MỤC LỤC
Đau răng hàm là triệu chứng phổ biến của nhiều bệnh răng miệng, không phải là một bệnh cụ thể, mà thường báo hiệu các vấn đề như sâu răng, viêm tủy răng hoặc viêm nha chu. Tại Nha Khoa 3T, chúng tôi hiểu rằng cơn đau nhức răng hàm có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, gây khó khăn trong ăn uống và sinh hoạt hàng ngày.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị nhức răng hàm hiệu quả, đồng thời cung cấp những biện pháp phòng ngừa đau buốt răng và bảo vệ sức khỏe răng miệng toàn diện.
1. Đau Răng Hàm Là Gì? Cấu Trúc Và Chức Năng Của Răng Hàm
Đau răng hàm không phải là một bệnh lý riêng biệt mà là triệu chứng của nhiều vấn đề răng miệng khác nhau. Để hiểu rõ về tình trạng này, chúng ta cần tìm hiểu về cấu trúc và chức năng của răng hàm trong hệ thống răng miệng.
Răng hàm là nhóm răng nằm phía trong xương hàm, bao gồm răng hàm nhỏ (răng số 4, 5) và răng hàm lớn (hay răng cối – răng số 6, 7, 8). Trong đó, răng cùng được xem như răng hàm số 8, thường gọi là răng khôn. Răng hàm được phân bố trong 4 cung hàm: cung hàm 1 (phía trên bên phải), cung hàm 2 (phía trên bên trái), cung hàm 3 (phía dưới bên trái), và cung hàm 4 (phía dưới bên phải).
Về cấu tạo, răng hàm cũng giống như các răng khác, bao gồm các thành phần chính:
- Men răng: Lớp ngoài cùng, cứng nhất bảo vệ răng
- Ngà răng: Lớp dưới men răng, mềm hơn và nhạy cảm hơn
- Tủy răng: Phần trung tâm của răng, chứa mạch máu và dây thần kinh
- Chân răng: Phần nằm trong xương hàm, được bao bọc bởi cement và dây chằng nha chu
Chức năng chính của răng hàm là nghiền nát thức ăn, đóng vai trò quan trọng trong quá trình ăn nhai. Do vị trí nằm sâu trong khoang miệng, việc vệ sinh răng hàm thường khó khăn hơn so với các răng khác, khiến chúng dễ bị tích tụ mảng bám và vi khuẩn, dẫn đến các vấn đề như sâu răng, viêm nha chu.
Khi răng hàm gặp vấn đề, cơn đau có thể biểu hiện với nhiều dạng khác nhau: từ đau âm ỉ, đau theo cơn đến đau dữ dội liên tục. Cơn đau có thể tăng khi tiếp xúc với thức ăn nóng, lạnh, ngọt hoặc chua. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, đau răng hàm có thể lan rộng ra toàn bộ xương hàm và vùng đầu, mặt, thậm chí gây sốt hoặc khó khăn khi mở miệng.
2. Nguyên Nhân Phổ Biến Gây Đau Răng Hàm
Đau răng hàm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc xác định chính xác nguồn gốc gây đau là bước quan trọng để có phương pháp điều trị hiệu quả. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất gây đau nhức răng hàm:
2.1 Sâu răng và viêm tủy răng
Sâu răng là nguyên nhân phổ biến nhất gây đau răng hàm. Quá trình này bắt đầu khi vi khuẩn trong miệng tạo ra axit tấn công men răng, hình thành những lỗ nhỏ trên bề mặt răng. Nếu không được điều trị kịp thời, sâu răng sẽ tiến triển sâu hơn, ảnh hưởng đến ngà răng và cuối cùng là tủy răng, gây viêm tủy.
>>> Xem thêm: Trám răng sâu bao nhiêu tiền?
Viêm tủy răng xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào buồng tủy, nơi chứa các dây thần kinh và mạch máu. Tình trạng này thường gây đau dữ dội, liên tục hoặc đau nhói từng cơn. Cơn đau có thể tự xuất hiện hoặc khi tiếp xúc với thức ăn, đồ uống nóng lạnh. Viêm tủy răng được chia thành hai loại: có thể hồi phục và không thể hồi phục. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm tủy có thể dẫn đến hoại tử tủy và áp xe răng.
>>> Xem thêm: Giá lấy tuỷ răng bao nhiêu tiền?
2.2 Viêm nha chu và tụt lợi
Nha chu bao gồm nướu, dây chằng nha chu, cement và xương ổ răng. Viêm nha chu thường bắt đầu với viêm nướu, khi vi khuẩn và mảng bám tích tụ tạo khoảng trống giữa nướu và răng. Theo thời gian, tình trạng này làm tiêu mô nướu và xương quanh răng, khiến chân răng ngày càng lộ ra, gây nhạy cảm và đau nhức.
Tụt lợi làm lộ chân răng, vốn không được bao phủ bởi men răng mà chỉ có cement – một lớp mỏng kém bảo vệ hơn. Khi chân răng bị lộ, các kích thích như nóng, lạnh, chua, ngọt dễ dàng tác động đến dây thần kinh trong tủy răng, gây cảm giác đau nhức hoặc ê buốt.
