img

MÒN RĂNG: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ GIẢI PHÁP ĐIỀU TRỊ

Khái Niệm Mòn Răng

Mòn răng là hiện tượng men răng – lớp bảo vệ bên ngoài của răng – bị mòn dần do tác động từ hóa học hoặc cơ học. Khi men răng bị mỏng đi, răng trở nên yếu hơn, nhạy cảm hơn và dễ bị tổn thương bởi các vết ố, sâu răng hoặc nứt gãy.

Cơ Chế Gây Mòn Răng

  • Mòn Hóa Học: Phản ứng giữa men răng và các axit từ thực phẩm, đồ uống hoặc axit dạ dày.
  • Mòn Cơ Học: Hao mòn do ma sát, như thói quen nhai đồ cứng, đánh răng sai cách hoặc nghiến răng.

Tầm Quan Trọng Của Điều Trị Mòn Răng

Một khi men răng bị mất, nó không thể tự tái tạo lại được. Tuy nhiên, việc phát hiện và điều trị sớm có thể ngăn chặn tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn.

Mòn Răng: Nguyên Nhân, Điều Trị Và Cách Phòng Ngừa
Mòn Răng: Nguyên Nhân, Điều Trị Và Cách Phòng Ngừa

Dịch Tễ Học

Mòn răng là một vấn đề phổ biến ở mọi lứa tuổi. Theo nghiên cứu:

  • Răng Sữa: Ảnh hưởng đến gần 50% trẻ em.
  • Răng Vĩnh Viễn: Ghi nhận lên đến 45% ở người trưởng thành.

Triệu Chứng Mòn Răng

Các triệu chứng của mòn răng thay đổi tùy vào giai đoạn:

Giai Đoạn Đầu

  • Nhạy Cảm Răng: Đau nhói khi tiếp xúc với nhiệt độ nóng, lạnh hoặc đồ ngọt.
  • Đổi Màu Răng: Răng xuất hiện màu vàng do ngà răng bị lộ ra.
  • Bề Mặt Gồ Ghề: Xuất hiện các lỗ nhỏ hoặc vết lõm trên răng.

Giai Đoạn Nặng

  • Đau Mạn Tính: Khi mòn tiến sâu vào tủy răng chứa dây thần kinh.
  • Răng Nứt hoặc Gãy: Do cấu trúc răng suy yếu nghiêm trọng.
Các giai đoạn mòn cổ răng
Các giai đoạn mòn cổ răng

Nguyên Nhân Gây Mòn Răng

Mòn răng là kết quả của nhiều yếu tố tác động, bao gồm:

Yếu Tố Liên Quan Đến Chế Độ Ăn Uống

  • Thực Phẩm và Đồ Uống Có Tính Axit: Nước ngọt, nước trái cây chua, đồ uống có ga.
  • Thực Phẩm Chứa Đường và Tinh Bột: Tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sản sinh axit.

Thói Quen Vệ Sinh Răng Miệng Sai Cách

  • Đánh răng quá mạnh hoặc sử dụng bàn chải có lông cứng, đặc biệt ở vùng chân răng.

Nguyên Nhân Liên Quan Đến Bệnh Lý

  • Trào Ngược Axit Dạ Dày (GERD): Axit dạ dày trào ngược lên miệng gây mòn men răng.
  • Khô Miệng (Xerostomia): Giảm lưu lượng nước bọt khiến khả năng trung hòa axit bị suy giảm.
  • Rối Loạn Ăn Uống (Bulimia Nervosa): Nôn mửa thường xuyên làm răng tiếp xúc trực tiếp với axit dạ dày.

Yếu Tố Di Truyền

  • Thiểu Sản Men Răng: Một rối loạn di truyền khiến men răng hình thành không đầy đủ hoặc không có.

Thói Quen Xấu

  • Nghiến Răng (Bruxism): Gây mài mòn cơ học lên bề mặt răng.
  • Sử Dụng Rượu và Thuốc Lâu Dài: Một số loại thuốc như kháng histamin làm giảm tiết nước bọt.

Biến Chứng Của Mòn Răng

Nếu không được điều trị, mòn răng có thể dẫn đến:

  • Nhạy Cảm Cao: Răng dễ đau khi tiếp xúc với nhiệt độ hoặc lực cắn.
  • Sâu Răng: Do lớp bảo vệ men răng bị mất, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào ngà răng.
  • Vỡ hoặc Nứt Răng: Đặc biệt khi chịu lực nhai mạnh.
  • Mất Răng: Trong trường hợp nghiêm trọng, răng có thể bị gãy hoàn toàn.

