MỤC LỤC
Tác giả: Phan Xuân Sơn, Bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt, 10 năm kinh nghiệm, tốt nghiệp Đại học Y Dược TP.HCM
Tổng Quan
Đau đầu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm cả răng khôn đang mọc, mọc lệch, hoặc cần phải nhổ bỏ. Các nghiên cứu từ các tổ chức y tế và nha khoa như Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA) và Mayo Clinic đã chỉ ra rằng răng khôn có thể góp phần gây ra đau đầu thông qua các quá trình viêm, áp lực trong xương hàm, và các vấn đề liên quan đến khớp cắn.
Bài viết này sẽ giải thích cụ thể lý do vì sao răng khôn có thể gây đau đầu, các triệu chứng liên quan, và các biện pháp điều trị hiệu quả.
1. Răng Khôn Đang Mọc
Răng khôn, hay răng hàm thứ ba, thường mọc trong độ tuổi từ 17 đến 25. Đây là bộ răng nằm ở vị trí cuối cùng trong miệng, với bốn chiếc, gồm hai chiếc ở hàm trên và hai chiếc ở hàm dưới.
Quá trình mọc răng khôn
Theo ADA, khoảng 5 năm sau khi bộ răng hàm thứ hai mọc, răng khôn bắt đầu di chuyển qua xương hàm và trồi lên khỏi nướu. Quá trình này gây áp lực trong xương hàm, kích thích mô xung quanh và làm viêm nướu, dẫn đến các triệu chứng đau nhức, bao gồm:
- Đau đầu dai dẳng do áp lực từ xương hàm.
- Đau nướu hoặc hàm dưới xung quanh khu vực răng khôn.
- Căng thẳng cơ hàm, có thể lan ra vùng thái dương gây đau đầu.
Liên quan đến đau đầu
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự viêm nhiễm và căng thẳng trong xương hàm có thể kích thích dây thần kinh tam thoa (trigeminal nerve), dây thần kinh chịu trách nhiệm truyền tín hiệu đau từ khuôn mặt và hàm, gây ra đau đầu (Mayo Clinic).
2. Răng Khôn Mọc Lệch
Răng khôn mọc lệch là gì?
Răng khôn mọc lệch xảy ra khi không đủ không gian trong hàm để răng mọc đúng vị trí. Theo ADA, đây là tình trạng phổ biến và có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng như:
- Răng mọc nghiêng, gây áp lực lên các răng khác.
- Răng bị kẹt trong xương hàm (mọc ngầm).
- Răng đẩy vào răng hàm thứ hai, gây tổn thương hoặc sai lệch khớp cắn.
Hậu quả đối với đau đầu
- Răng khôn mọc lệch dẫn đến áp lực cơ học trong hàm, gây ra đau nhức, đau đầu, và căng thẳng cơ hàm.
- Sai lệch khớp cắn buộc hàm dưới phải bù đắp, dẫn đến căng cơ thái dương hoặc các khu vực lân cận, gây đau đầu dai dẳng.
3. Các Vấn Đề Liên Quan Đến Răng Khôn
Theo Mayo Clinic, răng khôn mọc lệch không chỉ gây đau đầu mà còn gây ra các vấn đề sau:
- Sâu răng: Răng khôn mọc một phần rất khó vệ sinh, làm tăng nguy cơ sâu răng.
- U nang: Túi chứa răng khôn trong xương hàm có thể tích tụ dịch, hình thành u nang, gây tổn thương xương hàm hoặc dây thần kinh.
- Bệnh nướu: Viêm quanh thân răng (pericoronitis) là tình trạng viêm nướu phổ biến khi răng khôn mọc lệch, gây đau nhức, sưng đỏ và khó chịu.
- Tổn thương răng lân cận: Răng khôn có thể đẩy vào răng kế cận, gây tổn thương men răng, sâu răng, hoặc nhiễm trùng.
4. Phẫu Thuật Răng Miệng Và Đau Đầu Sau Phẫu Thuật
Khi Nào Cần Nhổ Răng Khôn?
