MỤC LỤC
Viêm nướu răng là tình trạng viêm nhiễm phổ biến ở nướu (lợi), gây sưng đỏ và chảy máu khi đánh răng. Tại Nha Khoa 3T, chúng tôi thường xuyên gặp và điều trị hiệu quả các trường hợp viêm lợi từ nhẹ đến nặng. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm nướu có thể tiến triển thành viêm nha chu, đe dọa đến sức khỏe răng miệng và toàn thân. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin chi tiết về bệnh viêm chân răng, giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu và có biện pháp phòng ngừa, điều trị hiệu quả.
1. Tổng quan về viêm nướu răng
Viêm nướu răng (hay còn gọi là viêm lợi) là tình trạng viêm nhiễm nhẹ ở mô mềm quanh răng, khiến nướu sưng tấy, đỏ, và dễ chảy máu khi đánh răng hoặc dùng chỉ nha khoa. Đây là giai đoạn đầu của bệnh nha chu và hoàn toàn có thể điều trị khỏi nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách.
Theo số liệu thống kê, khoảng 90% người trưởng thành trên toàn thế giới đều đã từng bị viêm nướu ở một mức độ nào đó. Tại Việt Nam, tỷ lệ người mắc các bệnh về nướu răng cũng rất cao, đặc biệt ở nhóm người trưởng thành từ 35-44 tuổi.
Viêm nướu thường xảy ra do mảng bám tích tụ trên răng. Mảng bám là một lớp màng dính không màu chứa vi khuẩn, hình thành trên răng khi thức ăn, đặc biệt là các thực phẩm chứa đường và tinh bột, tương tác với vi khuẩn trong miệng. Nếu không được loại bỏ thường xuyên, mảng bám sẽ cứng lại thành cao răng, kích thích nướu và gây viêm nhiễm.
Bên cạnh mảng bám, một số yếu tố khác cũng góp phần gây viêm nướu như:
- Vệ sinh răng miệng kém
- Hút thuốc lá
- Thay đổi nội tiết tố (như trong thời kỳ mang thai)
- Một số bệnh lý như tiểu đường, HIV/AIDS
- Sử dụng một số loại thuốc
- Di truyền
- Tuổi tác
Có hai loại viêm nướu chính là viêm nướu do mảng bám và viêm nướu không do mảng bám (như viêm nướu do vi khuẩn cụ thể, virút, nấm, hoặc do các bệnh hệ thống).
2. Dấu hiệu nhận biết viêm nướu răng
Nhận biết sớm các dấu hiệu viêm nướu răng giúp bạn can thiệp kịp thời, ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. Dưới đây là những dấu hiệu điển hình của viêm nướu:
Thay đổi màu sắc và hình dạng nướu
Nướu khỏe mạnh có màu hồng nhạt và bám chắc vào răng. Khi bị viêm, nướu sẽ chuyển sang màu đỏ sẫm hoặc tím, trở nên mềm, phồng lên và dễ bị tổn thương. Trong một số trường hợp nặng, nướu có thể bị lở loét, gây đau đớn và khó chịu.
Chảy máu nướu
Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của viêm nướu. Nướu dễ chảy máu khi đánh răng, dùng chỉ nha khoa hoặc thậm chí tự chảy máu không rõ nguyên nhân. Nếu bạn thấy máu trên bàn chải đánh răng hoặc khi nhổ nước bọt sau khi đánh răng, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo của viêm nướu.
Hơi thở có mùi hôi
Vi khuẩn trong mảng bám và cao răng sinh sôi nảy nở, tạo ra các hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi, gây ra mùi hôi khó chịu. Hơi thở hôi kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự tự tin trong giao tiếp và chất lượng cuộc sống.
Tụt nướu
Khi viêm nướu tiến triển, nướu có thể bắt đầu tụt xuống, để lộ chân răng và tạo ra khoảng trống giữa răng và nướu. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và sâu răng.
