MỤC LỤC
Baking soda (natri bicacbonat) là một hợp chất hóa học phổ biến, thường được sử dụng trong các hoạt động nấu nướng và làm sạch gia đình. Tuy nhiên, trong lĩnh vực nha khoa, baking soda cũng được biết đến như một chất làm sạch và làm trắng răng tự nhiên. Bài viết này phân tích chi tiết về lợi ích, hạn chế, cách sử dụng an toàn baking soda trong chăm sóc răng miệng, dựa trên các nghiên cứu khoa học uy tín.
Baking Soda Có Hiệu Quả Như Kem Đánh Răng Không?
Có. Baking soda được công nhận là một chất làm sạch răng hiệu quả, mặc dù nó không thể bảo vệ răng khỏi sâu răng tốt bằng kem đánh răng chứa fluoride.
- Khả năng làm sạch: Nghiên cứu cho thấy kem đánh răng chứa baking soda có đặc tính kháng khuẩn giúp loại bỏ vi khuẩn gây sâu răng và viêm nướu.
- Làm trắng răng: Baking soda có tính mài mòn nhẹ, giúp loại bỏ các vết ố trên bề mặt răng mà không làm tổn hại men răng.
Tuy nhiên, sử dụng baking soda như một sản phẩm duy nhất để chăm sóc răng miệng có thể không cung cấp đủ sự bảo vệ chống sâu răng như kem đánh răng chứa fluoride.
Lợi Ích Khi Sử Dụng Baking Soda
1. Giảm Mảng Bám và Viêm Nướu
Mảng bám (biofilm) là một lớp vi khuẩn bám trên bề mặt răng, gây viêm nướu và sâu răng nếu không được loại bỏ.
- Cơ chế: Các hạt baking soda có khả năng phá vỡ cấu trúc của mảng bám, giúp giảm số lượng vi khuẩn và bảo vệ nướu.
- Nghiên cứu: Chứng minh rằng các loại kem đánh răng chứa baking soda hiệu quả hơn trong việc loại bỏ mảng bám so với các loại kem đánh răng thông thường.
2. Giảm Vi Khuẩn Gây Sâu Răng
Một số loại vi khuẩn gây hại trong miệng phát triển mạnh trong môi trường axit.
- Tác động của baking soda: Súc miệng bằng dung dịch baking soda có thể làm tăng pH trong khoang miệng, tạo môi trường kiềm, từ đó ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây sâu răng.
- Minh chứng: Nghiên cứu năm 2017 cho thấy baking soda có thể giảm nguy cơ hình thành sâu răng khi sử dụng thường xuyên.
3. Làm Trắng Răng Tự Nhiên
Baking soda được biết đến với khả năng loại bỏ vết ố nhẹ trên bề mặt răng nhờ tính chất mài mòn nhẹ.
- Ứng dụng thực tế: Nhiều loại kem đánh răng thương mại sử dụng baking soda như một thành phần chính để làm trắng răng.
- Lợi ích an toàn: Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA) xếp baking soda là an toàn cho men răng khi sử dụng đúng cách.
4. Lựa Chọn Không Chứa Fluoride
Mặc dù fluoride rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa sâu răng, một số người chọn tránh sử dụng fluoride do lo ngại về độc tính khi tiêu thụ quá mức (nguồn). Baking soda là một lựa chọn thay thế tự nhiên và không chứa fluoride.
5. Chi Phí Thấp và Dễ Tìm
Baking soda có giá thành thấp (khoảng 52 cent mỗi ounce) và có sẵn tại hầu hết các cửa hàng thuốc, siêu thị và nhà bán lẻ lớn.
Hạn Chế Khi Sử Dụng Baking Soda
1. Vị và Kết Cấu Không Thoải Mái
- Mùi vị: Baking soda có vị mặn và kết cấu thô, có thể gây khó chịu cho người sử dụng.
- Giải pháp: Thêm một vài giọt tinh dầu bạc hà vào hỗn hợp baking soda có thể cải thiện mùi vị.
2. Khả Năng Làm Trắng Hạn Chế
Baking soda chỉ có hiệu quả với các vết ố nhẹ trên bề mặt răng và không thể loại bỏ các vết ố sâu hơn (nguồn).
- So sánh: Một số sản phẩm làm trắng răng chứa hydrogen peroxide hoặc chất mài mòn vi hạt có thể mang lại kết quả nhanh và rõ rệt hơn.
3. Không Chứa Fluoride
Baking soda không cung cấp fluoride, một chất giúp ngăn ngừa sâu răng hiệu quả.
- Hệ quả: Nếu chỉ sử dụng baking soda mà không bổ sung kem đánh răng chứa fluoride, bạn có thể không bảo vệ răng khỏi sâu răng một cách toàn diện.
Cách Sử Dụng Baking Soda Để Làm Sạch Răng
Dụng cụ cần chuẩn bị:
- Bàn chải đánh răng
- Một cái bát nhỏ hoặc ly
- Baking soda
- Nước
Hướng dẫn:
- Trộn baking soda với nước theo tỉ lệ bằng nhau để tạo thành hỗn hợp sệt.
