MỤC LỤC
Tác giả: BS. PHAN XUÂN SƠN – Chuyên gia Nha Chu
Ngày xuất bản: 19/02/2025
Khi nào nên cạo vôi răng? Nếu bạn gặp tình trạng hôi miệng, chảy máu chân răng hay răng ố vàng, đó là dấu hiệu cảnh báo cần lấy cao răng ngay để ngăn ngừa viêm nha chu, sâu răng và bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.
I. Cạo vôi răng là gì? Ảnh hưởng của vôi răng đến sức khỏe răng miệng
1. Cạo vôi răng là gì?
Cạo vôi răng là quá trình loại bỏ các mảng bám đã bị khoáng hóa trên bề mặt răng, dọc theo viền nướu và cả dưới nướu răng. Vôi răng hình thành khi mảng bám sinh học (biofilm) không được làm sạch kịp thời, kết hợp với khoáng chất trong nước bọt tạo thành lớp cao răng cứng bám chặt vào răng.
Có hai loại cao răng phổ biến:
- Cao răng trên nướu: Thường có màu trắng đục hoặc vàng nhạt, dễ nhìn thấy bằng mắt thường.
- Cao răng dưới nướu: Hình thành sâu dưới viền nướu, có màu nâu hoặc đen do chứa vi khuẩn kỵ khí, gây viêm nhiễm nặng hơn.
2. Tác động tiêu cực của vôi răng đến sức khỏe răng miệng
Nếu không được loại bỏ định kỳ, vôi răng có thể gây ra nhiều vấn đề răng miệng nghiêm trọng:
- Viêm nướu và viêm nha chu: Vi khuẩn trong vôi răng kích thích phản ứng viêm, gây sưng đỏ, chảy máu chân răng, lâu dần dẫn đến tụt lợi và mất răng.
- Sâu răng: Mảng bám tích tụ là nơi trú ngụ của vi khuẩn sản sinh acid, làm suy yếu men răng, gây sâu răng.
- Hôi miệng mãn tính: Vi khuẩn phân hủy protein trong khoang miệng, tạo ra hợp chất lưu huỳnh bay hơi, gây hơi thở có mùi hôi kéo dài.
- Tiêu xương hàm: Viêm nha chu không được điều trị có thể gây tiêu xương ổ răng, làm răng lung lay và mất răng vĩnh viễn.
- Ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể: Nghiên cứu cho thấy vi khuẩn từ vôi răng có thể xâm nhập vào máu, làm tăng nguy cơ viêm nội tâm mạc, bệnh tim mạch, đái tháo đường và biến chứng thai kỳ.
II. Khi nào nên cạo vôi răng?
Thời gian lý tưởng để lấy cao răng phụ thuộc vào tình trạng răng miệng, thói quen ăn uống và vệ sinh răng miệng của mỗi người. Dưới đây là lịch trình cạo vôi răng theo khuyến nghị từ Hiệp hội Nha khoa:
| Nhóm đối tượng | Tần suất cạo vôi răng | Lý do |
|---|---|---|
| Người có răng miệng khỏe mạnh, ít mảng bám | 6 tháng/lần | Mảng bám hình thành chậm, ít nguy cơ viêm nướu. |
| Người có nhiều mảng bám, thường xuyên uống cà phê, trà, hút thuốc lá | 3 – 4 tháng/lần | Cao răng hình thành nhanh hơn, dễ gây viêm nha chu. |
| Người có bệnh lý nha khoa như viêm nha chu, viêm nướu mãn tính | 3 tháng/lần hoặc theo chỉ định bác sĩ | Cần kiểm soát vi khuẩn để ngăn ngừa biến chứng. |
| Phụ nữ mang thai | Theo chỉ định bác sĩ, thường 3 – 6 tháng/lần | Hormon thai kỳ làm tăng nguy cơ viêm nướu. |
| Người đeo niềng răng hoặc răng sứ | 3 – 4 tháng/lần | Dễ tích tụ mảng bám ở các kẽ răng khó vệ sinh. |
Lưu ý: Nếu bạn từng có tiền sử viêm nha chu nặng, tụt lợi, hoặc tiêu xương hàm, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có lịch trình cạo vôi răng phù hợp.
III. Dấu hiệu nhận biết bạn cần cạo vôi răng ngay lập tức
Dưới đây là các dấu hiệu cảnh báo cho thấy vôi răng đã tích tụ quá nhiều và có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời:
1. Hơi thở có mùi hôi dù đã vệ sinh răng miệng kỹ
- Một trong những dấu hiệu thường gặp nhất của vôi răng là hôi miệng mãn tính.
- Vi khuẩn trong cao răng phân hủy protein trong khoang miệng, tạo ra hợp chất lưu huỳnh bay hơi, gây ra mùi hôi khó chịu.
- Nếu bạn đã dùng chỉ nha khoa, nước súc miệng nhưng hơi thở vẫn có mùi, có thể cao răng đã tích tụ quá nhiều.
2. Răng ố vàng, xỉn màu dù đã đánh răng đều đặn
- Vôi răng thường có màu trắng đục, vàng, hoặc nâu đen, tùy thuộc vào thời gian tích tụ và thói quen ăn uống của bạn.
- Nếu răng bạn không còn sáng bóng sau khi đánh răng, có thể lớp vôi răng đã bám dày, cần được loại bỏ bằng phương pháp chuyên sâu.
3. Chảy máu chân răng khi đánh răng hoặc ăn uống
- Nếu bạn nhận thấy máu dính trên bàn chải hoặc khi súc miệng, đây có thể là dấu hiệu của viêm nướu do cao răng gây ra.
- Nếu không xử lý kịp thời, viêm nướu có thể tiến triển thành viêm nha chu, gây tụt lợi và mất răng.
4. Nướu sưng đỏ, dễ viêm nhiễm
- Nướu khỏe mạnh thường có màu hồng nhạt và săn chắc.
- Nếu nướu của bạn sưng đỏ, đau nhức, mềm hoặc chảy máu khi ấn vào, khả năng cao là vôi răng đã kích thích phản ứng viêm.
5. Cảm giác răng lung lay nhẹ hoặc có khoảng trống giữa các răng
- Khi cao răng bám chặt dưới viền nướu, vi khuẩn sẽ phá hủy mô nâng đỡ răng, làm răng mất liên kết với xương hàm.
- Lâu dần, bạn có thể cảm thấy răng lung lay nhẹ hoặc có khoảng trống mới xuất hiện giữa các răng.
6. Đau nhức răng không rõ nguyên nhân
- Nếu bạn cảm thấy đau nhức âm ỉ ở một vùng răng mà không bị sâu răng, có thể nguyên nhân là do viêm nướu hoặc viêm nha chu do cao răng.
- Cảm giác đau có thể tăng khi nhai hoặc khi uống nước nóng/lạnh.
👉 Nếu bạn nhận thấy một hoặc nhiều dấu hiệu trên, hãy đặt lịch hẹn với nha sĩ ngay để kiểm tra và lấy cao răng trước khi tình trạng trở nên nghiêm trọng.
IV. Quy trình cạo vôi răng tiêu chuẩn tại nha khoa
Cạo vôi răng là một thủ thuật nha khoa đơn giản nhưng đòi hỏi kỹ thuật chính xác để đảm bảo loại bỏ cao răng hiệu quả mà không gây tổn thương mô nướu. Dưới đây là quy trình tiêu chuẩn tại các phòng khám nha khoa chuyên nghiệp:
Bước 1: Thăm khám tổng quát và đánh giá mức độ cao răng
- Bác sĩ sẽ kiểm tra tổng thể tình trạng răng miệng, xác định mức độ tích tụ vôi răng.
- Nếu có dấu hiệu viêm nướu hoặc viêm nha chu, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp điều trị bổ sung.
- Trường hợp cao răng quá dày hoặc nằm sâu dưới nướu, có thể cần chia thành 2 – 3 buổi điều trị để đảm bảo an toàn.
Bước 2: Sát khuẩn và chuẩn bị dụng cụ
- Trước khi cạo vôi răng, khoang miệng sẽ được làm sạch bằng nước súc miệng kháng khuẩn hoặc nước muối sinh lý để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
- Các dụng cụ nha khoa được vô trùng để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Bước 3: Tiến hành cạo vôi răng bằng công nghệ siêu âm
- Bác sĩ sử dụng máy cạo vôi răng bằng sóng siêu âm để làm sạch cao răng trên bề mặt răng và dưới viền nướu.