Cảm giác đau nhức hoặc khó chịu
Nướu bị viêm có thể gây ra cảm giác đau nhức, rát buốt hoặc ngứa ngáy. Trong một số trường hợp, bạn có thể cảm thấy nhạy cảm hơn khi ăn thức ăn nóng hoặc lạnh.
| Mức độ viêm nướu | Đặc điểm | Cách xử lý |
|---|---|---|
| Nhẹ | Nướu đỏ, sưng nhẹ, đôi khi chảy máu khi đánh răng | Cải thiện vệ sinh răng miệng, súc miệng với nước muối |
| Trung bình | Nướu đỏ sẫm, sưng rõ, thường xuyên chảy máu, có thể có mủ | Cần đến gặp nha sĩ để cạo vôi răng, kết hợp vệ sinh răng miệng tốt |
| Nặng | Nướu rất đỏ, sưng nhiều, chảy máu tự phát, có mủ, đau, hôi miệng | Cần điều trị tích cực tại phòng khám nha khoa |
3. Nguyên nhân gây viêm nướu răng
Hiểu rõ nguyên nhân gây viêm nướu giúp bạn phòng ngừa hiệu quả và có biện pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là các nguyên nhân chính:
Mảng bám và cao răng
Nguyên nhân hàng đầu gây viêm nướu là do mảng bám tích tụ trên răng. Mảng bám là lớp màng dính chứa vi khuẩn, hình thành khi các phần tử thức ăn (đặc biệt là đường và tinh bột) kết hợp với vi khuẩn trong miệng. Nếu không được loại bỏ thường xuyên, mảng bám sẽ cứng lại thành cao răng, một chất cứng màu vàng hoặc nâu bám chặt vào răng và dưới đường viền nướu.
Cao răng tạo ra một bề mặt thô ráp, tích tụ thêm mảng bám và vi khuẩn, gây kích ứng nướu và dẫn đến viêm nhiễm. Vi khuẩn trong mảng bám tiết ra độc tố, kích thích phản ứng viêm của cơ thể, làm nướu sưng, đỏ và dễ chảy máu.
Vệ sinh răng miệng kém
Không đánh răng đều đặn hoặc đánh răng không đúng cách, không sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng là nguyên nhân phổ biến của viêm nướu. Vệ sinh răng miệng kém để lại mảng bám trên răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây viêm nướu.
Hút thuốc lá
Hút thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến nướu, khiến nướu dễ bị tổn thương và viêm nhiễm hơn. Người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh nha chu cao gấp 7 lần so với người không hút thuốc. Hút thuốc cũng làm giảm hiệu quả của điều trị và tăng nguy cơ tái phát viêm nướu.
Thay đổi nội tiết tố
Thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là trong thời kỳ mang thai, dậy thì, kinh nguyệt hoặc mãn kinh, có thể làm tăng độ nhạy cảm của nướu và dễ gây viêm. Đây là lý do tại sao phụ nữ mang thai thường gặp phải tình trạng “viêm nướu thai kỳ”.
Bệnh lý hệ thống
Một số bệnh lý hệ thống như tiểu đường, HIV/AIDS, bệnh máu, bệnh tự miễn có thể làm tăng nguy cơ viêm nướu. Tiểu đường làm giảm khả năng chống nhiễm trùng của cơ thể và tăng nguy cơ viêm nướu và viêm nha chu.
Thuốc
Một số loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ làm giảm tiết nước bọt, khiến miệng khô và tăng nguy cơ viêm nướu. Các thuốc này bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị cao huyết áp, thuốc kháng histamin và một số thuốc chống co giật.
4. Biến chứng của viêm nướu răng nếu không điều trị
Viêm nướu nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng mà còn tác động đến sức khỏe toàn thân.
Viêm nha chu
Đây là biến chứng phổ biến nhất của viêm nướu. Khi viêm nướu không được điều trị, vi khuẩn tiếp tục phát triển và lan sâu xuống dưới đường viền nướu, tạo thành các túi nha chu – khoảng trống giữa răng và nướu. Vi khuẩn trong các túi này tiếp tục sinh sôi, gây viêm nhiễm lan rộng đến dây chằng nha chu và xương ổ răng, dẫn đến viêm nha chu.