- Nhúng bàn chải đánh răng vào hỗn hợp.
- Chải răng nhẹ nhàng theo chuyển động tròn, đảm bảo mỗi chiếc răng được phủ đều hỗn hợp.
- Chải răng trong vòng 1 phút.
- Súc miệng kỹ bằng nước sạch để loại bỏ hoàn toàn baking soda.
Lưu ý: Không nên sử dụng baking soda quá thường xuyên (hơn 2-3 lần mỗi tuần) để tránh mài mòn men răng.
Kem Đánh Răng Chứa Baking Soda
Nếu bạn muốn tận dụng lợi ích của baking soda mà không gặp vấn đề về mùi vị hoặc kết cấu, bạn có thể chọn các loại kem đánh răng thương mại có chứa baking soda.
- Hiệu quả: Các nghiên cứu đã chứng minh rằng kem đánh răng chứa baking soda hiệu quả hơn trong việc loại bỏ mảng bám so với kem đánh răng không chứa baking soda.
- Lựa chọn: Có thể mua kem đánh răng chứa baking soda trực tuyến hoặc tại các cửa hàng nha khoa.
Các Phương Pháp Làm Trắng Răng Thay Thế
- Hydrogen Peroxide:
- Làm trắng răng bằng cách oxy hóa các vết ố vàng và nâu.
- Các sản phẩm mạnh hơn (chỉ sử dụng tại phòng nha) có thể mang lại hiệu quả nhanh chóng.
- Than Hoạt Tính và Dầu Dừa:
- Một số nghiên cứu cho thấy các phương pháp tự nhiên này có thể làm trắng răng, nhưng cần tham khảo ý kiến nha sĩ trước khi sử dụng.
- Sản Phẩm Chứa Vi Hạt Mài Mòn:
- Những loại kem đánh răng này loại bỏ vết bẩn mạnh mẽ hơn baking soda và mang lại kết quả rõ ràng hơn.
Kết Luận
Baking soda là một chất làm sạch răng tự nhiên, giá rẻ và dễ tìm. Với khả năng mài mòn nhẹ, nó có thể làm sáng một số vết ố trên răng và loại bỏ mảng bám hiệu quả.
Tuy nhiên, vì baking soda không chứa fluoride, nó không thể thay thế hoàn toàn kem đánh răng thông thường trong việc bảo vệ răng khỏi sâu răng. Nếu muốn sử dụng baking soda, hãy kết hợp với kem đánh răng chứa fluoride để đảm bảo sức khỏe răng miệng toàn diện.
Nếu bạn lo ngại về mùi vị hoặc hiệu quả làm trắng của baking soda, hãy cân nhắc sử dụng các sản phẩm làm trắng răng khác hoặc tham khảo ý kiến nha sĩ để tìm phương pháp phù hợp nhất.
Tác giả bài viết: Bác sĩ Phan Xuân Sơn, 10 năm kinh nghiệm. Thành viên Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam
Nguồn tham khảo:
- Aoun A, et al. (2018). The fluoride debate: The pros and cons of fluoridation.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6195894/ - Chandel S, et al. (2017). The effect of sodium bicarbonate oral rinse on salivary pH and oral microflora: A prospective cohort study. DOI:
https://dx.doi.org/10.4103%2Fnjms.NJMS_36_17 - Bosma M-L, et al. (2018). A randomised controlled trial to evaluate the plaque removal efficacy of sodium bicarbonate dentifrices in a single brushing clinical model. DOI:
https://doi.org/10.1038/s41405-018-0003-7 - Eachempati P, et al. (2018). Home-based chemically-induced whitening (bleaching) of teeth in adults.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6517292/ - Li Y. (2017). Stain removal and whitening by baking soda dentifrice: A review of literature. DOI:
https://doi.org/10.1016/j.adaj.2017.09.006 - Epple M, et al. (2019). A critical review of modern concepts for teeth whitening. DOI:
https://dx.doi.org/10.3390%2Fdj7030079 - Myneni SR, et al. (2017). Effect of baking soda in dentifrices on plaque removal. DOI:
https://doi.org/10.1016/j.adaj.2017.09.004 - Schemehorn BR, et al. (2011). Abrasion, polishing, and stain removal characteristics of various commercial dentifrices in vitro.
https://www.researchgate.net/publication/49807515_Abrasion_polishing_and_stain_removal_characteristics_of_various_commercial_dentifrices_in_vitro - Sabharwal A, et al. (2017). Baking soda dentifrice and periodontal health: A review of the literature. DOI:
https://doi.org/10.1016/j.adaj.2017.09.010 - Saini R, et al. (2011). Biofilm: A dental microbial infection. DOI:
https://dx.doi.org/10.4103%2F0976-9668.82317 - Whitford GM. (2011). Acute toxicity of ingested fluoride. DOI:
https://doi.org/10.1159/000325146 - Vaz VTP, et al. (2019). Whitening toothpaste containing activated charcoal, blue covarine, hydrogen peroxide or microbeads: Which one is the most effective? DOI:
http://doi.org/10.1590/1678-7757-2018-0051