MỤC LỤC
Răng sứ là một phương pháp phục hình răng phổ biến, được sử dụng để khôi phục chức năng và thẩm mỹ cho răng bị tổn thương. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, răng sứ có thể bị lỏng hoặc rơi ra. Dưới đây là hướng dẫn khoa học và chi tiết để xử lý tình huống này.
1. Răng Sứ Là Gì?
Răng sứ là một dạng mão răng được chế tạo từ chất liệu sứ hoặc kết hợp giữa sứ và kim loại, được gắn lên răng thật để bảo vệ hoặc phục hồi chức năng nhai và thẩm mỹ. Bọc răng sứ giúp che phủ toàn bộ bề mặt nhai và các cạnh bên của răng thật, giúp tái tạo hình dáng và độ bền.
Các Loại Răng Sứ Phổ Biến:
- Răng sứ toàn sứ: Thẩm mỹ cao, phù hợp với răng cửa.
- Răng sứ kim loại: Độ bền cao, chi phí thấp hơn nhưng không tự nhiên bằng răng toàn sứ.
- Răng sứ titan: Là loại sứ kết hợp với hợp kim titan, nhẹ và bền.
- Răng sứ zirconia: Siêu bền, độ thẩm mỹ cao, phù hợp với cả răng cửa và răng hàm.
2. Nguyên Nhân Khiến Răng Sứ Bị Lỏng Hoặc Rơi Ra
1. Sâu Răng Dưới Răng Sứ
Nếu răng thật bên dưới răng sứ bị sâu, nó có thể làm giảm khả năng bám dính của xi măng nha khoa, dẫn đến việc răng sứ bị lỏng hoặc rơi ra.
2. Răng Thật Không Đủ Sức Bền
Trường hợp răng thật bị yếu do mài mòn quá nhiều hoặc tổn thương nặng có thể khiến răng sứ không được giữ chắc chắn.
3. Xi Măng Cố Định Yếu
Xi măng nha khoa là chất kết dính quan trọng để giữ răng sứ cố định. Nếu xi măng bị mòn, rửa trôi hoặc không được sử dụng đúng cách, răng sứ có thể bị lỏng theo thời gian.
4. Thói Quen Ăn Uống Không Hợp Lý
Các loại thực phẩm dính, dai, hoặc cứng như kẹo cao su, kẹo dẻo, đá lạnh có thể kéo răng sứ ra khỏi vị trí hoặc làm hỏng răng sứ.
5. Nghiến Răng (Bruxism)
Nghiến răng vào ban đêm hoặc khi căng thẳng tạo áp lực lớn lên răng sứ, làm tăng nguy cơ bị lỏng hoặc rơi ra.
6. Gắn Răng Sứ Không Chính Xác
Nếu răng sứ không được thiết kế hoặc gắn đúng cách, nó có thể không vừa khít với răng thật, dẫn đến tình trạng lỏng lẻo theo thời gian.
3. Dấu Hiệu Nhận Biết Răng Sứ Bị Lỏng
- Cảm giác lạ, bất thường khi cắn hoặc nhai.
- Răng sứ di chuyển khi chạm vào.
- Đau hoặc nhạy cảm ở vùng răng bên dưới răng sứ.
- Xuất hiện mùi hôi miệng do vi khuẩn tích tụ dưới răng sứ.
4. Phải Làm Gì Khi Răng Sứ Bị Rơi Ra?
Bước 1: Lấy Lại Răng Sứ
Nếu răng sứ rơi ra khỏi miệng, hãy cẩn thận lấy lại và giữ nó nguyên vẹn. Tránh làm gãy hoặc làm hỏng phần răng sứ.
Bước 2: Gọi Cho Nha Sĩ
Liên hệ ngay với nha sĩ để đặt lịch hẹn. Việc gắn lại hoặc thay thế răng sứ cần được thực hiện càng sớm càng tốt để tránh các vấn đề như sâu răng hoặc tổn thương thêm.
Bước 3: Vệ Sinh Răng Thật Bị Lộ Ra
Nhẹ nhàng vệ sinh phần răng thật bị lộ ra bằng bàn chải mềm và nước muối ấm để loại bỏ vi khuẩn. Tránh cọ xát mạnh vào vùng răng bị tổn thương.