2.3 Áp xe răng
Áp xe răng là túi mủ hình thành do nhiễm trùng ở phần nướu hoặc chóp răng, biểu hiện như một khối sưng đỏ, có thể kèm vết loét. Áp xe có thể xuất hiện do nhiễm trùng nướu, chóp răng hoặc nha chu. Người bệnh thường cảm thấy đau nhức dữ dội, liên tục, có thể kèm theo sốt và sưng ở vùng mặt. Nếu không được điều trị, áp xe răng có thể lan đến xương hàm, mô mềm ở mặt và cổ, gây biến chứng nghiêm trọng.
2.4 Mọc răng khôn và răng mọc lệch
Răng khôn (răng số 8) thường mọc trong độ tuổi 17-25, quá trình mọc có thể gây đau hàm trong một thời gian ngắn. Trường hợp răng khôn mọc lệch, mắc kẹt dưới xương hàm (răng khôn ngầm) hoặc không đủ không gian mọc, có thể gây đau nhức kéo dài, viêm nhiễm và ảnh hưởng đến các răng lân cận.
2.5 Các nguyên nhân khác
- Răng gãy hoặc nứt: Do chấn thương, sâu răng, hoặc bệnh nha chu, có thể để lộ tủy răng và gây đau nhức.
- Vết hàn hoặc trám răng bị nứt: Các vết hàn, trám răng bị hỏng theo thời gian có thể tạo khe hở cho vi khuẩn xâm nhập, gây đau nhức.
- Nghiến răng khi ngủ: Tạo áp lực mạnh lên răng, đặc biệt là răng hàm, dẫn đến đau nhức và mòn men răng.
- Nhiễm trùng xoang: Xoang hàm nằm gần răng hàm trên, khi bị viêm nhiễm có thể gây đau lan đến vùng răng.
- Các thủ thuật nha khoa: Một số thủ thuật như niềng răng, trám răng, tẩy trắng có thể gây nhạy cảm tạm thời.
3. Những Dấu Hiệu Và Triệu Chứng Đau Răng Hàm Cần Chú Ý
Đau răng hàm có thể biểu hiện với nhiều dạng và mức độ khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân. Việc nhận biết các triệu chứng sẽ giúp bạn có biện pháp xử lý kịp thời và hiệu quả:
- Đau âm ỉ hoặc đau dữ dội ở vùng răng hàm, có thể kéo dài liên tục hoặc xuất hiện theo từng cơn
- Đau nhói khi tiếp xúc với đồ ăn, thức uống nóng, lạnh, chua hoặc ngọt
- Sưng đỏ, nóng ở vùng nướu quanh răng hàm đau
- Xuất hiện mủ hoặc dịch chảy ra từ vùng răng đau
- Hơi thở có mùi hôi bất thường
- Khó khăn khi ăn nhai do đau răng
- Đau lan rộng ra toàn bộ xương hàm và có thể lan đến vùng mặt, tai hoặc đầu
- Sốt, ớn lạnh trong trường hợp nhiễm trùng nặng
- Khó mở miệng hoặc nuốt trong một số trường hợp nghiêm trọng
Khi gặp các triệu chứng sau, bạn nên đến gặp bác sĩ nha khoa ngay:
- Đau răng dữ dội kéo dài trên 1-2 ngày
- Đau răng kèm theo sốt cao
- Sưng đáng kể ở mặt hoặc hàm
- Đau khi mở miệng rộng
- Xuất hiện mủ hoặc dịch có mùi hôi từ vùng răng đau
4. Cách Điều Trị Đau Răng Hàm Hiệu Quả
Điều trị đau răng hàm cần được thực hiện theo nguyên nhân cụ thể. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến:
4.1 Điều trị tại phòng khám nha khoa
Tại Nha Khoa 3T, các bác sĩ chuyên môn sẽ thăm khám, chẩn đoán nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp:
- Điều trị sâu răng: Loại bỏ phần răng bị sâu và trám lại bằng vật liệu phù hợp như composite.
- Điều trị tủy răng: Khi sâu răng đã xâm nhập tới tủy, bác sĩ sẽ loại bỏ tủy răng bị viêm, vệ sinh ống tủy và hàn kín để ngăn vi khuẩn xâm nhập trở lại.
- Điều trị viêm nha chu: Cạo vôi răng, nạo túi nha chu để loại bỏ mảng bám và vi khuẩn, kết hợp với thuốc kháng sinh nếu cần.
- Nhổ răng: Trong trường hợp răng bị tổn thương nặng không thể phục hồi hoặc răng khôn mọc lệch gây đau nhức.
- Điều trị áp xe răng: Rạch thoát mủ, dẫn lưu và kê thuốc kháng sinh.
- Phục hình răng: Trong trường hợp răng bị nứt, gãy lớn, bác sĩ có thể đề xuất bọc răng sứ để bảo vệ răng và phục hồi chức năng.
4.2 Các biện pháp giảm đau răng hàm tại nhà
Trong khi chờ đến gặp bác sĩ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau để giảm đau tạm thời:
- Chườm lạnh: Áp túi đá bọc khăn lên má bên ngoài vùng răng đau trong 15-20 phút mỗi lần để giảm sưng và tê cơn đau.
