img

Cách Chăm Sóc Và Vệ Sinh Hàm Giả Tháo Lắp

1. Hàm Giả Là Gì?

Hàm giả tháo lắp, bao gồm hàm giả bán phần (partial) hoặc toàn phần (complete), là loại phục hình nha khoa được thiết kế để thay thế răng đã mất do sâu răng, bệnh nha chu hoặc chấn thương. Chúng có tác dụng cải thiện chức năng nhai, phát âm, và thẩm mỹ cho nụ cười. Hàm giả thường được làm từ các vật liệu như acrylic, nhựa cứng và kim loại, giúp chúng trông tự nhiên và bền bỉ.

Nếu được bảo dưỡng đúng cách, hàm giả có thể duy trì chất lượng trong khoảng 7–10 năm. Tuy nhiên, việc chăm sóc không đúng cách không chỉ làm giảm tuổi thọ của hàm giả mà còn gây ra các vấn đề sức khỏe như viêm nướu, loét miệng và hơi thở hôi. Theo ước tính, khoảng 90% người bị mất răng sử dụng hàm giả, và mỗi năm có khoảng 15% số người này làm hàm giả mới.

2. Tại Sao Việc Làm Sạch Hàm Giả Lại Quan Trọng?

Mảng bám (plaque) và vi khuẩn có thể bám trên bề mặt hàm giả giống như trên răng tự nhiên, nếu không làm sạch đúng cách, mảng bám có thể tích tụ, dẫn đến:

  • Viêm lợi và viêm nướu: Vi khuẩn tích tụ gây kích ứng mô nướu, có thể dẫn đến loét và nhiễm trùng.
  • Hơi thở có mùi: Vi khuẩn phân hủy thức ăn thừa gây mùi khó chịu.
  • Suy giảm sức khỏe tổng thể: Vi khuẩn trong khoang miệng nếu không được kiểm soát có thể liên quan đến các bệnh lý như tiểu đường và bệnh tim mạch.

3. Hướng Dẫn Làm Sạch Hàm Giả Khoa Học

1. Vật Dụng Cần Chuẩn Bị:

  • Bàn chải lông mềm (loại dành riêng cho hàm giả).
  • Nước ấm (không dùng nước nóng để tránh làm biến dạng hàm giả).
  • Dung dịch làm sạch hàm giả hoặc xà phòng nhẹ (không dùng kem đánh răng thông thường vì tính mài mòn cao).
  • Khăn mềm hoặc đặt một lớp đệm trên bề mặt làm sạch để tránh rơi vỡ.

2. Các Bước Làm Sạch Hàm Giả:

Bước 1:
Tháo hàm giả khỏi miệng. Luôn đặt khăn mềm trên bồn rửa hoặc dùng một bát nước để giảm thiểu nguy cơ hư hỏng nếu làm rơi.

Bước 2:
Rửa hàm giả dưới nước ấm để loại bỏ các mảnh thức ăn còn sót.

Bước 3:
Sử dụng bàn chải lông mềm để nhẹ nhàng làm sạch toàn bộ bề mặt hàm giả. Lưu ý làm sạch cả phần nền hàm (phần tiếp xúc với nướu). Dùng dung dịch làm sạch hàm giả hoặc xà phòng nhẹ.

Bước 4:
Nếu sử dụng keo dính hàm giả, hãy loại bỏ phần keo còn sót lại trên hàm giả bằng bàn chải mềm và nước ấm.

Bước 5:
Ngâm hàm giả trong dung dịch ngâm chuyên dụng hoặc nước ấm qua đêm. Điều này giúp hàm giả không bị khô và biến dạng.

Lưu ý: Không ngâm hàm giả trong nước nóng vì nhiệt độ cao có thể làm thay đổi hình dạng hoặc làm yếu chất liệu.

4. Tần Suất Làm Sạch Hàm Giả

  • Hằng ngày: Đánh răng giả ít nhất 1 lần/ngày, tốt nhất là vào buổi sáng và buổi tối.
  • Sau khi ăn: Rửa hàm giả bằng nước ấm để loại bỏ thức ăn thừa. Điều này đặc biệt cần thiết để ngăn ngừa mùi hôi và vi khuẩn tích tụ.
  • Ngâm qua đêm: Luôn ngâm hàm giả trong nước ấm hoặc dung dịch chuyên dụng để duy trì độ ẩm và hình dạng.

