MỤC LỤC
Tác giả bài viết: Bác sĩ Phan Xuân Sơn, 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị viêm tuỷ răng. Thành viên Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam
Những Điều Nên Làm Và Không Nên Làm Để Hỗ Trợ Phục Hồi Hiệu Quả
Răng khôn là bộ răng hàm cuối cùng nằm ở phía sau miệng và thường mọc hoàn toàn qua nướu trong độ tuổi từ 18 đến 24 (nguồn). Nhiều người cần thực hiện nhổ răng khôn khi chúng gây ra vấn đề hoặc có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng trong tương lai.
Nhổ răng khôn là phẫu thuật nha khoa phổ biến nhất ở Hoa Kỳ, nó chiếm khoảng 95% các ca nhổ răng ở những người có bảo hiểm trong độ tuổi từ 16 đến 21 (nguồn).
Nhổ răng khôn có thể gây sưng, đau và khó chịu, đặc biệt khi ngủ. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết để giúp bạn ngủ ngon hơn và hỗ trợ quá trình hồi phục.
1. Cách ngủ sau khi nhổ răng khôn
Để giảm đau và tối ưu hóa quá trình phục hồi, bạn nên thực hiện các bước sau:
-
- Uống thuốc giảm đau theo chỉ định. Dùng thuốc giảm đau hoặc thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu được kê đơn thuốc kháng sinh hoặc thuốc giảm đau mạnh hơn, hãy tuân thủ đúng liều lượng.
- Nghiên cứu cho thấy rằng, uống một liều 400 miligam (mg) ibuprofen hiệu quả hơn so với uống 1.000 mg Tylenol, và việc kết hợp cả ibuprofen và Tylenol có thể hiệu quả hơn trong việc giảm đau so với khi dùng riêng từng loại. Hãy chắc chắn không vượt quá liều tối đa hàng ngày và làm theo hướng dẫn từ bác sĩ.
-
- Chườm đá trong 48 giờ đầu tiên. Sử dụng túi đá bọc vải, áp lên vùng hàm bị sưng trong 10–20 phút mỗi lần, sau đó nghỉ 20 phút trước khi chườm lại. Điều này giúp giảm sưng và đau. Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy, chườm đá trong vài ngày đầu sau khi nhổ răng khôn giúp giảm sưng hiệu quả.
-
- Nâng cao đầu khi ngủ. Sử dụng thêm một hoặc hai chiếc gối để giữ đầu cao hơn cơ thể. Tư thế này không chỉ giúp giảm sưng mà còn hỗ trợ lưu thông máu, giúp vết thương mau lành.
-
- Ngủ nghiêng. Tư thế ngủ nghiêng giúp bạn dễ dàng duy trì đầu được kê cao mà không gây áp lực lên vùng răng đã nhổ.
-
- Tạo môi trường ngủ thoải mái. Giữ phòng tối, mát mẻ và tránh các yếu tố gây xao nhãng. Nghe nhạc nhẹ hoặc áp dụng các kỹ thuật thư giãn có thể giúp bạn dễ dàng chìm vào giấc ngủ hơn.
-
- Vệ sinh miệng cẩn thận. Trong 24 giờ đầu tiên, không súc miệng mạnh hoặc đánh răng gần vết thương để tránh làm bong cục máu đông. Sau đó, dùng nước muối ấm hoặc nước súc miệng khử trùng theo hướng dẫn của bác sĩ để làm sạch nhẹ nhàng.
2. Những điều cần tránh khi ngủ hoặc chăm sóc sau phẫu thuật
Khi đang trong quá trình hồi phục sau khi nhổ răng khôn, điều quan trọng là cần tránh làm bong cục máu đông đang hình thành tại vết thương, đặc biệt trong 24 giờ đầu tiên. Cục máu động bị bong hoặc hình thành không đúng cách có thể dẫn đến một tình trạng gọi là viêm ổ răng khô. Đây là một trong những biến chứng phổ biến nhất của phẫu thuật nhổ răng khôn và có thể xảy ra vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 5.
Để đảm bảo quá trình hồi phục không gặp trở ngại, hãy tránh những điều sau:
-
- Không nằm ngửa khi ngủ. Việc nằm ngửa có thể làm tăng áp lực lên vùng hàm và gây khó chịu.
-
- Không ngủ với bông gạc trong miệng. Nguy cơ nghẹt thở rất cao khi bạn vô tình ngủ quên với bông gạc trong miệng. Hãy tháo gạc ra trước khi đi ngủ.
-
- Không hút thuốc hoặc uống rượu. Thuốc lá và rượu có thể làm chậm quá trình lành vết thương và tăng nguy cơ viêm nhiễm hoặc ổ răng khô.
-
- Không ăn thực phẩm cứng hoặc nóng. Những loại thực phẩm này có thể làm tổn thương vết thương hoặc gây đau. Hãy ưu tiên các món mềm, nguội hoặc ấm nhẹ như cháo, súp, sinh tố hoặc trứng.
-
- Không thức khuya. Nghỉ ngơi là yếu tố quan trọng nhất giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng.
3. Làm gì sau khi thức dậy trong những ngày đầu?
Việc chăm sóc vết thương đúng cách không chỉ diễn ra vào ban đêm mà còn cần được duy trì vào buổi sáng và cả ngày. Một số việc cần làm sau khi thức dậy bao gồm:
-
- Uống thuốc đúng giờ. Hãy duy trì lịch uống thuốc giảm đau, kháng sinh hoặc kháng viêm theo chỉ định.
-
- Quan sát dấu hiệu bất thường. Kiểm tra xem có dấu hiệu nhiễm trùng hay không, chẳng hạn như sưng tấy gia tăng, mủ, hoặc sốt. Nếu có, hãy liên hệ ngay với bác sĩ.
-
- Chườm đá hoặc khăn ấm. Trong 48 giờ đầu, tiếp tục chườm đá. Sau đó, bạn có thể chuyển sang sử dụng khăn ấm để giúp lưu thông máu.
-
- Ăn uống hợp lý. Ăn các loại thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa và tránh các món có thể làm kích ứng vết thương. Các món như sữa chua, cháo, sinh tố hoặc nước ép trái cây là lựa chọn tốt.
-
- Vệ sinh dụng cụ nha khoa. Nếu được chỉ định sử dụng xi lanh tưới rửa (irrigation syringe), hãy làm theo hướng dẫn để vệ sinh vùng phẫu thuật đúng cách.
Lời kết
Nhổ răng khôn là một thủ thuật cần thiết để bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài, nhưng quá trình hồi phục đòi hỏi sự cẩn thận và kiên nhẫn. Việc tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc sau phẫu thuật như uống thuốc đúng cách, giữ vệ sinh miệng, ăn uống phù hợp và nghỉ ngơi đầy đủ sẽ giúp bạn giảm đau và sưng, đồng thời tránh những biến chứng như ổ răng khô hoặc nhiễm trùng.
Nếu bạn cảm thấy đau tăng dần, có triệu chứng nhiễm trùng hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy liên hệ ngay với bác sĩ hoặc nha sĩ của bạn để được hỗ trợ kịp thời.