Bước 4: Sử Dụng Xi Măng Nha Khoa Tạm Thời
Trong trường hợp không thể gặp nha sĩ ngay lập tức, bạn có thể tạm thời gắn lại răng sứ bằng cách:
- Rửa sạch răng sứ và răng thật bằng nước muối.
- Sử dụng xi măng nha khoa tạm thời (có thể mua tại nhà thuốc) để gắn lại răng sứ.
- Chỉ ăn thức ăn mềm và tránh nhai mạnh cho đến khi gặp nha sĩ.
5. Những Điều Cần Tránh
- Không Nuốt Răng Sứ: Nếu vô tình nuốt phải, hãy đến bệnh viện để kiểm tra.
- Tránh Thực Phẩm Cứng và Dính: Các loại thực phẩm này có thể gây thêm áp lực lên răng thật hoặc làm hỏng răng sứ.
- Không Tự Ý Sửa Chữa Răng Sứ: Không dùng các dụng cụ không chuyên dụng hoặc keo dán không phù hợp, vì có thể làm hỏng răng sứ hoặc răng thật.
6. Điều Trị Khi Răng Sứ Bị Rơi Ra
Nhiều người thắc mắc liệu răng sứ bị bong ra có dán lại được không. Câu trả lời là tuỳ vào tình trạng của răng sứ và cùi răng thật bên dưới. Nha sĩ sẽ đánh giá trước khi quyết định.
1. Đánh Giá Tình Trạng Răng và Răng Sứ
Nha sĩ sẽ kiểm tra cả răng thật và răng sứ. Nếu răng sứ còn nguyên vẹn và vừa khít, nha sĩ có thể làm sạch và gắn lại nó.
2. Làm Răng Sứ Mới
Nếu răng sứ bị hỏng hoặc răng thật bên dưới bị tổn thương, nha sĩ sẽ cần:
- Chuẩn bị lại răng thật bằng cách mài hoặc trám thêm vật liệu.
- Lấy mẫu hoặc quét kỹ thuật số để tạo răng sứ mới.
- Gắn răng sứ tạm thời trong khi chờ răng sứ vĩnh viễn được hoàn thành.
3. Công Nghệ Răng Sứ Trong Ngày (Same-Day Crown)
Một số nha sĩ cung cấp dịch vụ răng sứ trong ngày bằng công nghệ CEREC, chế tạo răng sứ từ vật liệu zirconia chỉ trong một lần hẹn.
7. Phòng Ngừa Răng Sứ Bị Rơi Ra
- Chăm Sóc Răng Miệng Đúng Cách: Đánh răng 2 lần/ngày, dùng chỉ nha khoa và bàn chải kẽ để làm sạch vùng tiếp giáp giữa răng thật và răng sứ.
- Tránh Thực Phẩm Có Hại: Không nhai đá, thức ăn cứng hoặc dính.
- Đeo Máng Nghiến: Nếu bạn nghiến răng, hãy sử dụng máng bảo vệ răng vào ban đêm.
- Khám Nha Khoa Định Kỳ: Kiểm tra răng định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề với răng sứ.
8. Kết Luận
Răng sứ rơi ra là tình huống thường gặp và có thể xử lý dễ dàng nếu được giải quyết kịp thời. Điều quan trọng là giữ lại răng sứ, tránh làm hỏng răng thật và liên hệ ngay với nha sĩ. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách và kiểm tra định kỳ sẽ giúp kéo dài tuổi thọ của răng sứ và giảm nguy cơ gặp phải tình trạng tương tự trong tương lai.
Bài viết được kiểm duyệt bởi bác sĩ nha khoa Phan Xuân Sơn, với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực bọc răng sứ thẩm mỹ.
Nguồn tham khảo:
- Academy of General Dentistry. (2012). What are crowns?
http://knowyourteeth.com/infobites/abc/article/?abc=C&iid=301&aid=1204 - American Dental Association. (n.d.) Crowns.
https://www.mouthhealthy.org/en/az-topics/c/crowns - Dental crowns. (2020).
https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/10923-dental-crowns - Floss/interdental cleaners. (2019).
https://www.ada.org/en/member-center/oral-health-topics/floss - Hooper C. (2008). Emergency restoration of a dislodged crown and core.
https://www.aegisdentalnetwork.com/id/2008/01/emergency-restoration-of-a-dislodged-crown-and-core - Sharma A, et al. (2012). Removal of failed crown and bridge.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3917642/