MỤC LỤC
Viêm lợi trùm (Pericoronitis) là tình trạng viêm nhiễm mô nướu xung quanh răng khôn (răng cối thứ ba), thường xảy ra khi răng khôn mọc kẹt một phần dưới nướu (tooth impaction). Tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Viêm lợi trùm phổ biến nhất ở độ tuổi từ 20 đến 29, không phân biệt giới tính, trong đó tỷ lệ gặp ở răng hàm dưới cao hơn so với răng hàm trên. (nguồn tham khảo)
Triệu Chứng và Nguyên Nhân
Triệu Chứng
Viêm lợi trùm có thể xuất hiện dưới dạng cấp tính (ngắn hạn) hoặc mãn tính (dài hạn), với các triệu chứng khác nhau tùy vào mức độ nghiêm trọng.
- Triệu chứng cấp tính:
- Sốt cao.
- Đau dữ dội vùng răng hàm sau.
- Nướu đỏ và sưng to.
- Xuất hiện mủ hoặc dịch chảy ra từ vùng viêm.
- Khó nuốt hoặc cảm giác đau khi nuốt.
- Cứng hàm (khóa hàm).
- Sưng mặt hoặc sưng hạch bạch huyết vùng cổ.
- Triệu chứng mãn tính:
- Đau nhẹ, âm ỉ, kéo dài.
- Hôi miệng (halitosis) và vị khó chịu trong miệng.
- Đau tạm thời khi ăn uống hoặc tác động đến vùng nướu bị viêm [3].
Nguyên Nhân
Nguyên nhân chính của viêm lợi trùm là răng khôn mọc kẹt một phần dưới nướu. Răng không mọc hoàn toàn sẽ tạo ra một lớp nướu thừa (gọi là operculum) che phủ thân răng. Khu vực này dễ bị tích tụ thức ăn, vi khuẩn và mảng bám, từ đó gây ra viêm và nhiễm trùng.
Các yếu tố tăng nguy cơ mắc viêm lợi trùm:
- Độ tuổi: Phổ biến nhất ở người trưởng thành trẻ từ 20-29.
- Tình trạng răng khôn: Răng khôn chưa mọc hoàn toàn hoặc mọc lệch.
- Vệ sinh răng miệng kém: Tích tụ vi khuẩn và mảng bám.
- Căng thẳng và mệt mỏi: Suy giảm hệ miễn dịch.
- Thay đổi nội tiết tố: Ví dụ, trong thời kỳ mang thai.
Chẩn Đoán và Đánh Giá Lâm Sàng
Quy Trình Chẩn Đoán
Khám lâm sàng:
- Nha sĩ kiểm tra vùng răng khôn để xác định sự hiện diện của lớp nướu thừa và mức độ sưng viêm.
- Đánh giá các triệu chứng đi kèm như mủ, đau hoặc sưng.
Chụp X-quang nha khoa:
- Được sử dụng để xác định vị trí răng khôn, mức độ kẹt và tình trạng xương hàm.
- Loại trừ các nguyên nhân khác như sâu răng hoặc áp xe.
Xét nghiệm vi khuẩn (nếu cần thiết):
- Trong trường hợp nhiễm trùng nặng hoặc tái phát, xét nghiệm vi khuẩn có thể giúp xác định loại kháng sinh hiệu quả nhất.
Phương Pháp Điều Trị
1. Điều Trị Nhiễm Trùng và Kiểm Soát Triệu Chứng
- Kháng sinh:
- Penicillin hoặc Amoxicillin thường được kê đơn trong trường hợp nhiễm trùng cấp tính.
- Với người dị ứng penicillin, các lựa chọn thay thế bao gồm Clindamycin hoặc Erythromycin [nguồn].
- Thuốc giảm đau và chống viêm:
- Ibuprofen hoặc Acetaminophen được sử dụng để giảm đau và sưng.
- Nước súc miệng kháng khuẩn:
- Chlorhexidine giúp làm sạch vi khuẩn trong miệng, giảm viêm và ngăn ngừa nhiễm trùng tái phát.
2. Làm Sạch và Xử Lý Vùng Viêm
- Rửa sạch vùng viêm:
- Nha sĩ sử dụng dung dịch sát khuẩn để loại bỏ mảng bám, thức ăn và vi khuẩn tích tụ dưới lớp nướu thừa.
- Cắt bỏ lớp nướu thừa (Operculectomy):
- Một thủ thuật nhỏ để loại bỏ phần nướu che phủ răng khôn, ngăn chặn vi khuẩn tích tụ.
3. Phẫu Thuật Nhổ Răng Khôn
Trong trường hợp viêm lợi trùm tái phát hoặc răng khôn gây biến chứng nghiêm trọng, phẫu thuật nhổ răng khôn là cần thiết.
