Giới thiệu về răng khôn
Răng khôn, hay còn gọi là răng hàm lớn thứ ba, nằm ở phía cuối của mỗi cung hàm và thường mọc ở độ tuổi từ 17 đến 25. Đây là những chiếc răng cuối cùng mọc lên trong hàm và thường không có đủ không gian để phát triển đúng cách. Vì lý do này, răng khôn thường gây ra nhiều vấn đề sức khỏe răng miệng và đôi khi cần phải nhổ bỏ. Tuy nhiên, việc quyết định có nhổ răng khôn hay không phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của từng người.
Khi nào răng khôn không cần nhổ?
Răng khôn không cần nhổ nếu chúng đáp ứng đầy đủ các tiêu chí sau:
- Khỏe mạnh: Không có dấu hiệu viêm nhiễm, sâu răng hoặc các bệnh lý khác.
- Mọc hoàn toàn: Răng đã mọc hoàn chỉnh và không bị kẹt trong nướu hoặc xương hàm.
- Vị trí phù hợp: Răng mọc thẳng, không gây chen lấn hay ảnh hưởng đến các răng lân cận.
- Dễ dàng vệ sinh: Có thể làm sạch bằng bàn chải và chỉ nha khoa để tránh nguy cơ tích tụ mảng bám và vi khuẩn.
Các vấn đề thường gặp liên quan đến răng khôn
Răng khôn thường không có đủ không gian để mọc đúng cách, dẫn đến các vấn đề sau:
- Răng khôn mọc ngầm (Impacted wisdom teeth):
Khi răng khôn không thể mọc lên khỏi nướu, chúng sẽ bị kẹt trong xương hàm hoặc nướu. Hiện tượng này có thể gây:- Nhiễm trùng.
- U nang (túi chứa đầy dịch) làm hỏng xương hàm hoặc rễ của các răng lân cận.
- Đau nhức và sưng tấy ở vùng hàm.
- Răng khôn chỉ mọc một phần:
Trong trường hợp này, răng khôn chỉ nhú lên một phần qua nướu, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây:- Nhiễm trùng nướu (viêm lợi).
- Sâu răng ở răng khôn hoặc các răng lân cận.
- Bệnh nha chu (gum disease), có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của miệng.
- Răng khôn mọc lệch hoặc chen lấn: Khi răng khôn mọc lệch (nghiêng ra phía má, nghiêng vào phía trong hàm hoặc nằm ngang), chúng có thể gây:
- Chen lấn, làm hỏng các răng bên cạnh.
- Gây đau đớn ở vùng hàm hoặc khớp cắn.
Tại sao nên nhổ răng khôn ở độ tuổi trẻ?
Theo các chuyên gia nha khoa, việc nhổ răng khôn sớm, thường từ 15–22 tuổi, có nhiều lợi ích hơn so với việc trì hoãn đến khi lớn tuổi. Các lý do bao gồm:
- Rễ răng chưa phát triển hoàn chỉnh: Ở độ tuổi trẻ, rễ răng khôn thường ngắn hơn, giảm nguy cơ tổn thương dây thần kinh bên dưới.
- Xương hàm ít đặc: Xương ở người trẻ tuổi mềm hơn, giúp việc nhổ răng dễ dàng hơn và ít đau hơn.
- Thời gian phục hồi nhanh: Quá trình hồi phục sau phẫu thuật ở người trẻ thường ngắn và ít biến chứng.
Khi nào cần nhổ răng khôn?
Theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), bạn nên cân nhắc nhổ răng khôn nếu gặp phải các vấn đề sau:
- Đau nhức ở vùng răng khôn hoặc hàm.
- Nhiễm trùng lặp đi lặp lại ở mô mềm phía sau răng cuối cùng.
- Xuất hiện các u nang hoặc khối u.
- Răng khôn làm tổn thương đến các răng lân cận.
- Bệnh nha chu hoặc sâu răng lan rộng không thể điều trị.
Các rủi ro khi trì hoãn việc nhổ răng khôn
Việc không xử lý răng khôn có vấn đề có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như:
- Tổn thương vĩnh viễn đến các răng lân cận.
- Gây viêm nhiễm lan rộng trong xương hàm hoặc nướu.
- Hình thành các khối u hoặc u nang phức tạp, gây khó khăn trong điều trị.
Quy trình nhổ răng khôn
- Thăm khám và chẩn đoán:
- Nha sĩ sẽ thực hiện chụp X-quang để xác định vị trí và tình trạng của răng khôn.
- Gây tê:
- Bệnh nhân sẽ được gây tê cục bộ hoặc toàn thân để đảm bảo không có cảm giác đau trong quá trình nhổ răng.
- Nhổ răng:
- Răng khôn sẽ được lấy ra bằng dụng cụ nha khoa chuyên dụng. Trong một số trường hợp, cần phải cắt nướu hoặc xương để lấy răng ra.
- Chăm sóc sau phẫu thuật:
- Sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định.
- Tránh ăn thức ăn cứng hoặc nóng trong vài ngày đầu.
- Vệ sinh miệng nhẹ nhàng để tránh nhiễm trùng.
Kết luận
Việc quyết định có nên nhổ răng khôn hay không phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe răng miệng của từng người. Nếu răng khôn không gây ra vấn đề, bạn có thể giữ lại chúng. Tuy nhiên, trong trường hợp răng khôn gây đau, viêm nhiễm, hoặc ảnh hưởng đến các răng khác, việc nhổ răng là cần thiết. Hãy tham khảo ý kiến của nha sĩ hoặc bác sĩ phẫu thuật răng hàm mặt để có quyết định phù hợp nhất.
Tác giả: Phan Xuân Sơn, Bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt, 10 năm kinh nghiệm, tốt nghiệp Đại học Y Dược TP.HCM
Nguồn tham khảo:
- Wisdom teeth. American Dental Association. http://www.mouthhealthy.org/en/az-topics/w/wisdom-teeth. Accessed Oct. 30, 2023.
- Management of third molar teeth. American Association of Oral and Maxillofacial Surgeons. https://www.aaoms.org/docs/govt_affairs/advocacy_white_papers/management_third_molar_white_paper.pdf. Accessed Oct. 30, 2023.
- Should you have your wisdom teeth removed? National Library of Medicine. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279590/. Accessed Oct. 30, 2023.
- Ghaeminia H, et al. Surgical removal versus retention for the management of asymptomatic disease‐free impacted wisdom teeth. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2020; doi:10.1002/14651858.CD003879.pub5. Accessed Oct. 30, 2023.
- Wisdom teeth management. American Association of Oral and Maxillofacial Surgeons. https://www.aaoms.org/images/uploads/pdfs/Ebook_Wisdom_Teeth_R.pdf. Accessed Oct. 30, 2023.
