Điều trị tủy răng là một thủ thuật nha khoa giúp bảo tồn răng bị viêm tuỷ thay vì phải nhổ bỏ [1]. Quy trình này bao gồm việc loại bỏ phần bị bệnh hoặc nhiễm trùng của răng, trám kín các ống tủy (đường dẫn vào răng) và phục hình lại răng bằng mão răng sứ.
Mặc dù điều trị tủy là một thủ thuật ngoại trú phổ biến (Theo Hiệp hội Nội nha Hoa Kỳ – American Association of Endodontics, mỗi năm có hơn 15 triệu ca lấy tủy răng được thực hiện [2]), nhưng có thể bạn không chắc chắn phải làm gì sau khi điều trị. Điều này đặc biệt đúng khi nói đến việc ăn uống, bạn thường có thể ăn sau khi thuốc gây tê tại chỗ hết tác dụng.
Hãy tiếp tục đọc để tìm hiểu thêm về lấy tuỷ răng kiêng gì, các loại thực phẩm nên và không nên sử dụng khi lấy tuỷ răng.
I. Sau Khi Lấy Tủy Răng Bao Lâu Thì Ăn Được?
Hầu hết các nha sĩ đều khuyên bạn nên chờ cho đến khi thuốc tê tan hết và cảm giác tê ở răng, nướu và lưỡi biến mất hoàn toàn. Điều này thường mất vài giờ sau khi điều trị tủy răng.
Không nên ăn ngay sau khi lấy tủy răng vì lúc này nướu và lưỡi của bạn vẫn còn tê. Việc ăn uống khi bị tê có thể khiến bạn vô tình cắn vào má, lưỡi hoặc bị bỏng do không cảm nhận được nhiệt độ thức ăn.
Ngoài ra, ăn uống ngay sau khi lấy tủy răng cũng có thể làm hỏng miếng trám tạm thời. Nha sĩ thường đặt lớp trám tạm thời lên trên răng sau khi lấy tủy để bảo vệ nó cho đến khi mão răng sứ vĩnh viễn được lắp.
II. Nên Ăn Gì Sau Khi Lấy Tủy Răng?
Thức ăn mềm, dễ nhai là lựa chọn tốt nhất sau khi lấy tủy răng. Dưới đây là một số gợi ý:
Thực phẩm ngọt:
- Sốt táo
- Sữa chua đông lạnh
- Bơ đậu phộng
- Chuối chín
- Sorbet
- Sữa chua
- Bánh pudding hoặc bánh flan
- Phô mai mềm
Thực phẩm mặn:
- Rau củ nấu chín nhừ
- Khoai tây nghiền
- Hummus
- Cơm
- Trứng
- Súp
- Bánh mì mềm
- Mì ống
Khi răng và nướu của bạn đã bớt đau hơn, bạn có thể dần dần điều chỉnh chế độ ăn uống, bổ sung thêm các loại thực phẩm khác.
Một nghiên cứu năm 2011, dựa trên nghiên cứu 72 bệnh nhân điều trị tủy, đánh giá cơn đau trước khi điều trị, trong khi điều trị và sau khi điều trị. Kết quả cho thấy cơn đau trước khi điều trị ở mức độ cao, nhưng giảm vừa phải trong vòng một ngày sau điều trị và sau đó giảm đáng kể xuống mức tối thiểu trong vòng một tuần [3]. Sau thời điểm này bạn có thể ăn uống như bình thường.
III. Những Thực Phẩm Nên Tránh Sau Khi Lấy Tủy Răng
1. Thức ăn cứng, khó nhai:
- Các loại hạt
- Hạt giống
- Bánh quy cứng
- Thịt dai
2. Thức ăn dính:
- Kẹo
- Kẹo cao su
- Caramen
- Xôi, các loại bánh nếp
3. Thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh:
Nhiệt độ quá cao có thể gây nhạy cảm răng, đặc biệt là trong giai đoạn điều trị tuỷ hoặc ngay sau khi đặt mão răng tạm thời hoặc vĩnh viễn.
4. Lưu ý khi mang mão răng tạm thời:
Nếu nha sĩ của bạn đặt mão răng tạm thời, bạn nên tránh tất cả các loại thực phẩm cứng, dính, dai cho đến khi mão răng vĩnh viễn được lắp.
5. Hạn chế nhai sau khi lắp mão răng vĩnh viễn:
Sau khi lắp mão răng vĩnh viễn, nha sĩ thường khuyên bạn không nên nhai bằng răng mới trong vài giờ hoặc cả ngày, tùy thuộc vào loại keo dán được sử dụng.
III. Chăm sóc sau khi lấy tuỷ răng
Cảm thấy hơi đau sau thủ thuật là điều bình thường sau khi điều trị tủy. Bạn thường có thể kiểm soát điều này bằng thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen và acetaminophen.
Dựa theo hướng dẫn sau lấy tuỷ của Hiệp Hội Nha Khoa Hoa Kỳ (ADA) [4] đưa ra cho bạn các khuyến nghị khác, bao gồm:
- Đánh răng như bình thường để duy trì vệ sinh răng miệng tốt. Lưu ý nên đánh răng nhẹ nhàng xung quanh vùng răng đã điều trị.
