MỤC LỤC
Tác giả:
Bác sĩ Phan Xuân Sơn – Chuyên gia Nha khoa, tốt nghiệp Đại học Y Dược TP.HCM, với hơn 10 năm kinh nghiệm chữa đau răng
Tổng quan
Đau răng là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, từ việc ăn uống đến sinh hoạt hàng ngày. Trong khi phương pháp y học hiện đại như điều trị nha khoa đóng vai trò chính trong việc giải quyết các vấn đề về răng miệng, một số phương pháp y học cổ truyền như bấm huyệt cũng được nhiều người sử dụng để giảm đau tạm thời. Bấm huyệt, với lịch sử hơn 2.000 năm, đã được nghiên cứu và công nhận trong việc giảm đau cơ, đau đầu và thậm chí đau răng. Tuy nhiên, đây không phải là phương pháp thay thế cho việc điều trị bởi bác sĩ hoặc nha sĩ mà chỉ là một biện pháp hỗ trợ.
Bấm huyệt là gì?
Bấm huyệt (Acupressure) là một phương pháp y học cổ truyền, sử dụng lực ấn vào các điểm huyệt cụ thể trên cơ thể để kích hoạt cơ chế tự chữa lành của cơ thể. Phương pháp này giúp giảm căng thẳng, cải thiện lưu thông máu và giảm đau. Theo các nghiên cứu về y học cổ truyền của Trung Quốc, các huyệt đạo trên cơ thể được kết nối với các cơ quan và hệ thống khác nhau, bao gồm cả răng và nướu.
Cơ chế hoạt động của bấm huyệt dựa vào sự kích thích các dây thần kinh, từ đó làm giảm độ nhạy cảm của các vùng đau. Một số nghiên cứu (ví dụ: Cheng et al., 2012) cho thấy bấm huyệt có thể làm giảm đau hiệu quả trong thời gian ngắn nhờ vào việc điều hòa hệ thần kinh và huyết áp.
Hướng dẫn thực hiện bấm huyệt
Để đạt hiệu quả tối ưu, việc thực hiện bấm huyệt nên được thực hiện đúng cách và trong môi trường thích hợp. Dưới đây là các bước cơ bản:
- Chuẩn bị không gian: Chọn một nơi yên tĩnh, thoáng mát, không bị gián đoạn để bạn có thể tập trung hoàn toàn.
- Tư thế thoải mái: Ngồi hoặc nằm ở tư thế thư giãn.
- Thực hiện bấm huyệt:
- Dùng ngón tay cái hoặc ngón trỏ để ấn và xoa bóp nhẹ nhàng lên huyệt cần tác động.
- Duy trì áp lực vừa phải trong khoảng 1-2 phút trên mỗi huyệt.
- Hít thở sâu: Thở chậm và đều để tăng cường hiệu quả giảm đau.
- Lưu ý: Nếu cảm thấy đau dữ dội hoặc khó chịu, dừng ngay lập tức và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Các huyệt bấm chính chữa đau răng
1. Huyệt Ruột Non 18 (SI18)
- Vị trí: Nằm vuông góc với gò má, giữa phần ngoài của mắt và cánh mũi.
- Vai trò: Giảm đau răng, giảm viêm nướu và hỗ trợ điều trị sâu răng.
- Cơ sở khoa học: Huyệt SI18 có liên kết với các dây thần kinh mặt, giúp giảm đau nhức liên quan đến răng và hàm.
2. Huyệt Túi Mật 21 (GB21)
- Vị trí: Ở đỉnh vai, giữa phần cuối vai và bên cổ.
- Vai trò: Giảm đau mặt, đau cổ và đau đầu.
- Ứng dụng: Huyệt này thường được sử dụng để giải phóng căng thẳng toàn cơ thể, từ đó giúp giảm đau răng gián tiếp.
3. Huyệt Đại Tràng 4 (LI4)
- Vị trí: Nằm giữa ngón cái và ngón trỏ, tại điểm cao nhất của cơ bắp khi các ngón tay khép lại.
- Vai trò: Giảm đau đầu, căng thẳng và các cơn đau vùng trên cổ, bao gồm răng.
- Ứng dụng: Kích thích huyệt LI4 giúp giảm đau hiệu quả nhờ kích hoạt các endorphin tự nhiên trong cơ thể.
4. Huyệt Dạ Dày 6 (ST6)
- Vị trí: Giữa khóe miệng và đáy dái tai, ở cơ bắp co lại khi nghiến răng.
- Vai trò: Giảm đau răng, đau hàm và các vấn đề về miệng.
- Cơ sở khoa học: Huyệt này liên kết với dây thần kinh hàm dưới, giúp giảm đau cục bộ và cải thiện lưu thông máu.
5. Huyệt Dạ Dày 36 (ST36)
- Vị trí: Dưới đầu gối, ở điểm mà ngón út chạm vào khi đặt tay lên xương bánh chè.
- Vai trò: Giảm mệt mỏi, buồn nôn và căng thẳng, từ đó hỗ trợ giảm đau răng gián tiếp.
- Ứng dụng: Huyệt ST36 thường được sử dụng để tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại viêm nhiễm răng miệng tốt hơn.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Bấm huyệt chỉ là một biện pháp giảm đau tạm thời và không thay thế cho việc điều trị nha khoa chuyên sâu. Bạn cần tìm gặp bác sĩ hoặc nha sĩ nếu:
- Cơn đau răng trở nên tồi tệ hơn hoặc không thể chịu đựng được.
- Xuất hiện sốt, sưng trong miệng, mặt hoặc cổ.
- Khó nuốt, khó thở hoặc chảy máu từ miệng.
- Có dấu hiệu áp-xe răng, sâu răng nghiêm trọng hoặc các vấn đề nhiễm trùng khác.
Lời khuyên từ chuyên gia
Theo bác sĩ nha khoa Phan Xuân Sơn, chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực nha khoa:
“Bấm huyệt là một phương pháp hỗ trợ hiệu quả trong việc giảm đau răng tạm thời. Tuy nhiên, nó không phải là giải pháp dài hạn. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách, bao gồm đánh răng đúng kỹ thuật, sử dụng chỉ nha khoa và thăm khám nha khoa định kỳ, là cách tốt nhất để phòng ngừa các vấn đề răng miệng.”
Lời kết
Bấm huyệt có thể là một giải pháp hỗ trợ giảm đau tạm thời cho các vấn đề về răng miệng. Tuy nhiên, phương pháp này nên được thực hiện đúng cách và không thay thế cho việc thăm khám nha khoa. Để ngăn ngừa đau răng trong tương lai, hãy duy trì vệ sinh răng miệng tốt và có chế độ ăn uống hợp lý. Nếu cơn đau kéo dài hoặc nghiêm trọng, hãy liên hệ ngay với nha sĩ để được điều trị kịp thời.
Nguồn trích dẫn:
- Acupressure points to relievetoothache/tooth pain. (2018).
https://acupressurepoints.org/relieve-toothache-reflexology/ - Acupressure for beginners. (n.d.).
https://exploreim.ucla.edu/self-care/acupressure-and-common-acupressure-points/ - Nugent P. (2016). How to relieve atoothache with pressure points.
https://psychologydictionary.org/article/how-to-relieve-a-toothache-with-pressure-points/ - Naik PN, et. all. (2014). Acupuncture:An alternative therapy in dentistry and its possible applications. (2014). DOI
https://dx.doi.org/10.1089%2Facu.2014.1028