MỤC LỤC
1. Túi nha chu là gì?
Túi nha chu là những khoảng trống hoặc khe hở nằm giữa răng và nướu, dưới đường viền nướu. Chúng được đo bằng milimét (mm) – được đo bằng cây đo túi nha chu.
Túi nha chu thường xuất hiện khi nướu và xương bị phá hủy do sự tích tụ mảng bám và vi khuẩn, dẫn đến viêm nha chu – một dạng bệnh nướu nghiêm trọng. Nếu không được điều trị, túi nha chu có thể gây mất răng và tổn hại nghiêm trọng đến cấu trúc xương hàm.
2. Quá trình hình thành túi nha chu
Quá trình hình thành túi nha chu bắt đầu với viêm nướu, một dạng nhiễm trùng nhẹ do mảng bám (một lớp màng dính chứa vi khuẩn và mảnh vụn thức ăn) tích tụ trên răng. Khi mảng bám không được loại bỏ thông qua chải răng và dùng chỉ nha khoa hàng ngày, nó có thể dẫn đến:
- Viêm nhiễm: Làm nướu sưng đỏ và dễ chảy máu.
- Hình thành cao răng: Mảng bám cứng lại thành cao răng, khó loại bỏ nếu không có sự can thiệp của nha sĩ.
- Phá hủy mô nướu: Vi khuẩn tiếp tục phát triển, làm sâu thêm túi nha chu và phá hủy xương hàm.
3. Các yếu tố nguy cơ dẫn đến túi nha chu
Việc không duy trì vệ sinh răng miệng tốt là yếu tố nguy cơ lớn nhất, đặc biệt nếu bạn:
- Chỉ chải răng mà không sử dụng chỉ nha khoa.
- Ăn chế độ ăn nhiều đường, làm tăng nguy cơ sâu răng và viêm nướu.
Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:
- Hút thuốc lá hoặc sử dụng các sản phẩm thuốc lá khác.
- Thay đổi hormone (mang thai, mãn kinh).
- Tiểu đường, bệnh tim mạch và các bệnh mạn tính khác.
- Suy giảm miễn dịch do điều trị ung thư, HIV/AIDS.
- Yếu tố di truyền, chẳng hạn như tiền sử gia đình mắc bệnh nha chu.
4. Chẩn đoán túi nha chu
Dụng cụ đo túi nha chu
Nha sĩ sử dụng đầu dò nha chu để đo độ sâu túi (tính bằng mm):
- 1–3 mm: Bình thường.
- 4–5 mm: Cần quan sát kỹ.
- >5 mm: Thường yêu cầu các biện pháp điều trị tích cực hơn, vì túi sâu khó làm sạch bằng phương pháp thông thường.
Nếu nghi ngờ mất xương, nha sĩ sẽ chỉ định chụp X-quang để đánh giá mức độ tổn thương.
5. Phương pháp điều trị túi nha chu
Phương pháp điều trị phụ thuộc vào độ sâu túi và tình trạng nướu, xương hàm.
5.1. Vệ sinh chuyên nghiệp
- Túi từ 4–5 mm có thể được thu nhỏ thông qua làm sạch chuyên nghiệp kết hợp với thói quen vệ sinh răng miệng tốt tại nhà.
- Nha sĩ có thể khuyên bạn sử dụng bàn chải mềm, chỉ nha khoa và nước súc miệng kháng khuẩn để loại bỏ mảng bám.
5.2. Cạo vôi và làm nhẵn bề mặt chân răng
- Đây là một thủ thuật không phẫu thuật nhằm loại bỏ mảng bám, cao răng và vi khuẩn từ bề mặt răng và túi nha chu.
- Sau khi làm sạch, bề mặt chân răng được làm nhẵn để mô nướu có thể tái bám.
- Trong một số trường hợp, gel kháng khuẩn hoặc thuốc kháng sinh sẽ được đặt trực tiếp vào túi để giảm viêm.
5.3. Phẫu thuật giảm túi (phẫu thuật vạt)
- Phẫu thuật này được thực hiện khi túi quá sâu (trên 7 mm) hoặc có mất xương nghiêm trọng.