Ngoài ra, đừng quên vệ sinh nướu, lưỡi và phần lợi còn lại (nếu bạn dùng hàm giả bán phần) bằng kem đánh răng hai lần mỗi ngày. Việc này giúp giữ cho nướu khỏe mạnh và giảm nguy cơ nhiễm khuẩn.

5. Mẹo Bảo Dưỡng Hàm Giả Đúng Cách

  1. Không Ngủ Khi Đeo Hàm Giả:
    Theo nghiên cứu, đeo hàm giả qua đêm có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nấm men trong khoang miệng, còn gọi là viêm miệng do Candida.
  2. Tránh Các Hóa Chất Gây Hại:
    Không sử dụng các sản phẩm làm trắng răng hoặc kem đánh răng có tính mài mòn, vì chúng có thể làm xước bề mặt hàm giả.
  3. Kiểm Tra Định Kỳ:
    Đến nha sĩ ít nhất 6 tháng/lần để kiểm tra tình trạng hàm giả. Nếu hàm giả bị lỏng, không vừa, hoặc gây đau khi sử dụng, cần điều chỉnh ngay để tránh gây tổn hại mô mềm.
  4. Xử Lý Khi Hàm Giả Hỏng:
    Nếu hàm giả bị nứt, gãy hoặc mòn, tuyệt đối không tự sửa chữa. Việc này có thể gây hư hỏng nghiêm trọng hơn. Hãy đến nha sĩ để được sửa chữa chuyên nghiệp.
  5. Sử Dụng Keo Dính Đúng Cách:
    Nếu cần dùng keo dính, hãy làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất để tránh tình trạng dùng quá nhiều hoặc quá ít. Luôn làm sạch keo dính mỗi ngày để giữ hàm giả sạch sẽ.

Khi Nào Cần Gọi Nha Sĩ?

Hãy liên hệ với nha sĩ ngay nếu bạn gặp phải các vấn đề sau:

  • Hàm giả bị lỏng, trượt hoặc không còn vừa khít.
  • Đau hoặc khó chịu khi đeo hàm giả.
  • Xuất hiện vết loét hoặc kích ứng trong miệng.
  • Nướu bị chảy máu hoặc sưng.
  • Hơi thở có mùi kéo dài dù đã làm sạch đúng cách.

Nha sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe miệng của bạn và điều chỉnh hoặc thay thế hàm giả nếu cần thiết.

Kết Luận

Chăm sóc hàm giả không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ của thiết bị mà còn đảm bảo sức khỏe răng miệng tổng thể của bạn. Hãy tuân thủ các hướng dẫn làm sạch và bảo dưỡng, đồng thời đi kiểm tra nha khoa định kỳ để đảm bảo hàm giả luôn ở trạng thái tốt nhất.

Hàm giả không chỉ mang lại nụ cười tự tin mà còn góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống. Vì vậy, hãy chăm sóc chúng một cách khoa học và cẩn thận.

Bài viết được kiểm duyệt bởi bác sĩ nha khoa Phan Xuân Sơn, chuyên gia phục hình răng, với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe răng miệng.

Tài liệu tham khảo:

  1. American College of Prosthodontists. Facts and Figures. https://www.gotoapro.org/facts-figures/. Accessed April 12, 2023.
  2. Colgate Global Scientific Communications. Dentures 101. https://www.colgate.com/en-us/oral-health/dentures/all-about-dentures. Accessed April 12, 2023.
  3. Colgate Global Scientific Communications. What Are Implant-Supported Dentures? https://www.colgate.com/en-us/oral-health/dentures/implant-supported-denture. Accessed April 12, 2023.
  4. Tuminelli FJ, Cooper LF, Campbell SD, et al. Position Statement: Frequency of Denture Replacement. American College of Prosthodontists 2015 (Reaffirmed 2018). https://www.prosthodontics.org/assets/1/7/The_Frequency_of_Denture_Replacement_Position_Statement.pdf. Accessed April 13, 2023.
  5. U.S. Food and Drug Administration. Denture Adhesives. 2018. https://www.fda.gov/medicaldevices/productsandmedicalprocedures/dentalproducts/ucm274258.htm. Accessed April 13, 2023.
Bài viết liên quan