Viêm nha chu có thể gây ra những tổn thương không thể phục hồi cho mô nha chu và xương hàm, dẫn đến răng lung lay và cuối cùng là mất răng. Theo thống kê, viêm nha chu là nguyên nhân chính gây mất răng ở người trưởng thành.
Áp xe nha chu
Trong một số trường hợp, vi khuẩn từ viêm nướu có thể xâm nhập sâu vào mô và gây ra áp xe – một túi mủ do nhiễm trùng. Áp xe nha chu gây đau dữ dội, sưng và có thể lan sang các vùng lân cận như má, hàm hoặc cổ.
Mất răng
Viêm nướu nếu không được điều trị sẽ tiến triển thành viêm nha chu, phá hủy mô nâng đỡ răng, làm răng lung lay và cuối cùng rụng. Mất răng không chỉ ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai mà còn tác động đến thẩm mỹ khuôn mặt và sự tự tin.
Ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa viêm nướu, viêm nha chu và các bệnh lý toàn thân như:
- Bệnh tim mạch: Vi khuẩn từ viêm nướu có thể xâm nhập vào máu, gây viêm và tổn thương mạch máu, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.
- Tiểu đường: Viêm nướu có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiểu đường và ngược lại.
- Biến chứng trong thai kỳ: Phụ nữ mang thai bị viêm nướu có nguy cơ sinh non và sinh con nhẹ cân cao hơn.
- Bệnh hô hấp: Hít phải vi khuẩn từ miệng vào phổi có thể gây viêm phổi và các bệnh hô hấp khác.
5. Cách điều trị viêm nướu răng
Điều trị viêm nướu cần được thực hiện càng sớm càng tốt để ngăn chặn sự tiến triển của bệnh và phòng ngừa các biến chứng. Dưới đây là các phương pháp điều trị viêm nướu hiệu quả:
Điều trị tại nhà
- Vệ sinh răng miệng tốt: Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày, mỗi lần 2 phút, sử dụng bàn chải lông mềm và kem đánh răng có chứa fluoride.
- Sử dụng chỉ nha khoa: Dùng chỉ nha khoa ít nhất 1 lần/ngày để làm sạch kẽ răng.
- Súc miệng với nước muối: Pha 1/2 muỗng cà phê muối với 250ml nước ấm, súc miệng 2-3 lần/ngày giúp giảm viêm và làm sạch vi khuẩn.
- Sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn: Nước súc miệng chứa chlorhexidine có thể giúp kiểm soát mảng bám và giảm viêm nướu.
Điều trị tại nha khoa
- Cạo vôi răng: Đây là biện pháp điều trị cơ bản cho viêm nướu, giúp loại bỏ mảng bám và cao răng trên bề mặt răng và dưới đường viền nướu.
- Làm sạch sâu (Root planing): Trong trường hợp viêm nướu nặng, bác sĩ có thể thực hiện quy trình làm sạch sâu để loại bỏ vi khuẩn và làm nhẵn bề mặt chân răng, giúp nướu tái bám.
- Điều trị bằng thuốc: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống viêm để kiểm soát nhiễm trùng và giảm viêm.
>>>Xem thêm: Giá cạo vôi răng bao nhiêu tiền?
| Cấp độ và mô tả tình trạng | GIÁ (2 hàm) |
|---|---|
|
Độ 1
Vôi răng nhẹ, mới hình thành
|
200.000 VNĐ |
|
Độ 2
Vôi răng vừa phải
|
300.000 VNĐ |
|
Độ 3
Vôi răng nhiều, bám chặt
|
400.000 VNĐ |
|
Độ 4
Vôi răng rất nhiều, cứng
|
500.000 VNĐ |
Phòng ngừa tái phát
- Khám răng định kỳ: Đến nha sĩ kiểm tra và vệ sinh răng định kỳ 6 tháng/lần.
- Duy trì vệ sinh răng miệng tốt: Đánh răng, dùng chỉ nha khoa đều đặn và đúng cách.
- Bỏ hút thuốc: Hút thuốc làm tăng nguy cơ viêm nướu và làm giảm hiệu quả điều trị.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường và tinh bột, ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C giúp tăng cường sức khỏe nướu.
