Mòn Cổ Răng là gì?
Mòn cổ răng (tên khoa học: Abfraction) là một dạng tổn thương răng xảy ra tại vị trí tiếp giáp giữa thân răng và đường viền nướu. Tổn thương này thường có hình chêm hoặc hình chữ V và không liên quan đến sâu răng, vi khuẩn hay nhiễm trùng.
Hiện tượng này xảy ra do lực cơ học kéo dài hoặc áp lực không đều tác động lên răng, dẫn đến tổn thương cấu trúc tại cổ răng. Mặc dù không phải lúc nào cũng gây đau, mòn cổ răng có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như tụt nướu, mất men răng, hoặc thậm chí là mất răng nếu không được điều trị sớm.
Triệu chứng của Mòn Cổ Răng
Mòn cổ răng thường xuất hiện mà không gây đau, nhưng các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Nhạy cảm răng: Đặc biệt khi tiếp xúc với nhiệt độ nóng, lạnh, hoặc các loại thực phẩm có tính axit.
- Khuyết điểm hình chêm hoặc chữ V: Dễ nhận thấy ở cổ răng, có thể cảm nhận được bằng lưỡi hoặc khi quan sát.
- Bề mặt răng bóng mòn: Hiện tượng này còn được gọi là “tính trong suốt”, thường xảy ra do mất men răng.
- Lộ ngà răng: Gây tăng độ nhạy cảm và dễ bị tổn thương thêm.
Khi tổn thương không được điều trị kịp thời, mòn cổ răng có thể dẫn đến:
- Tăng nguy cơ sâu răng: Do mất men răng bảo vệ.
- Suy yếu cấu trúc răng: Làm răng dễ lung lay hoặc mất răng.
Do triệu chứng của mòn cổ răng có thể tương tự với các bệnh lý răng miệng khác, việc đến nha sĩ để chẩn đoán chính xác là rất quan trọng.
Nguyên nhân của Mòn Cổ Răng
Hiện tượng mòn cổ răng xảy ra khi áp lực kéo dài tác động lên răng. Các nguyên nhân chính bao gồm:
1. Nghiến răng (Bruxing)
- Nghiến răng hoặc siết chặt răng, đặc biệt vào ban đêm, tạo ra áp lực lớn lên cổ răng, dẫn đến tổn thương.
2. Sai lệch khớp cắn (Malocclusion)
- Khi khớp cắn không đều, một số răng phải chịu áp lực lớn hơn, dẫn đến mòn cổ răng tại những vị trí chịu lực.
3. Mất khoáng chất (Demineralization)
- Các yếu tố axit hoặc mài mòn: Chế độ ăn uống chứa nhiều thực phẩm và đồ uống có tính axit làm men răng yếu đi, dễ bị tổn thương.
4. Thói quen xấu
- Sử dụng răng để cắn các vật cứng hoặc các thói quen nhai không đúng cách gây áp lực lên cổ răng.
- Chải răng sai cách theo chiều ngang cũng là nguyên nhân thường gặp gây mòn cổ răng
5. Yếu tố lão hóa
- Mòn cổ răng thường xảy ra ở người trưởng thành và có xu hướng tăng theo độ tuổi. Theo nghiên cứu, tỷ lệ mòn cổ răng tăng từ 3% ở tuổi 20 lên 17% ở tuổi 70.
Điều trị Mòn Cổ Răng
Việc điều trị mòn cổ răng phụ thuộc vào mức độ tổn thương và các vấn đề đi kèm. Mặc dù tổn thương không thể phục hồi, các biện pháp dưới đây có thể giúp giảm triệu chứng, ngăn ngừa tổn thương thêm và cải thiện thẩm mỹ.
1. Trám răng (Fillings)
- Đây là phương pháp phổ biến khi răng bị tổn thương nghiêm trọng hoặc nhạy cảm. Nha sĩ sẽ dùng vật liệu trám để lấp đầy phần tổn thương, bảo vệ ngà răng và cải thiện thẩm mỹ.
2. Máng chống nghiến (Mouthguard)
- Nếu nguyên nhân do nghiến răng, nha sĩ sẽ làm máng bảo vệ để giảm áp lực lên răng khi ngủ.
3. Kem đánh răng giảm nhạy cảm
- Sử dụng các loại kem đánh răng đặc trị giúp giảm nhạy cảm và bảo vệ men răng.
4. Niềng răng (Orthodontics)
- Điều chỉnh khớp cắn giúp phân bố lực đều lên toàn bộ hàm, giảm nguy cơ tổn thương thêm tại cổ răng.
5. Thay đổi thói quen chăm sóc răng miệng
- Sử dụng bàn chải mềm và kỹ thuật đánh răng đúng cách để giảm nguy cơ tổn thương.
- Hạn chế thực phẩm và đồ uống có tính axit cao.
Chi phí điều trị
Chi phí điều trị mòn cổ răng thay đổi tùy thuộc vào số lượng răng bị tổn thương, phương pháp điều trị và bảo hiểm nha khoa. Hãy thảo luận chi tiết với nha sĩ để hiểu rõ các lựa chọn.
Mối Liên Hệ Giữa Mòn Cổ Răng và Tụt Nướu
Mòn cổ răng không chỉ ảnh hưởng đến răng mà còn tác động đến nướu. Tụt nướu thường xảy ra đồng thời với mòn cổ răng, đặc biệt ở những người nghiến răng kéo dài.
Hậu quả của Tụt Nướu:
- Lộ chân răng: Làm tăng độ nhạy cảm và khiến răng dễ bị tổn thương.
- Tăng nguy cơ mất răng: Nếu không được điều trị, tụt nướu có thể dẫn đến lung lay hoặc mất răng.
Điều trị tụt nướu kèm theo mòn cổ răng thường bao gồm bảo vệ chân răng bằng vật liệu trám và cải thiện thói quen chăm sóc răng miệng.
Phân Biệt Mòn Cổ Răng, Mài Mòn và Xói Mòn
Mặc dù mòn cổ răng, mài mòn và xói mòn đều gây tổn thương răng, nhưng chúng khác nhau về vị trí và nguyên nhân.
1. Mòn Cổ Răng (Abfraction)
- Tổn thương hình chêm tại cổ răng, gần đường viền nướu.
- Nguyên nhân: Lực tác động cơ học kéo dài lên răng.
2. Mài Mòn (Abrasion)
- Tổn thương phẳng, thường xảy ra trên răng gần má.
- Nguyên nhân: Thói quen xấu như dùng bàn chải cứng, đánh răng sai cách, hoặc cắn vật cứng.
3. Xói Mòn (Erosion)
- Sự mòn men răng do quá trình hóa học, tạo ra bề mặt răng tròn hơn, có thể trong suốt hoặc đổi màu.
- Nguyên nhân: Tiếp xúc với axit từ thực phẩm, đồ uống, hoặc tình trạng sức khỏe như trào ngược dạ dày.
Hình Ảnh Minh Họa
Tóm Tắt
Mòn cổ răng là một dạng tổn thương răng xảy ra tại cổ răng, thường do áp lực cơ học kéo dài như nghiến răng hoặc lệch khớp cắn. Dù không phải lúc nào cũng cần điều trị, việc thăm khám nha sĩ định kỳ giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
Các phương pháp điều trị như trám răng, sử dụng máng chống nghiến, và điều chỉnh thói quen chăm sóc răng miệng có thể giảm triệu chứng, bảo vệ cấu trúc răng và cải thiện thẩm mỹ.
Nếu bạn nghi ngờ mình bị mòn cổ răng, hãy đến gặp nha sĩ để được chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
Chuyên gia tư vấn nội dung: Phan Xuân Sơn, Bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt, 10 năm kinh nghiệm, tốt nghiệp Đại học Y Dược TP.HCM
Tài liệu tham khảo:
- Hanif A, et al. (2015). Tooth surface loss revisited: Classification, etiology, and management. DOI:
https://doi.org/10.4103/2321-4619.156643 - Sarode GS, et al. (2013). Abfraction: A review. DOI:
https://dx.doi.org/10.4103%2F0973-029X.119788 - Nascimento MM, et al. (2016). Abfraction lesions: Etiology, diagnosis, and treatment options. DOI:
https://dx.doi.org/10.2147%2FCCIDE.S63465 - El-Marakby AM, et al. (2017). Noncarious cervical lesions as abfraction: Etiology, diagnosis, and treatment modalities of lesions: A review article. DOI:
https://doi.org/10.4172/2161-1122.1000438