- Quy trình phẫu thuật:
- Thực hiện bởi bác sĩ phẫu thuật miệng.
- Gây tê cục bộ hoặc gây mê toàn thân (tùy trường hợp).
- Thời gian hồi phục trung bình từ 7-14 ngày.
Phòng Ngừa
Mặc dù không thể phòng ngừa hoàn toàn viêm lợi trùm, nhưng bạn có thể giảm nguy cơ bằng cách:
Vệ sinh răng miệng đúng cách:
- Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày và dùng chỉ nha khoa hàng ngày.
- Sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn để giảm vi khuẩn.
Thăm khám nha khoa định kỳ:
- Kiểm tra và làm sạch răng miệng định kỳ 6 tháng/lần.
- Theo dõi sự phát triển của răng khôn.
Nhổ răng khôn sớm (nếu cần):
- Đối với răng khôn mọc lệch hoặc có nguy cơ gây biến chứng, nha sĩ có thể đề xuất nhổ răng khôn trước khi viêm lợi trùm xảy ra.
Tiên Lượng và Biến Chứng
Tiên Lượng
Với điều trị kịp thời, viêm lợi trùm thường khỏi hoàn toàn trong vòng 1-2 tuần. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Biến Chứng
Áp xe răng:
- Nhiễm trùng có thể lan rộng, hình thành mủ trong xương hàm.
Viêm mô tế bào vùng mặt và cổ (Ludwig’s Angina):
- Một biến chứng hiếm gặp nhưng nguy hiểm, trong đó nhiễm trùng lan vào các mô sâu ở cổ, có thể đe dọa tính mạng.
Nhiễm trùng huyết (Sepsis):
- Nhiễm trùng lan vào máu, gây nguy hiểm toàn thân.
Kết Luận
Viêm lợi trùm là một tình trạng phổ biến nhưng có thể được kiểm soát hiệu quả nếu được chẩn đoán và điều trị sớm. Việc duy trì thói quen vệ sinh răng miệng tốt và thăm khám nha sĩ định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và xử lý tình trạng này. Nếu bạn gặp các triệu chứng viêm lợi trùm, hãy tham khảo ý kiến nha sĩ ngay lập tức để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Tài liệu tham khảo:
- Huang X, Zheng H, An J, Chen S, Xiao E, Zhang Y. Microbial Profile During Pericoronitis and Microbiota Shift After Treatment (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32849467/). Front Microbiol. 2020 Aug 5;11:1888. Accessed 9/11/2022.
- Kwon G, Serra M. Pericoronitis (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35015436/). 2021 Nov 25. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Accessed 9/11/2022.
- Moloney J, Stassen LFA. Pericoronitis: treatment and a clinical dilemma(https://www.lenus.ie/bitstream/handle/10147/234813/PericoronitisAugSept09.pdf;jsessionid=E59504BC648202D932C585BFA5F77AD4?sequence=1). J Ir Dent Assoc. 2009; 55(4): 190-192. Accessed 9/11/2022.
- Schalch TO, Martimbianco ALC, Gonçalves MLL, et al. Interventions for Early-Stage Pericoronitis: Systematic Review of Randomized Clinical Trials(https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35052948/). Antibiotics (Basel). 2022 Jan 8;11(1):71. Accessed 9/11/2022.
- Schmidt J, Kunderova M, Pilbauerova N, et al. A Review of Evidence-Based Recommendations for Pericoronitis Management and a Systematic Review of Antibiotic Prescribing for Pericoronitis among Dentists: Inappropriate Pericoronitis Treatment Is a Critical Factor of Antibiotic Overuse in Dentistry(https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34202699/). Int J Environ Res Public Health. 2021 Jun 24;18(13):6796. Accessed 9/11/2022.
NHA KHOA 3T là một phòng khám nha khoa uy tín tphcm, với đầy đủ những trang thiết bị công nghệ hiện đại cùng đội ngũ nha sỹ hàng đầu luôn đem đến cho khách hàng dịch vụ tốt nhất. Tại đây bạn không chỉ được khám mà còn được sử dụng những dịch vụ nha khoa hàng đầu cả nước, đem đến cho bạn hàm răng chắc khỏe và trắng sáng, giúp bạn tự tin trong công việc và cuộc sống. Cùng NHA KHOA 3T bảo vệ nụ cười bạn!
NHA KHOA 3T
(Tận Tâm-Tiên Tiến-Tin Tưởng)
Hotline: 0913121713
Địa chỉ: Số 6 Nguyễn Cửu Đàm P.Tân Sơn Nhì Q.Tân Phú
Thời gian làm việc: Thứ 2 đến thứ 7: 8h00 – 20h00