Phương Pháp Chẩn Đoán

Nha sĩ có thể phát hiện mòn răng thông qua:

  • Quan Sát Lâm Sàng: Kiểm tra sự thay đổi kết cấu, màu sắc và hình dạng răng.
  • Chụp X-quang Răng: Đánh giá mức độ tổn thương của các lớp bên trong răng.

Phương Pháp Điều Trị

Phương pháp điều trị mòn răng phụ thuộc vào giai đoạn bệnh:

Giai Đoạn Đầu

  • Sử Dụng Fluor: Tăng cường men răng, giảm nguy cơ mòn tiếp tục.
  • Gel hoặc Vecni Fluor: Thường được nha sĩ áp dụng trực tiếp lên răng.

Giai Đoạn Nặng

  • Trám Răng Thẩm Mỹ: Phục hồi bề mặt răng bị mất.
  • Mặt Dán Sứ (Veneers): Che phủ vùng răng bị mòn nghiêm trọng, cải thiện thẩm mỹ và chức năng.
  • Bọc Răng Sứ (Crowns): Bảo vệ toàn bộ thân răng bị tổn thương nặng.
Bọc sứ răng mòn cổ
Bọc sứ răng mòn cổ

Phòng Ngừa Mòn Răng

Ngăn ngừa luôn là giải pháp tốt nhất để bảo vệ men răng. Các biện pháp bao gồm:

Vệ Sinh Răng Miệng Đúng Cách

  • Sử dụng kem đánh răng chứa fluor và bàn chải lông mềm.
  • Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày và dùng chỉ nha khoa hàng ngày.

Hạn Chế Các Yếu Tố Nguy Cơ

  • Giảm tiêu thụ đồ uống có tính axit và đường.
  • Không đánh răng ngay sau khi ăn. Đợi ít nhất 30 phút để nước bọt trung hòa axit.
  • Tránh ăn uống trước khi đi ngủ trong vòng 3 giờ.

Kích Thích Tiết Nước Bọt

  • Nhai kẹo cao su không đường sau bữa ăn.
  • Uống đủ nước để duy trì độ ẩm trong khoang miệng.

Thăm Khám Nha Khoa Định Kỳ

  • Kiểm tra và làm sạch răng định kỳ 6 tháng/lần hoặc theo chỉ định của nha sĩ.

Kết Luận

Mòn răng là một quá trình diễn ra chậm nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Thông qua vệ sinh răng miệng đúng cách, chế độ ăn uống hợp lý và thăm khám nha khoa thường xuyên, bạn có thể bảo vệ men răng và duy trì sức khỏe răng miệng lâu dài.

Lời Khuyên Từ Chuyên Gia

Hãy đến gặp nha sĩ ngay khi bạn cảm thấy răng nhạy cảm, đổi màu hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường. Điều trị sớm không chỉ ngăn ngừa tổn thương thêm mà còn giúp bạn tiết kiệm chi phí và thời gian.

Chuyên gia tư vấn nội dung: Phan Xuân Sơn, Bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt, 10 năm kinh nghiệm, tốt nghiệp Đại học Y Dược TP.HCM

Tài Liệu Tham Khảo

  • Algarni AA, Lippert F, Ungar P, et al. Tooth Age Impact on Dental Erosion Susceptibility and Treatment Efficacy (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34610601/). Caries Res. 2021;55(6):585-593. Accessed 9/14/2023.
  • American Dental Association. Dental Erosion(https://www.ada.org/en/resources/research/science-and-research-institute/oral-health-topics/dental-erosion). Last updated 8/31/2021. Accessed 9/14/2023.
  • Australian Dental Association. Tooth erosion (https://www.teeth.org.au/tooth-erosion). Last reviewed 8/1/2023. Accessed 9/14/2023.
  • Donovan T, Nguyen-Ngoc C, Abd Alraheam I, Irusa K. Contemporary diagnosis and management of dental erosion (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33410255/). J Esthet Restor Dent. 2021 Jan;33(1):78-87. Accessed 9/14/2023.
Bài viết liên quan