- Súc miệng bằng nước muối ấm: Pha 1/2 thìa cà phê muối với một cốc nước ấm, súc miệng nhẹ nhàng khoảng 30 giây, thực hiện 3-4 lần mỗi ngày.
- Sử dụng thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol hoặc ibuprofen có thể giúp giảm đau tạm thời, nhưng cần tuân thủ liều lượng và hướng dẫn sử dụng.
- Dùng tinh dầu đinh hương: Thấm một ít tinh dầu đinh hương vào bông gòn và đặt lên vùng răng đau, có tác dụng kháng khuẩn và giảm đau nhẹ.
- Sử dụng gel bạc hà: Gel bạc hà có tác dụng gây tê nhẹ, giúp giảm đau răng tạm thời.
Lưu ý: Các biện pháp trên chỉ giúp giảm đau tạm thời và không thay thế việc thăm khám và điều trị tại nha khoa. Nếu cơn đau kéo dài hoặc tăng nặng, bạn nên đến gặp bác sĩ nha khoa càng sớm càng tốt.
5. Phòng Ngừa Đau Răng Hàm Hiệu Quả
Phòng ngừa luôn tốt hơn điều trị. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả giúp phòng ngừa đau răng hàm:
5.1 Vệ sinh răng miệng đúng cách
- Đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 2 phút, sử dụng kem đánh răng có chứa fluoride.
- Chải răng đúng kỹ thuật: Đánh răng nhẹ nhàng theo hình tròn ở mặt ngoài, không nên đánh răng theo chiều ngang vì dễ gây mòn men răng.
- Làm sạch kỹ vùng răng hàm: Do nằm sâu trong miệng, vùng răng hàm thường dễ bị bỏ qua khi vệ sinh răng miệng.
- Sử dụng chỉ nha khoa hoặc tăm nước để làm sạch kẽ răng, nơi bàn chải không thể tiếp cận được.
- Súc miệng với nước súc miệng có fluoride sau khi đánh răng để tăng cường bảo vệ răng.
5.2 Chế độ ăn uống và thói quen lành mạnh
- Hạn chế thực phẩm và đồ uống chứa nhiều đường: Đường là nguồn năng lượng cho vi khuẩn phát triển trong khoang miệng.
- Tránh thực phẩm có tính axit cao: Những thực phẩm này có thể làm mòn men răng, làm răng dễ bị tổn thương.
- Hạn chế đồ ăn quá cứng hoặc dính: Có thể gây nứt, gãy răng hoặc bám dính vào kẽ răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
- Bổ sung canxi và vitamin D: Giúp tăng cường sức khỏe xương và răng.
- Không sử dụng răng để mở nắp chai hoặc cắn vật cứng: Thói quen này có thể gây nứt hoặc gãy răng.
- Bỏ thuốc lá: Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh nha chu và các bệnh răng miệng khác.
5.3 Thăm khám nha khoa định kỳ
- Khám răng định kỳ 6 tháng một lần để phát hiện và điều trị sớm các vấn đề răng miệng.
- Lấy cao răng định kỳ để loại bỏ mảng bám và cao răng, ngăn ngừa viêm nướu và viêm nha chu.
- Điều trị kịp thời các vấn đề răng miệng như sâu răng, viêm nướu ngay từ giai đoạn đầu để tránh biến chứng.
- Đánh giá răng khôn: Nếu răng khôn mọc lệch hoặc mắc kẹt, bác sĩ có thể đề xuất nhổ bỏ để tránh các vấn đề về sau.
Tại Nha Khoa 3T, chúng tôi cung cấp dịch vụ chăm sóc răng miệng toàn diện với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại. Chúng tôi cam kết mang đến cho bạn trải nghiệm điều trị tốt nhất, giúp bạn duy trì hàm răng khỏe mạnh và nụ cười rạng rỡ.
Đừng để cơn đau răng hàm ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn. Hãy liên hệ ngay với Nha Khoa 3T qua Hotline: 0913121713 để được tư vấn và đặt lịch khám. Hiện tại, chúng tôi đang có ƯU ĐÃI GIẢM 10% CHO KHÁCH ĐẶT LỊCH HẸN.
Địa chỉ: Số 6 Nguyễn Cửu Đàm, P. Tân Sơn Nhì, Q. Tân Phú, TP. HCM
Website: Trungtamnhakhoa3t.com
Fanpage: Facebook.com/nhakhoa.tanphu.3t
Tác giả bài viết: Bác sĩ Phan Xuân Sơn – Chuyên khoa Răng Hàm Mặt, ĐH Y Dược TP.HCM, 10 năm kinh nghiệm. Thành viên Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam
Ngày xuất bản: 27/03/2025
Lưu ý: Mọi thông tin chỉ mang tính tham khảo, không thay thế việc thăm khám và tư vấn từ chuyên gia. Vui lòng liên hệ bác sĩ hoặc nha sĩ để được tư vấn phù hợp với tình trạng răng miệng của bạn. Xem thêm
