Tổng Quan Về Bệnh Nha Chu
Bệnh nha chu (bệnh nướu răng) là một vấn đề phổ biến ở người trưởng thành, đặc biệt ở những người trên 30 tuổi. Theo nghiên cứu, gần 50% người trưởng thành ở Hoa Kỳ từ 30 tuổi trở lên và một tỷ lệ cao hơn ở những người trên 65 tuổi mắc các dạng bệnh nha chu khác nhau (nguồn).
Bệnh nha chu là tình trạng nhiễm trùng ảnh hưởng đến vùng xung quanh răng, bao gồm:
- Nướu răng.
- Xương nâng đỡ răng.
- Dây chằng nha chu.
Nếu không được điều trị, bệnh có thể dẫn đến mất răng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng và tổng thể.
Nguyên Nhân Gây Bệnh Nha Chu
Bệnh nha chu thường bắt nguồn từ sự tích tụ của vi khuẩn và mảng bám trên bề mặt răng và dưới đường nướu. Nếu không được làm sạch, vi khuẩn sẽ gây viêm và phá hủy cấu trúc nâng đỡ răng.
Các yếu tố nguy cơ (nguồn) bao gồm:
- Hút thuốc lá: Là yếu tố nguy cơ hàng đầu, làm suy yếu khả năng chống lại nhiễm trùng của cơ thể.
- Tiểu đường: Người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ cao hơn mắc bệnh nha chu.
- Thay đổi nội tiết tố: Thường gặp ở phụ nữ mang thai hoặc trong thời kỳ mãn kinh, làm nướu dễ bị viêm hơn.
- Yếu tố di truyền: Một số người có nguy cơ di truyền bị bệnh nha chu cao hơn.
- Căng thẳng: Làm suy yếu hệ miễn dịch, tăng nguy cơ mắc bệnh.
Triệu Chứng Của Bệnh Nha Chu
Những triệu chứng phổ biến của bệnh nha chu bao gồm (nguồn):
- Nướu chảy máu khi đánh răng hoặc dùng chỉ nha khoa.
- Nướu sưng đỏ và mềm.
- Hơi thở có mùi hôi kéo dài.
- Răng lung lay hoặc tách khỏi nướu.
- Tụt nướu, khiến răng trông dài hơn.
- Đau khi nhai hoặc nhạy cảm đột ngột với nhiệt độ.
Điều Trị Bệnh Nha Chu
1. Đánh Giá và Phân Loại
Nha sĩ sẽ kiểm tra kỹ lưỡng từng răng và vùng nướu xung quanh để đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh nha chu. Một phương pháp phổ biến là “đo túi nha chu” – khoảng cách giữa nướu và răng.
- Túi nha chu từ 1-3 mm: Sức khỏe bình thường.
- Túi nha chu từ 4-6 mm: Bệnh nha chu nhẹ đến trung bình.
- Túi lớn hơn 6 mm: Bệnh nha chu nghiêm trọng.
Phân loại này giúp nha sĩ quyết định phương pháp điều trị phù hợp nhất.
2. Điều Trị Không Phẫu Thuật
Đối với các trường hợp nhẹ đến trung bình, điều trị không phẫu thuật thường là bước đầu tiên:
- Cạo Vôi Răng (Scaling): Loại bỏ mảng bám và cao răng trên bề mặt răng và dưới đường nướu.
- Làm Láng Gốc Răng (Root Planing): Làm mịn bề mặt gốc răng để ngăn vi khuẩn bám trở lại.
- Sử Dụng Thuốc:
- Kháng sinh toàn thân hoặc kháng sinh dạng gel bôi tại chỗ.
- Nước súc miệng kháng khuẩn theo toa để giảm vi khuẩn.
- Chất ức chế enzyme (ví dụ: doxycycline) để ngăn chặn các enzyme phá hủy mô nướu.
3. Điều Trị Phẫu Thuật
Nếu bệnh tiến triển nặng, các phương pháp phẫu thuật có thể được thực hiện:
- Phẫu Thuật Vạt Nướu (Flap Surgery):
- Nha sĩ sẽ nâng nướu để làm sạch sâu túi nha chu, sau đó khâu lại để nướu ôm sát răng.
- Giảm kích thước túi nha chu, ngăn vi khuẩn phát triển.
- Ghép Xương (Bone Grafting):
- Sử dụng xương tự nhiên hoặc nhân tạo để tái tạo phần xương đã mất.
- Kỹ thuật tái tạo mô có hướng dẫn (Guided Tissue Regeneration) có thể được sử dụng để ngăn ngừa nướu phát triển vào khu vực xương cần tái tạo.
- Ghép Mô Nướu (Gum Grafting):
- Sử dụng mô mềm (từ miệng hoặc vật liệu tổng hợp) để che phủ chân răng bị lộ.
Chăm Sóc Sau Điều Trị
Sau khi điều trị, việc chăm sóc răng miệng tại nhà đóng vai trò rất quan trọng để ngăn ngừa bệnh tái phát:
- Vệ Sinh Răng Miệng:
- Đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày bằng kem đánh răng chứa fluoride.
- Dùng chỉ nha khoa hàng ngày để loại bỏ mảng bám giữa các kẽ răng.
- Chế Độ Ăn Uống:
- Tránh thực phẩm chứa nhiều đường.
- Ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin C và D để hỗ trợ sức khỏe nướu.
- Tái Khám Định Kỳ:
- Tái khám theo lịch trình của nha sĩ để kiểm tra sự tiến triển của bệnh.
Kết Luận
Bệnh nha chu không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý toàn thân như tiểu đường, bệnh tim và đột quỵ.
Điều trị bệnh nha chu có thể hiệu quả nếu được thực hiện kịp thời và kết hợp với việc duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách. Tuân thủ hướng dẫn của nha sĩ và tránh các thói quen có hại như hút thuốc lá sẽ giúp giảm nguy cơ tái phát bệnh.
Bài viết này được biên soạn nhằm mục đích cung cấp thông tin khoa học và nâng cao nhận thức về bệnh nha chu. Nội dung được tham khảo từ các nghiên cứu uy tín và được kiểm duyệt bởi Bác sĩ Phan Xuân Sơn.
Nguồn tham khảo:
- Fardal O, et al. (2023). A 30-year retrospective cohort outcome study of periodontal treatment of stages III and IV patients in a private practice.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/jcpe.13877 - Periodontitis. (2022).
https://www.ada.org/resources/ada-library/oral-health-topics/periodontitis - Gasner N, et al. (2023). Periodontal disease.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554590/ - Periodontal gum disease. (2024).
https://www.nidcr.nih.gov/health-info/gum-disease - Van der Weijden GA, et al. (2019). Success of non‐surgical periodontal therapy in adult periodontitis patients: A retrospective analysis.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6852011/ - Tonetti M, et al. (2017). Impact of the global burden of periodontal diseases on health, nutrition and wellbeing of mankind: A call for global action.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28419559/