- Quy trình:
- Nướu được rạch và gạt sang một bên để lộ chân răng.
- Tiến hành làm sạch sâu và làm nhẵn bề mặt chân răng.
- Nướu được khâu lại để giảm kích thước túi.
5.4. Nghiên cứu mới
Một nghiên cứu vào năm 2019 cho thấy việc sử dụng màng nha chu nhân tạo có thể kích thích tái tạo mô nướu bị mất. Mặc dù đầy hứa hẹn, phương pháp này vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và chưa thay thế được các phương pháp điều trị hiện tại.
6. Phòng ngừa túi nha chu
Thói quen vệ sinh răng miệng
- Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày với kem đánh răng chứa fluoride.
- Sử dụng chỉ nha khoa hàng ngày để loại bỏ mảng bám giữa các kẽ răng.
- Dùng nước súc miệng kháng khuẩn, tránh nước súc miệng chứa cồn nếu bạn bị khô miệng.
Thay đổi lối sống
- Ngừng sử dụng thuốc lá.
- Hạn chế thực phẩm chứa đường và uống nước ngay sau khi tiêu thụ đồ ngọt.
- Ăn chế độ giàu vitamin C để hỗ trợ sức khỏe nướu.
Khám nha sĩ định kỳ
- Thăm khám nha sĩ 6 tháng/lần để làm sạch răng chuyên sâu và phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
7. Biến chứng của túi nha chu
Khi không được điều trị, túi nha chu có thể dẫn đến:
- Nướu đỏ, sưng, chứa mủ.
- Đau khi nhai.
- Răng lung lay hoặc mất răng.
- Mất xương hàm nghiêm trọng.
- Hôi miệng kéo dài, không thuyên giảm.
8. Kết luận
Túi nha chu là dấu hiệu của bệnh nướu giai đoạn nặng, có thể dẫn đến mất răng nếu không được điều trị kịp thời. Các phương pháp điều trị như cạo vôi, làm nhẵn bề mặt chân răng hoặc phẫu thuật giảm túi có thể giúp khắc phục tình trạng này.
Tuy nhiên, phòng bệnh luôn quan trọng hơn chữa bệnh. Duy trì vệ sinh răng miệng tốt, ăn uống lành mạnh và thăm khám nha sĩ định kỳ là chìa khóa để ngăn ngừa sự phát triển của túi nha chu và bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.
Tác giả bài viết: Bác sĩ Phan Xuân Sơn, 10 năm kinh nghiệm. Thành viên Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam
Tài liệu tham khảo:
- Frohlich H, et al. (2016). Periodontitis in chronic heart failure.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4979384/ - Kolakovic M, et al. (2014). An estimate of pocket closure and avoided needs of surgery after scaling and root planing with systemic antibiotics: A systematic review.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4531502/ - Hasani-Sadrabadi MM, et al. (2019). Hierarchically patterned polydopamine-containing membranes for periodontal tissue engineering.
https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acsnano.8b09623 - Martinez-Herrera M, et al. (2017). Association between obesity and periodontal disease: A systematic review of epidemiological studies and controlled clinical trials.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5813989/ - Oral health-total health: Know the connection. (n.d.).
https://www.adha.org/resources-docs/7228_Oral_Health_Total.pdf - Nazir MA. (2017). Prevalence of periodontal disease, its association with systemic diseases and prevention.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5426403/ - Periodontal disease. (2013).
https://www.cdc.gov/oralhealth/conditions/periodontal-disease.html - Periodontal pocket reduction procedures. (n.d.).
https://www.perio.org/consumer/pocket-reduction-procedures.htm - Periodontal (gum) disease. (2018).
https://www.nidcr.nih.gov/health-info/gum-disease/more-info - Preventing periodontal disease. (2001).
https://www.ada.org/~/media/ADA/Publications/Files/patient_08.pdf?la=en - Treating periodontal diseases. (2005).
https://www.ada.org/~/media/ADA/Publications/Files/patient_46.ashx - Sugar and tooth decay. (n.d.).
http://www.actiononsugar.org/sugar-and-health/sugars-and-tooth-decay/