- Không dùng chỉ nha khoa ở hai bên của mão răng tạm thời để tránh làm bung mão răng hoặc chất liệu làm mão răng. Bạn có thể dùng chỉ nha khoa cho các răng khác như bình thường.
- Súc miệng bằng nước muối ba lần mỗi ngày để giảm viêm, bạn có thể thực hiện bằng cách pha 1/2 thìa cà phê muối với nước ấm, ngậm trong miệng khoảng một phút rồi nhổ ra.
Nếu nha sĩ của bạn kê đơn thuốc kháng sinh để giảm nguy cơ nhiễm trùng răng, hãy dùng thuốc theo chỉ dẫn. Điều này đặc biệt quan trọng để bạn uống đủ liều lượng thuốc kháng sinh, giúp giảm khả năng nhiễm trùng quay trở lại.
V. Kết luận
Hoại tử tủy là tình trạng chết tủy bên trong răng của, thường là hậu quả trực tiếp của viêm tủy răng. Theo một đánh giá nghiên cứu năm 2016, sâu răng là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm tủy và hoại tử tủy [5]. Nếu bạn đang điều trị tủy, điều quan trọng là phải hiểu khi nào và bạn có thể ăn gì sau khi thực hiện.
Nói chung, một khi thuốc tê hết tác dụng và miệng và nướu của bạn không còn tê nữa, bạn sẽ có thể thưởng thức các loại thức ăn mềm trong khi dần dần quay trở lại với một số món ăn yêu thích khác của mình.
Nha sĩ thường sẽ cung cấp cho bạn hướng dẫn để làm theo sau khi điều trị tủy. Nếu có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc, đừng ngần ngại hỏi bác sĩ, cả trước và sau khi lấy tuỷ răng.
V. Khi nào nên gọi cho nha sĩ của bạn
Điều trị tuỷ răng rất an toàn và các biến chứng như nhiễm trùng tái phát, tổn thương dây thần kinh hoặc xương hàm thường không phổ biến [6]. Tỉ lệ thành công khi lấy tuỷ răng lên đến 90% [7] và hầu hết mọi người không gặp phải tác dụng phụ nghiêm trọng nào sau khi điều trị tủy, nhưng điều quan trọng là phải nhận biết những lúc bạn nên quay lại gặp nha sĩ. Điều này có thể bao gồm:
- Phản ứng dị ứng, chẳng hạn như phát ban hoặc ngứa.
- Đau dữ dội hoặc áp lực trong miệng của bạn.
- Sưng tấy nặng hơn thay vì đỡ hơn.
- Sốt.
- Mão răng hoặc miếng trám tạm thời của bạn bị bung ra.
- Bạn cảm thấy khớp cắn không đều.
- Bạn gặp các triệu chứng nặng hơn khác.
Hãy liên hệ với nha sĩ ngay lập tức nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào nêu trên.
VI. Về Tác Giả/Người Kiểm Duyệt & Ngày Cập Nhật Cuối Cùng
Hướng dẫn này được viết và kiểm duyệt bởi Bác sĩ Phan Xuân Sơn, người có hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực lấy tuỷ răng. Với vài trò là giám đốc Nha Khoa 3T và chuyên môn sâu của Bác sĩ Sơn, đảm bảo rằng thông tin được cung cấp là chính xác, đáng tin cậy và được cập nhật liên tục.
Bài viết này được cập nhật y khoa lần cuối vào ngày 23 tháng 6 năm 2024, đảm bảo nó phản ánh các thực hành và chính sách mới nhất tại Việt Nam.
Bằng cấp và chứng chỉ chuyên môn của Bác sĩ Sơn – tác giả bài viết:
—
Bài viết này nhằm cung cấp thông tin toàn diện và hướng dẫn cụ thể về chế độ ăn uống sau khi lấy tuỷ răng, giúp bạn có hướng chăm sóc nha khoa của mình với sự tự tin và yên tâm.
Tài liệu tham khảo:
- Whatis a root canal? (n.d.). https://www.aae.org/patients/root-canal-treatment/what-is-a-root-canal/
- Endodontic facts. (n.d.). https://www.aae.org/specialty/about-aae/news-room/endodontic-facts/
- Pak JG, et al. (2011). Pain prevalence and severity before, during, and after root canal treatment: A systematic review. https://www.aae.org/specialty/wp-content/uploads/sites/2/2017/07/ecfeacutedentalpainbonus1.pdf
- Post treatmentcare. (n.d.) http://www.aae.org/patients/your-office-visit/post-treatment-care.aspx
- Rechenberg D-K, et al. (2016). Biological markers for pulpal inflammation: A systematic review. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5127562/
- Narayanan LL, et al. (2010). Endodontic microbiology. DOI: https://dx.doi.org/10.4103%2F0972-0707.73386
- John O. Makanjuola, Olabisi H. Oderinu, and Donna C. Umesi, 2022. Treatment Outcome and Root Canal Preparation Techniques: 5-Year Follow-Up. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9676548/
