khỏe mạnh hơn.
2.5. Bưởi và cam
Trái cây họ cam quýt như bưởi và cam chứa nhiều vitamin C, một loại vitamin quan trọng giúp củng cố các mô liên kết và mạch máu trong miệng. Vitamin C cũng có khả năng làm chậm quá trình viêm nhiễm nướu, giúp ngăn ngừa bệnh viêm nướu và các bệnh lý răng miệng khác.
Một nghiên cứu năm 2005 cho thấy rằng việc ăn bưởi hàng ngày trong hai tuần có thể giúp cải thiện lượng vitamin C trong cơ thể và giảm chảy máu nướu. Tuy nhiên, bạn nên lưu ý ăn trái cây họ cam quýt ở mức độ vừa phải, vì tính axit trong chúng có thể làm mòn men răng nếu tiêu thụ quá nhiều.
3. Những thực phẩm không tốt cho răng
Bên cạnh việc bổ sung các thực phẩm tốt cho răng, bạn cũng cần tránh một số loại thực phẩm có thể gây hại cho răng miệng. Dưới đây là danh sách những thực phẩm cần hạn chế:
3.1. Bánh quy (Crackers)
Mặc dù nhiều người nghĩ rằng bánh quy là loại thực phẩm an toàn cho răng, nhưng trên thực tế, carbohydrate trong bánh quy có thể phân hủy nhanh chóng trong miệng và biến thành đường. Vi khuẩn gây sâu răng sẽ nhanh chóng tiêu thụ đường này và sản xuất axit gây mòn men răng.
Ngoài ra, bánh quy thường có kết cấu dính, dễ bám vào các kẽ răng và gây tích tụ mảng bám, làm tăng nguy cơ sâu răng. Nếu bạn thích ăn bánh quy, hãy chọn những loại được làm từ hạt và không chứa lúa mì.
3.2. Trái cây sấy khô (Dried fruit)
Trái cây sấy khô thường được coi là một loại thực phẩm lành mạnh, nhưng thực tế lại không tốt cho răng miệng. Khi trái cây bị loại bỏ nước, chúng trở nên dính và chứa hàm lượng đường cao. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây sâu răng phát triển.
Thay vì trái cây sấy khô, bạn nên chọn ăn các loại trái cây tươi, vì chúng không chỉ cung cấp nước mà còn giúp làm sạch răng miệng nhờ hàm lượng chất xơ cao.
3.3. Nước ngọt (Soda)
Nước ngọt, kể cả nước ngọt không đường, chứa nhiều axit và có thể gây hại cho men răng. Trên thang pH, hầu hết các loại nước ngọt có độ axit từ 2 đến 3, cao hơn rất nhiều so với cà phê hay trà. Sự tiếp xúc lâu dài với axit có thể khiến men răng bị mòn, dẫn đến sâu răng và viêm nướu.
Nếu bạn muốn uống nước ngọt mà không làm hại răng, hãy uống nhanh và súc miệng bằng nước lọc ngay sau đó để giảm axit trong miệng. Tránh uống nước ngọt trong thời gian dài hoặc nhâm nhi liên tục.
3.4. Kombucha
Kombucha là một loại thức uống lên men chứa nhiều probiotic có lợi cho sức khỏe đường ruột, nhưng một số thương hiệu kombucha lại chứa thêm đường, làm giảm lợi ích của thức uống này đối với răng miệng. Đường trong kombucha có thể nuôi vi khuẩn gây sâu răng, trong khi tính axit của nó có thể làm mòn men răng.
Nếu bạn uống kombucha, hãy chọn loại không đường và súc miệng sau khi uống để giảm thiểu tác động của axit và đường lên răng.
3.5. Đậu và đậu lăng (Beans and lentils)
Đậu và đậu lăng là nguồn cung cấp protein và chất xơ tuyệt vời, nhưng chúng cũng chứa phytic acid, một chất có thể ức chế sự hấp thụ các khoáng chất như canxi, photpho, và vitamin D (nguồn tham khảo). Sự thiếu hụt những khoáng chất này có thể khiến răng dễ bị sâu và viêm nướu.
Để giảm hàm lượng phytic acid trong đậu và đậu lăng, bạn nên ngâm chúng qua đêm trước khi nấu hoặc sử dụng các loại ngũ cốc đã được nảy mầm.
4. Kết luận
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe răng miệng. Bằng cách lựa chọn những thực phẩm giàu dưỡng chất như ca cao nguyên chất, sữa ăn cỏ, cá béo, rau lá xanh, và trái cây họ cam quýt, bạn có thể giúp củng cố men răng và phòng ngừa các bệnh lý răng miệng.
Ngược lại, việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa đường, axit, và carbohydrate tinh chế như bánh quy, trái cây sấy khô, nước ngọt, kombucha có đường, và đậu chưa qua xử lý có thể làm tăng nguy cơ sâu răng và viêm nướu.
Hãy cân nhắc kỹ lưỡng chế độ ăn uống của mình để duy trì sức khỏe răng miệng lâu dài.
Nha Khoa 3T , niềm tin của mọi nhà. Chúng tôi tự hào với cơ sở vật chất hiện đại đạt chuẩn quốc tế và đội ngủ Bác sĩ hàng đầu, xứng đáng để bạn trao niềm tin lựa chọn
Xem thêm: Giá Cạo Vôi Răng & Vệ Sinh Răng Miệng
Tọa lạc tại trung tâm TP.HCM, Nha khoa 3T là một trong những địa chỉ sở hữu vị trí địa lý thuận lợi, là trung tâm chăm sóc và thẩm mỹ răng miệng công nghệ cao được nhiều Khách hàng ưu ái lựa chọn.
Nha khoa 3T
Hotline: 0913121713
Email: nhakhoa3t@gmail.com – Zalo/Viber: 0973399163
Địa chỉ: Số 6 Nguyễn Cửu Đàm P.Tân Sơn Nhì Q.Tân Phú
Thời gian làm việc: Thứ 2- thứ 7 , 8-20h, CN nghỉ
Fanpage:
- https://www.facebook.com/nhakhoa.tanphu.3t
- https://www.facebook.com/bacsiphanxuanson/
