img

Tụt Nướu Răng: Nguyên Nhân Và Cách Điều Trị

Được viết bởi Bác sĩ Phan Xuân Sơn – Chuyên khoa Răng Hàm Mặt, ĐH Y Dược TP.HCM, 10 năm kinh nghiệm. Thành viên Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam 

Tụt lợi (tụt nướu răng) là một vấn đề nha khoa thường gặp, xảy ra khi mô nướu co lại khỏi bề mặt răng, làm lộ chân răng. Đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý răng miệng nghiêm trọng, đặc biệt là bệnh nha chu (periodontal disease). Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán, và các phương pháp điều trị tụt lợi dựa trên các nghiên cứu khoa học và hướng dẫn nha khoa.

Tụt nướu răng

1. Triệu Chứng Của Tụt Nướu

Tụt nướu không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn có thể gây ra những vấn đề sức khỏe răng miệng nghiêm trọng. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

  • Hơi thở có mùi (Halitosis): Xuất hiện do sự tích tụ vi khuẩn trong các túi lợi.
  • Lợi sưng đỏ: Dấu hiệu của viêm nhiễm.
  • Vị khó chịu trong miệng: Thường đi kèm viêm lợi hoặc mủ.
  • Răng lung lay: Do mất sự hỗ trợ từ mô lợi và xương.
  • Nhạy cảm răng: Do chân răng bị lộ, dễ bị kích thích bởi thức ăn nóng, lạnh, hoặc ngọt.

Lưu ý: Tụt nướu thường xảy ra từ từ, khiến nhiều người không nhận thấy cho đến khi tình trạng trở nên nghiêm trọng.

2. Nguyên Nhân Gây Tụt Nướu

Tụt nướu có thể do nhiều yếu tố gây ra, bao gồm:

2.1. Bệnh Nha Chu (Periodontal Disease)

  • Là nguyên nhân nghiêm trọng nhất của tụt lợi, bệnh nha chu là tình trạng nhiễm trùng mô lợi, gây mất mô lợi và xương hỗ trợ răng.
  • Theo nghiên cứu của Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), 42% người trưởng thành trên 30 tuổi mắc một dạng bệnh nha chu nào đó.

2.2. Đánh Răng Quá Mạnh

  • Dùng bàn chải lông cứng hoặc đánh răng với lực mạnh có thể làm mòn mô lợi.
  • Khuyến nghị: Sử dụng bàn chải lông mềm và tránh tác động quá mạnh khi đánh răng

2.3. Vệ Sinh Răng Miệng Kém

2.4. Nghiến Răng (Bruxism)

  • Lực ép quá mức từ việc nghiến hoặc siết chặt răng có thể làm tổn thương mô lợi và gây tụt lợi.

2.5. Các Nguyên Nhân Khác

  • Hút thuốc lá và sử dụng các sản phẩm thuốc lá không khói.
  • Tuổi tác: Người cao tuổi có nguy cơ tụt lợi cao hơn do sự thoái hóa tự nhiên của mô lợi.
  • Chấn thương: Các tổn thương từ thể thao hoặc khuyên môi/lưỡi gây kích ứng lợi.
  • Răng không thẳng hàng hoặc hàm giả không vừa vặn.

3. Chẩn Đoán Tụt Lợi

3.1. Kiểm Tra Lâm Sàng

  • Nha sĩ sẽ kiểm tra lợi để phát hiện các dấu hiệu tụt lợi, viêm nhiễm, hoặc túi nha chu.

3.2. Đo Túi Nha Chu

  • Dụng cụ đo nha khoa được sử dụng để xác định độ sâu của túi lợi quanh răng. Độ sâu trên 3mm thường là dấu hiệu của bệnh lý nha chu.

3.3. Xét Nghiệm Hình Ảnh

  • Chụp X-quang răng nhằm đánh giá mức độ mất xương quanh răng.

4. Các Phương Pháp Điều Trị

4.1. Điều Trị Bảo Tồn

4.1.1. Thay Đổi Thói Quen Chăm Sóc Răng Miệng

  • Đánh răng đúng cách: Sử dụng bàn chải lông mềm, chải răng nhẹ nhàng ít nhất 2 lần/ngày.
  • Dùng chỉ nha khoa và nước súc miệng: Loại bỏ mảng bám ở các kẽ răng khó tiếp cận.

4.1.2. Cạo Vôi Răng và Làm Sạch Gốc Răng (Scaling and Root Planing)

  • Đây là phương pháp làm sạch sâu nhằm loại bỏ cao răng và vi khuẩn dưới đường viền lợi, giúp ngăn ngừa viêm nhiễm.

4.2. Điều Trị Phẫu Thuật

4.2.1. Ghép Lợi (Gum Grafting)

  • Phương pháp này được áp dụng khi tụt lợi nặng. Mô lợi khỏe mạnh được lấy từ một khu vực khác trong miệng và ghép vào vùng bị tụt lợi.
  • Hiệu quả: Phục hồi mô lợi, bảo vệ chân răng, và cải thiện thẩm mỹ.
Ghép Nướu Răng

4.2.2. Phẫu Thuật Tái Tạo

  • Áp dụng cho trường hợp mất xương do bệnh nha chu. Vật liệu tái tạo (chẳng hạn như màng collagen) được sử dụng để kích thích tái tạo xương và mô lợi.

5. Tiên Lượng

Lợi Bị Tụt Có Mọc Lại Không?

Mô lợi không tái tạo như các loại mô khác, chẳng hạn như da. Do đó, một khi lợi bị tụt, nó sẽ không thể mọc lại. Tuy nhiên, bạn có thể:

  • Ngăn chặn tình trạng tụt lợi trở nên nghiêm trọng hơn.
  • Cải thiện thẩm mỹ và bảo vệ chân răng bằng các phương pháp điều trị nha khoa chuyên sâu.

Nếu không được điều trị, tụt lợi có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:

  • Mất răng do mất hỗ trợ từ xương và mô lợi.
  • Nguy cơ cao mắc bệnh nha chu mãn tính.

Tuy nhiên, với sự can thiệp kịp thời và chăm sóc răng miệng đúng cách, tình trạng tụt lợi có thể được kiểm soát hiệu quả.

6. Phòng Ngừa

  • Chăm sóc răng miệng hàng ngày: Đánh răng và dùng chỉ nha khoa đúng cách.
  • Khám nha khoa định kỳ: Ít nhất 2 lần/năm để phát hiện sớm các vấn đề răng miệng.
  • Hạn chế các yếu tố nguy cơ: Bỏ thuốc lá, tránh nghiến răng và chấn thương miệng.
  • Chế độ ăn lành mạnh: Ăn uống cân bằng dinh dưỡng, bổ sung thực phẩm giàu canxi và vitamin D để duy trì sức khỏe răng miệng.

Tài Liệu Tham Khảo

  1. Gingivitisand periodontal disease (gum disease). (2017).
    https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/10950-gingivitis-and-periodontal-disease-gum-disease
  2. MayoClinic Staff. (2017). Periodontitis.
    https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/periodontitis/symptoms-causes/syc-20354473
Bài viết liên quan