Các biện pháp tự nhiên và nha khoa để loại bỏ răng ố vàng
Tổng quan
Răng ố vàng là một vấn đề thẩm mỹ phổ biến, có thể gây mất tự tin và ảnh hưởng đến nụ cười của bạn. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các nguyên nhân khiến răng trở nên ố vàng, đồng thời giới thiệu các biện pháp tự nhiên và nha khoa để khắc phục. Tất cả các phương pháp đều dựa trên nghiên cứu khoa học cụ thể và có thể áp dụng dễ dàng tại nhà hoặc dưới sự hướng dẫn của nha sĩ.
Tại sao răng trở nên ố vàng?
Răng có thể trở nên ố vàng do các yếu tố nội sinh (bên trong) và ngoại sinh (bên ngoài). Các yếu tố này bao gồm:
Mài mòn men răng theo tuổi tác:
- Khi con người già đi, lớp men răng trắng bên ngoài dần bị mài mòn, làm lộ lớp ngà răng bên dưới – vốn có màu vàng nhạt. Đây là một quá trình tự nhiên và khó ngăn chặn.
Tích tụ mảng bám:
- Vi khuẩn trong miệng kết hợp với thức ăn và tạo thành mảng bám. Nếu không được làm sạch, mảng bám sẽ gây vàng răng.
Các chất làm ố bề mặt răng:
- Một số thực phẩm và đồ uống như cà phê, trà, rượu vang đỏ, củ dền, và việt quất chứa sắc tố có thể bám vào bề mặt răng.
- Hút thuốc lá và nhai thuốc lá cũng là nguyên nhân chính gây ố vàng răng.
Thói quen ăn uống và vệ sinh răng miệng không đúng cách:
- Ăn nhiều thực phẩm chứa đường và carbohydrate tăng nguy cơ tích tụ mảng bám.
- Không đánh răng hoặc sử dụng nước súc miệng thường xuyên khiến vi khuẩn phát triển mạnh.
Nguyên nhân nội sinh:
- Một số thuốc kháng sinh (tetracycline và doxycycline) khi sử dụng ở trẻ nhỏ hoặc phụ nữ mang thai có thể làm răng bị đổi màu.
Các biện pháp tự nhiên để loại bỏ răng ố vàng
1. Baking soda và hydrogen peroxide
- Cơ chế hoạt động: Baking soda (natri bicarbonate) có khả năng mài mòn nhẹ, giúp loại bỏ vết ố trên bề mặt răng. Hydrogen peroxide là chất oxy hóa, giúp làm sáng màu răng.
- Hiệu quả nghiên cứu: Một nghiên cứu năm 2012 cho thấy kem đánh răng chứa baking soda và hydrogen peroxide có thể làm giảm vết ố và cải thiện độ trắng răng đáng kể.
- Lưu ý: Không nên sử dụng quá thường xuyên vì có thể làm mòn men răng.
2. Vitamin C
- Cơ chế hoạt động: Vitamin C giúp giảm viêm nướu và ngăn ngừa sự tích tụ vi khuẩn – nguyên nhân chính gây mảng bám và đổi màu răng.
- Hiệu quả nghiên cứu: Một nghiên cứu năm 2007 cho thấy thiếu hụt vitamin C có thể làm tình trạng viêm nướu trở nên nghiêm trọng, dẫn đến đổi màu răng.
3. Enzyme từ trái cây
- Cơ chế hoạt động: Papain (enzyme từ đu đủ) và bromelain (enzyme từ dứa) giúp phá vỡ các protein gây ố vàng trên bề mặt răng.
- Hiệu quả nghiên cứu: Một nghiên cứu năm 2012 phát hiện rằng kem đánh răng chứa hai enzyme này có khả năng loại bỏ vết ố hiệu quả.
4. Giấm táo
- Cơ chế hoạt động: Giấm táo chứa axit axetic, có khả năng làm sạch vết ố bám trên răng.
- Hiệu quả nghiên cứu: Một nghiên cứu năm 2014 ghi nhận giấm táo có tác dụng làm trắng răng trên động vật.
- Lưu ý: Sử dụng giấm táo quá thường xuyên có thể làm mòn men răng. Nên pha loãng với nước và sử dụng không quá 1-2 lần mỗi tuần.
5. Súc miệng bằng dầu dừa (Oil pulling)
- Cơ chế hoạt động: Dầu dừa giúp giảm vi khuẩn và mảng bám trên răng, từ đó giảm nguy cơ ố vàng.
- Hiệu quả nghiên cứu: Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy súc miệng bằng dầu dừa có thể giảm mảng bám hiệu quả.
- Hướng dẫn: Ngậm 1 thìa dầu dừa trong miệng khoảng 15-20 phút, sau đó nhổ ra và súc miệng sạch.
Các biện pháp nha khoa để làm trắng răng
6. Đánh răng đúng cách
- Hướng dẫn:
- Đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày, trong 2-3 phút.
- Sử dụng bàn chải lông mềm và kem đánh răng chứa fluoride.
- Đảm bảo làm sạch mọi bề mặt của răng, đặc biệt là răng hàm phía sau.
7. Kem đánh răng làm trắng
- Cơ chế hoạt động: Chứa các hạt mài mòn và hydrogen peroxide hoặc carbamide peroxide giúp làm sáng màu răng.