Nếu răng khôn gây đau nhức, nhiễm trùng hoặc các vấn đề khác, bác sĩ nha khoa hoặc bác sĩ phẫu thuật sẽ chỉ định nhổ bỏ.
Đau đầu sau phẫu thuật
Phẫu thuật nhổ răng có thể gây ra các triệu chứng đau đầu sau phẫu thuật, do:
- Gây mê: Một số bệnh nhân có phản ứng với thuốc gây mê, dẫn đến đau đầu.
- Căng thẳng và lo lắng: Sự lo lắng trước và sau phẫu thuật có thể gây ra đau đầu căng thẳng.
- Thiếu ngủ: Khó ngủ do đau sau phẫu thuật có thể làm trầm trọng thêm đau đầu.
- Huyết áp dao động: Căng thẳng trong quá trình phẫu thuật có thể gây biến động huyết áp, dẫn đến đau đầu.
Biến chứng hiếm gặp
Các biến chứng hiếm nhưng nghiêm trọng bao gồm:
- Ổ răng khô (dry socket).
- Nhiễm trùng sau phẫu thuật.
- Tổn thương dây thần kinh hoặc xương hàm.
5. Biện Pháp Khắc Phục Đau Răng Khôn Và Đau Đầu
Tại Nhà
- Súc miệng nước muối
Nước muối ấm giúp giảm viêm và tiêu diệt vi khuẩn trong miệng. Nghiên cứu chỉ ra rằng súc miệng bằng natri clorua có hiệu quả trong việc hỗ trợ vệ sinh nướu và giảm đau. - Dùng aspirin
Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy aspirin hiệu quả trong việc giảm đau đầu và đau răng. Tuy nhiên, cần tuân thủ liều lượng khuyến nghị. - Chườm nóng và lạnh
- Chườm đá: Giảm sưng và viêm.
- Chườm nóng: Giảm căng cơ và tăng lưu thông máu, giúp giảm đau đầu.
Tại Phòng Khám Nha Khoa
- Kiểm tra định kỳ: Chụp X-quang để theo dõi sự phát triển và tình trạng của răng khôn.
- Nhổ răng khôn: Là giải pháp cuối cùng nếu răng khôn gây ra các vấn đề không thể khắc phục.
6. Kết Luận
Răng khôn có thể là nguyên nhân gây ra đau đầu thông qua các cơ chế như viêm, áp lực trong xương hàm, hoặc sai lệch khớp cắn. Việc điều trị kịp thời, bao gồm các biện pháp tại nhà hoặc nhổ răng khôn khi cần thiết, có thể giúp giảm đau và ngăn ngừa các biến chứng.
Lời khuyên chuyên môn: Hãy thăm khám nha sĩ định kỳ để theo dõi tình trạng răng khôn và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh.
Nguồn tham khảo:
- Cong-Nhat Huynh N, et al. (2016). Rinsing with saline promotes human gingival fibroblast wound healing in vitro. DOI:
https://doi.org/10.1371/journal.pone.0159843 - Effects of anesthesia on brain & body. (n.d.).
https://www.asahq.org/whensecondscount/anesthesia-101/effects-of-anesthesia/ - Dental check-up. (2019).
https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/11187-dental-check-up - Mayo Clinic Staff. (2019). Migraine.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/migraine-headache/symptoms-causes/syc-20360201 - Mayo Clinic Staff. (2018). Impacted wisdom teeth.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/wisdom-teeth/symptoms-causes/syc-20373808 - Mayo Clinic Staff. (2019). Self-care approaches to treating pain.
https://www.mayoclinic.org/self-care-approaches-to-treating-pain/art-20208634 - Wisdom teeth. (n.d.).
https://www.mouthhealthy.org/en/az-topics/w/wisdom-teeth - Voelker M, et al. (2015). Efficacy of disintegrating aspirin in two different models for acute mild-to-moderate pain: Sore throat pain and dental pain. DOI:
https://dx.doi.org/10.1007%2Fs10787-015-0253-0