6. Cách phòng ngừa viêm nướu răng
Phòng ngừa luôn tốt hơn chữa trị. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả giúp phòng ngừa viêm nướu:
Vệ sinh răng miệng đúng cách
- Đánh răng 2 lần/ngày, mỗi lần 2 phút, sử dụng bàn chải lông mềm và kem đánh răng có chứa fluoride.
- Sử dụng chỉ nha khoa hoặc bàn chải kẽ răng ít nhất 1 lần/ngày để loại bỏ mảng bám ở những vị trí bàn chải không thể tiếp cận.
- Thay bàn chải đánh răng mỗi 3-4 tháng hoặc khi lông bàn chải bị mòn.
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh
- Hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường và tinh bột, vì chúng tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và hình thành mảng bám.
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C và D, giúp tăng cường sức khỏe nướu và hỗ trợ hệ miễn dịch.
- Uống nhiều nước để duy trì độ ẩm trong miệng và giúp rửa trôi các phần tử thức ăn.
Khám nha sĩ định kỳ
- Đi khám nha sĩ và vệ sinh răng chuyên nghiệp ít nhất 6 tháng/lần để phát hiện sớm và ngăn ngừa các vấn đề về răng miệng.
- Tuân thủ lịch hẹn và làm theo các khuyến nghị của nha sĩ.
Tránh các yếu tố nguy cơ
- Không hút thuốc lá và hạn chế uống rượu bia.
- Kiểm soát tốt các bệnh lý như tiểu đường, HIV/AIDS.
- Nếu đang sử dụng thuốc có thể gây khô miệng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về các biện pháp duy trì độ ẩm trong miệng.
Nha Khoa 3T hiểu rằng việc duy trì một hàm răng khỏe mạnh không chỉ giúp bạn có nụ cười đẹp mà còn đảm bảo sức khỏe toàn thân. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, chúng tôi cam kết mang đến cho bạn dịch vụ chăm sóc răng miệng chất lượng và hiệu quả.
Nếu bạn đang gặp các vấn đề về viêm nướu răng hoặc muốn kiểm tra sức khỏe răng miệng, hãy liên hệ với Nha Khoa 3T qua hotline 0913121713 để được tư vấn và đặt lịch hẹn. Chúng tôi hiện đang có ưu đãi giảm 10% cho khách hàng đặt lịch hẹn trước.
Địa chỉ: Số 6 Nguyễn Cửu Đàm, P. Tân Sơn Nhì, Q. Tân Phú, TP. HCM
Fanpage: Facebook.com/nhakhoa.tanphu.3t
Website: Trungtamnhakhoa3t.com
Hãy nhớ rằng, chăm sóc răng miệng tốt không chỉ giúp bạn có hàm răng khỏe mạnh mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe toàn thân. Đừng để viêm nướu ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn, hãy liên hệ với Nha Khoa 3T ngay hôm nay!
Tác giả bài viết: Bác sĩ Phan Xuân Sơn – Chuyên khoa Răng Hàm Mặt, ĐH Y Dược TP.HCM, 10 năm kinh nghiệm. Thành viên Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam
Ngày cập nhật: 07/04/2025
Lưu ý: Mọi thông tin chỉ mang tính tham khảo, không thay thế việc thăm khám và tư vấn từ chuyên gia. Vui lòng liên hệ bác sĩ hoặc nha sĩ để được tư vấn phù hợp với tình trạng răng miệng của bạn. Xem thêm
Tài liệu tham khảo:
- Gum disease. (n.d.).
https://www.mouthhealthy.org/en/az-topics/g/gum-disease - Gum disease and other diseases. (n.d.).
https://www.perio.org/consumer/gum-disease-and-other-diseases - Oral health conditions. (2020).
https://www.cdc.gov/oralhealth/conditions/index.html - Periodontal (gum) disease. (2018).
http://www.nidcr.nih.gov/oralhealth/Topics/GumDiseases/PeriodontalGumDisease.htm - Uwambaye, P, et al. (2021). Assessing the association between periodontitis and premature birth: A case-control study.
https://bmcpregnancychildbirth.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12884-021-03700-0
