MỤC LỤC
Thuốc lá điện tử, hay còn gọi là vape, đã trở thành một xu hướng phổ biến trên toàn cầu. Tuy nhiên, một nghiên cứu cắt ngang mới nhất được công bố trên Tạp chí Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (23/11/2023) đã chỉ ra rằng việc sử dụng vape có liên quan đến nguy cơ sâu răng và tổn thương răng cao hơn đáng kể. Nghiên cứu này nhấn mạnh rằng các nha sĩ nên đưa câu hỏi về thói quen sử dụng thuốc lá điện tử vào lịch sử y tế nha khoa của bệnh nhân, vì đây là yếu tố làm tăng nguy cơ sâu răng.
1. Vape và các chất hóa học tiềm ẩn nguy hiểm
Thuốc lá điện tử là thiết bị chạy bằng pin, sử dụng nguồn nhiệt để tạo ra khí dung (aerosol) từ dung dịch chất lỏng, có thể chứa nicotine, các hợp chất từ cần sa, hoặc các hương liệu. Theo các nguồn đáng tin cậy, khí dung từ thuốc lá điện tử chứa nhiều chất độc hại, bao gồm:
- Nicotine: Chất gây nghiện chính, làm tổn thương sức khỏe răng miệng bằng cách giảm lưu lượng máu đến nướu.
- Kim loại nặng: Như chì, thiếc, và niken, có khả năng ảnh hưởng tiêu cực đến cấu trúc răng.
- Diacetyl: Một hóa chất liên quan đến chức năng phổi bất thường và các bệnh phổi, cũng có thể ảnh hưởng đến mô mềm trong miệng.
Theo nghiên cứu của CDC (Centers for Disease Control and Prevention), cần có thêm nghiên cứu để hiểu rõ hơn về tác động lâu dài của các sản phẩm vape đối với sức khỏe.
2. Tác động của vaping đến sức khỏe răng miệng
2.1. Nguy cơ sâu răng cao hơn
Một nghiên cứu được thực hiện tại Trường Nha khoa Tufts University (2019–2022) đã phân tích dữ liệu của 13.098 bệnh nhân. Kết quả cho thấy:
- Trong số những người không sử dụng vape, 59,7% có nguy cơ sâu răng cao.
- Trong số những người sử dụng vape, con số này tăng lên 79,1%, cho thấy một sự gia tăng đáng kể.
2.2. Khô miệng và vi khuẩn gây sâu răng
Tiến sĩ Karina Irusa, tác giả chính của nghiên cứu, giải thích rằng:
“Vaping có thể gây khô miệng, làm giảm khả năng tự làm sạch của khoang miệng thông qua nước bọt. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn gây sâu răng.”
Khô miệng (xerostomia) được xem là một yếu tố chính, vì khi khoang miệng không đủ nước bọt, vi khuẩn dễ dàng bám vào bề mặt răng và gây ra các tổn thương men răng.
2.3. Thay đổi hệ vi sinh răng miệng
Một nghiên cứu năm 2021 chỉ ra rằng người sử dụng thuốc lá điện tử có hệ vi sinh răng miệng khác biệt rõ rệt so với người không hút thuốc hoặc không sử dụng vape. Cụ thể:
- Sự thay đổi hệ vi khuẩn: Hệ vi sinh vật này liên quan đến bệnh viêm nha chu (periodontitis), một bệnh lý phổ biến ở người hút thuốc.
- Tăng nguy cơ viêm nướu: Hóa chất từ vape làm tăng viêm, ảnh hưởng đến mô nướu và xương nâng đỡ răng.
3. Hạn chế của nghiên cứu
Mặc dù kết quả nghiên cứu đáng chú ý, các tác giả cũng nêu ra một số hạn chế quan trọng:
- Tự báo cáo: Dữ liệu về việc sử dụng vape được thu thập dựa trên câu trả lời tự báo cáo của bệnh nhân, có thể không chính xác tuyệt đối.
- Số lượng người sử dụng vape thấp: Trong nghiên cứu, chỉ có 91 người khai báo sử dụng thuốc lá điện tử, khiến kết quả phân tích thống kê có thể bị ảnh hưởng.
- Yếu tố kinh tế-xã hội: Các yếu tố như môi trường sống, thu nhập và trình độ giáo dục, vốn có ảnh hưởng đến nguy cơ sâu răng, không được xem xét đầy đủ.
4. Tại sao vaping làm tăng nguy cơ sâu răng?
4.1. Khô miệng do vape
Nicotine và các hóa chất trong vape làm giảm lưu lượng nước bọt, dẫn đến tình trạng khô miệng. Khi miệng bị khô:
- Nước bọt không đủ để trung hòa axit do vi khuẩn tạo ra.
- Các vi khuẩn như Streptococcus mutans dễ dàng phát triển và tạo ra axit gây tổn thương men răng.
4.2. Axit và hóa chất trong vape
Propylene glycol, một thành phần chính trong dung dịch vape, có tính axit cao, làm mòn men răng và tăng nguy cơ sâu răng.
4.3. Tăng lượng đường qua chế độ ăn
Người sử dụng vape thường tiêu thụ nhiều đường hơn, một yếu tố góp phần vào việc hình thành sâu răng.
5. Biện pháp phòng ngừa
5.1. Điều trị nha khoa phòng ngừa
Tiến sĩ David Frank, chuyên gia nha khoa và người sáng lập Walden Dental, khuyến nghị:
- Sử dụng fluoride: “Các liệu pháp fluoride, như đánh vecni fluoride sau khi làm sạch răng, có thể bảo vệ men răng khỏi axit và các hóa chất từ vape.”
- Làm sạch răng thường xuyên: Nên đến nha sĩ ít nhất 2 lần mỗi năm để làm sạch răng và kiểm tra sâu răng.
5.2. Chăm sóc răng miệng cá nhân
- Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày với kem đánh răng chứa fluoride.
- Sử dụng chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước để loại bỏ mảng bám.
- Hạn chế tiêu thụ đồ ăn và thức uống chứa đường.
5.3. Cai thuốc lá điện tử
Nghiên cứu chỉ ra rằng việc ngừng sử dụng vape giúp cải thiện sức khỏe răng miệng đáng kể. Các nguồn tài nguyên từ Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ hoặc chuyên gia y tế có thể hỗ trợ quá trình này.
6. Kết luận
Vaping ngày càng phổ biến, nhưng những rủi ro sức khỏe liên quan, đặc biệt là nguy cơ sâu răng và tổn thương răng, không thể xem nhẹ. Nghiên cứu mới nhất từ Trường Nha khoa Tufts University đã cung cấp thêm bằng chứng rằng việc sử dụng thuốc lá điện tử làm tăng đáng kể nguy cơ sâu răng.
Người sử dụng vape nên:
- Thực hiện vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng.
- Thăm khám nha sĩ định kỳ.
- Xem xét việc ngừng sử dụng vape để giảm thiểu các tác động tiêu cực đến sức khỏe răng miệng và toàn thân.
Sức khỏe răng miệng là một phần quan trọng của sức khỏe toàn diện, và việc nhận thức rõ các rủi ro từ thuốc lá điện tử là bước đầu tiên để bảo vệ nụ cười của bạn.