- Công nghệ siêu âm giúp:
– Tăng hiệu quả làm sạch mà không gây tổn thương nướu.
– Không gây đau nhức hay ê buốt so với phương pháp truyền thống.
– Thời gian nhanh chóng (khoảng 20 – 30 phút).
Bước 4: Đánh bóng răng và loại bỏ mảng bám còn sót lại
- Sau khi cạo vôi, bác sĩ sẽ sử dụng chổi đánh bóng chuyên dụng kết hợp với kem đánh bóng chứa fluoride để làm mịn bề mặt răng.
- Bước này giúp:
– Ngăn ngừa vôi răng bám trở lại.
– Giúp răng trắng sáng hơn so với trước khi lấy cao răng.
Bước 5: Hướng dẫn chăm sóc răng miệng và hẹn lịch tái khám
- Bác sĩ sẽ hướng dẫn cách chăm sóc răng miệng đúng cách để duy trì hiệu quả sau khi lấy cao răng.
- Nếu có tình trạng viêm nướu hoặc viêm nha chu, có thể cần tái khám sau 1 – 2 tuần để kiểm tra tình trạng hồi phục.
V. Cách chăm sóc răng miệng sau khi lấy cao răng
Sau khi cạo vôi răng, răng và nướu có thể nhạy cảm hơn trong vòng 24 – 48 giờ. Để giúp răng miệng phục hồi nhanh chóng và ngăn ngừa cao răng tái hình thành, hãy tuân thủ các nguyên tắc sau:
1. Tránh ăn uống ngay sau khi lấy cao răng
- Không ăn uống ít nhất 45 – 60 phút sau khi cạo vôi răng để nướu có thời gian ổn định.
- Hạn chế thực phẩm quá nóng, quá lạnh hoặc quá cứng trong 24 giờ đầu để tránh kích ứng nướu.
2. Đánh răng đúng cách để ngăn ngừa cao răng quay trở lại
- Sử dụng bàn chải lông mềm để chải răng nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương nướu.
- Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày, kết hợp chải lưỡi để loại bỏ vi khuẩn gây hôi miệng.
- Sử dụng kem đánh răng chứa fluoride để giúp tái khoáng men răng.
3. Dùng chỉ nha khoa và nước súc miệng hàng ngày
- Chỉ nha khoa giúp làm sạch mảng bám giữa các kẽ răng, nơi bàn chải không thể chạm tới.
- Nên sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn hoặc nước muối sinh lý để giảm vi khuẩn trong khoang miệng.
4. Hạn chế thực phẩm gây mảng bám và cao răng
- Tránh tiêu thụ quá nhiều đồ ngọt, nước có gas, rượu bia, trà, cà phê vì có thể làm răng xỉn màu và dễ hình thành cao răng.
- Bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D để duy trì men răng chắc khỏe.
5. Kiểm tra định kỳ và duy trì thói quen lấy cao răng
- Duy trì thói quen lấy cao răng định kỳ 4 – 6 tháng/lần theo khuyến nghị của nha sĩ.
- Nếu có dấu hiệu tụt lợi, viêm nướu, hơi thở có mùi, hãy đến nha khoa để kiểm tra sớm.
VI. Kết luận
Cạo vôi răng không chỉ giúp làm sạch răng miệng mà còn ngăn ngừa các bệnh lý nghiêm trọng như viêm nha chu, sâu răng, tiêu xương hàm. Việc cạo vôi răng định kỳ kết hợp với chăm sóc răng miệng đúng cách sẽ giúp bạn duy trì một hàm răng khỏe mạnh và hơi thở thơm mát lâu dài.
🔹 Nếu bạn nhận thấy dấu hiệu cần lấy cao răng, hãy đến ngay nha khoa để kiểm tra. Đừng đợi đến khi răng có vấn đề nghiêm trọng mới xử lý!
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn chi tiết!
Xem thêm:
Lưu ý: Mọi thông tin chỉ mang tính tham khảo, không thay thế việc thăm khám và tư vấn từ chuyên gia. Vui lòng liên hệ bác sĩ hoặc nha sĩ để được tư vấn phù hợp với tình trạng răng miệng của bạn. Xem thêm