- Hiệu quả nghiên cứu: Theo nghiên cứu năm 2014, kem đánh răng làm trắng có thể làm sáng màu răng lên 1-2 tông.
8. Khay làm trắng răng (Tray-based whiteners)
- Cơ chế hoạt động: Khay chứa gel làm trắng (carbamide peroxide 10%) được đặt trên răng trong 2-4 giờ mỗi ngày hoặc qua đêm.
- Hiệu quả nghiên cứu: Phương pháp này có thể làm sáng răng từ 1-2 tông (Trusted Source).
9. Miếng dán làm trắng răng
- Cơ chế hoạt động: Chứa một lớp gel peroxide mỏng, giúp loại bỏ vết ố trên bề mặt răng.
- Hiệu quả nghiên cứu: Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy miếng dán làm trắng hiệu quả như gel carbamide peroxide 10%.
10. Nước súc miệng làm trắng
- Cơ chế hoạt động: Chứa hydrogen peroxide, giúp phá vỡ các hợp chất gây ố vàng.
- Hiệu quả nghiên cứu: Sử dụng nước súc miệng 2 lần mỗi ngày trong 3 tháng có thể làm sáng răng lên 1-2 tông (Trusted Source).
11. Kem đánh răng chứa than hoạt tính
- Cơ chế hoạt động: Than hoạt tính hấp thụ các hợp chất gây ố màu trên bề mặt răng.
- Hiệu quả nghiên cứu: Một đánh giá năm 2017 cho thấy kem đánh răng chứa than hoạt tính có thể loại bỏ vết ố bên ngoài.
- Lưu ý: Than hoạt tính có thể khó loại bỏ khỏi các khe răng và có thể gây mòn men răng nếu sử dụng quá mức.
Lời khuyên từ chuyên gia
- Duy trì vệ sinh răng miệng tốt: Đánh răng đúng cách, dùng chỉ nha khoa và nước súc miệng để loại bỏ mảng bám.
- Hạn chế thực phẩm và thói quen gây ố răng: Tránh uống cà phê, trà, rượu vang hoặc hút thuốc.
- Kiểm tra nha khoa định kỳ: Đi khám nha sĩ ít nhất 6 tháng một lần để làm sạch răng và kiểm tra sức khỏe răng miệng.
Kết luận
Răng ố vàng là một vấn đề phổ biến và có thể cải thiện bằng cách kết hợp các biện pháp tự nhiên tại nhà và chăm sóc răng miệng đúng cách. Với các phương pháp khoa học được đề cập ở trên, bạn có thể duy trì nụ cười trắng sáng và tự tin hơn. Nếu tình trạng răng ố vàng nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến nha sĩ để tìm giải pháp phù hợp nhất.
Tác giả bài viết: Bác sĩ Phan Xuân Sơn – Chuyên khoa Răng Hàm Mặt, ĐH Y Dược TP.HCM, 10 năm kinh nghiệm. Thành viên Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam
Nguồn tham khảo:
- Amaliya, Timmerman, M. F., Abbas, F., Loos, B. G., Van der Weijden, G. A., Van Winkelhoff, A. J., … Van der Velden, U. (2007, April). Java project on periodontal diseases: The relationship between vitamin C and the severity of periodontitis [Abstract]. Journal of Clinical Peridontology, 34(4), 299–304
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17378886 - Carey, C. M. (2014, June). Tooth whitening: What we now know. Journal of Evidence-Based Dental Practice, 14 Suppl, 70–76
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4058574/ - Chakravarthy, P. K., & Acharya, S. (2012, October–December). Efficacy of extrinsic stain removal by novel dentifrice containing papain and bromelain extracts. Journal of Young Pharmacists, 4(4), 245–249
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3573376/ - Ghassemi, A., Hooper, W., Vorwerk, L., Domke, T., DeSciscio, P., & Nathoo, S. (2012). Effectiveness of a new dentifrice with baking soda and peroxide in removing extrinsic stain and whitening teeth [Abstract]. Journal of Clinical Dentistry, 23(3), 86–91
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23210419 - Greenwall, L., & Wilson, N. H. F. (2017, August). Charcoal toothpastes: What we know so far. Clinical Pharmacist, 9(8), 34
https://www.pharmaceutical-journal.com/opinion/correspondence/charcoal-toothpastes-what-we-know-so-far/20203167.article - Peedikayil, F. C., Sreenivasan, P., & Narayanan, A. (2015, March–April). Effect of coconut oil in plaque related gingivitis — A preliminary report. Nigerian Medical Report, 56(2), 143–147
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4382606/ - Serraglio, C. R., Zanella, L., Dalla-Vecchia, K. B., & Rodrigues-Junior, S. A. (2016, January). Efficacy and safety of over-the-counter whitening strips as compared to home-whitening with 10 % carbamide peroxide gel–systematic review of RCTs and metanalysis [Abstract]. Clinical Oral Investigations, 20(1), 1–14
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26245272 - Statement on the safety and effectiveness of tooth whitening products. (2012, April)
https://www.ada.org/en/about-the-ada/ada-positions-policies-and-statements/tooth-whitening-safety-and-effectiveness - Zheng, L. W., Li, D.-Z., Lu, J. Z., Hu, W., Chen, D., & Zhou, X. D. (2014, November). [Effects of vinegar on tooth bleaching and dental hard tissues in vitro] [Abstract]. Sichuan Da Xue Xue Bao Yi Xue Ban, 45(6), 933–936, 945
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25571718