Sưng Nướu Răng Khôn: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Tác giả: Phan Xuân Sơn, Bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt, 10 năm kinh nghiệm, tốt nghiệp Đại học Y Dược TP.HCM

Tổng quan

Răng khôn, hay răng hàm thứ ba, là những chiếc răng nằm ở vị trí cuối cùng trong hàm của bạn. Chúng thường mọc trong độ tuổi từ 17 đến 21, giai đoạn mà nhiều người cho rằng con người đã trưởng thành và có thêm sự khôn ngoan.

Theo Hiệp hội Phẫu thuật Răng Hàm Mặt Hoa Kỳ (AAOMS), răng khôn có thể không cần nhổ nếu mọc hoàn toàn và có chức năng, không đau, không sâu răng, không bệnh tật và trong môi trường vệ sinh với mô nướu khỏe mạnh. Tuy nhiên, răng khôn cần được vệ sinh thường xuyên, kiểm tra hàng năm và chụp X-quang định kỳ để theo dõi mọi thay đổi.

Tại sao răng khôn gây sưng nướu?

Sự sưng nướu khi răng khôn mọc là tình trạng phổ biến và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau:

Răng mọc một phần (Partial Eruption):

Khi răng khôn chỉ mọc được một phần và không thể hoàn toàn trồi lên khỏi nướu, vi khuẩn dễ xâm nhập vào các kẽ hở giữa răng và nướu. Điều này có thể gây nhiễm trùng, dẫn đến viêm và sưng nướu

Răng mọc sai vị trí (Impaction):

Răng khôn có thể mọc lệch vào răng bên cạnh hoặc xương hàm, gây áp lực lên các mô xung quanh. Điều này không chỉ gây đau mà còn làm sưng nướu, thậm chí làm tổn thương các răng bên cạnh.

Kẹt thức ăn và vi khuẩn:

Khi răng khôn mọc lệch, các khe nhỏ giữa răng và nướu trở thành nơi thức ăn dễ mắc kẹt. Tình trạng này tạo điều kiện cho vi khuẩn gây sâu răng và viêm nhiễm phát triển.

Hình thành u nang (Cyst Formation):

U nang có thể phát triển xung quanh răng khôn bị mọc ngầm, gây tổn thương xương hàm và các răng kế bên. Nếu không được điều trị, chúng có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng

Thiếu hụt dinh dưỡng hoặc bệnh lý:

Một số trường hợp sưng nướu răng khôn có thể liên quan đến tình trạng thiếu hụt vitamin, đặc biệt là vitamin C (liên quan đến bệnh Scorbut), hoặc do viêm nướu lan rộng.

Triệu chứng của sưng nướu do răng khôn

Đau hoặc nhức nhẹ ở vùng hàm, đặc biệt là phía sau.
Sưng đỏ hoặc viêm nướu xung quanh răng khôn.
Hơi thở có mùi hoặc vị khó chịu trong miệng do vi khuẩn tích tụ.
Khó khăn khi mở miệng hoặc nhai thức ăn.
Trong trường hợp nhiễm trùng nặng, có thể xuất hiện sốt hoặc nổi hạch ở vùng cổ.

Cách giảm sưng nướu răng khôn

Nếu bạn bị sưng nướu do răng khôn, các biện pháp sau đây có thể giúp giảm đau và viêm:

Súc miệng bằng nước muối ấm:

Hòa tan ½ thìa cà phê muối vào một cốc nước ấm, sau đó súc miệng trong khoảng 30 giây. Nước muối giúp sát khuẩn và làm dịu các mô bị viêm.

Chườm lạnh:

Sử dụng túi đá hoặc gạc lạnh áp lên má tại vùng bị sưng trong 15-20 phút. Điều này giúp giảm viêm và tê cơn đau.

Dùng thuốc giảm đau không kê đơn:

Các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen (Advil, Motrin) hoặc aspirin có thể giúp giảm đau và viêm.

Tránh các chất kích thích:

Hạn chế sử dụng rượu, thuốc lá, hoặc thực phẩm cay nóng, vì chúng có thể làm tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hơn.

Sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn:

Nước súc miệng chứa chlorhexidine hoặc các chất sát khuẩn khác có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng.

Khi nào cần gặp nha sĩ?

Nếu các triệu chứng không thuyên giảm sau vài ngày hoặc nếu bạn gặp phải các tình trạng sau, hãy đến gặp nha sĩ ngay:

Sưng không giảm hoặc lan rộng ra khu vực khác trong miệng.
Đau dữ dội hoặc không thể nhai, nuốt thức ăn.
Có dấu hiệu của nhiễm trùng, chẳng hạn như sốt cao hoặc mủ chảy từ nướu.
Hơi thở có mùi hôi kéo dài, ngay cả khi đã vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng.

Nha sĩ có thể đề nghị nhổ răng khôn nếu tình trạng sưng và đau tái diễn nhiều lần. Nhổ răng khôn thường là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa các biến chứng lâu dài.

Phòng ngừa sưng nướu răng khôn

Khám răng định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến răng khôn.
Vệ sinh răng miệng hàng ngày, chú ý làm sạch vùng phía sau hàm nơi răng khôn mọc.
Sử dụng bàn chải và chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa.

Kết luận

Sưng nướu răng khôn là tình trạng phổ biến khi răng khôn mọc, đặc biệt nếu chúng bị mọc lệch hoặc ngầm. Việc xử lý sớm các triệu chứng và chăm sóc răng miệng đúng cách có thể giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Nếu bạn gặp khó khăn hoặc đau nhức kéo dài, hãy tham khảo ý kiến nha sĩ để có biện pháp điều trị phù hợp, bao gồm nhổ răng khôn nếu cần thiết.

Nguồn tham khảo: