img

Tại sao nướu của tôi bị ê buốt?

Tác giả: Phan Xuân Sơn, Bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt, 10 năm kinh nghiệm, tốt nghiệp Đại học Y Dược TP.HCM

Nướu ê buốt hoặc đau nhức là vấn đề phổ biến nhưng thường bị bỏ qua. Sự nhạy cảm này có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe răng miệng hoặc chỉ đơn giản là phản ứng tạm thời đối với một yếu tố kích thích. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị không chỉ giúp bạn cải thiện tình trạng này mà còn ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn.

Triệu chứng của nướu ê buốt

Nướu ê buốt thường đi kèm với những dấu hiệu sau:

  • Sưng nướu: Vùng nướu có thể bị sưng, tấy đỏ và đau khi chạm vào.
  • Chảy máu: Nướu dễ chảy máu, đặc biệt là khi đánh răng hoặc dùng chỉ nha khoa.
  • Hơi thở có mùi: Hơi thở hôi kéo dài, ngay cả sau khi vệ sinh răng miệng.
  • Đau khi ăn uống: Cảm giác đau hoặc khó chịu khi ăn đồ nóng, lạnh, hoặc các thực phẩm có tính axit.

Phân biệt nhạy cảm nướu và nhạy cảm răng

Nhạy cảm răng và nướu thường bị nhầm lẫn. Nếu đau xuất phát từ răng, bạn thường cảm thấy khó chịu khi ăn uống đồ nóng, lạnh, hoặc ngọt. Trong khi đó, nhạy cảm nướu thường tập trung ở mô mềm và có thể kèm theo viêm hoặc chảy máu.

Nguyên nhân gây ê buốt nướu răng

1. Bệnh nướu răng (Viêm nướu và viêm nha chu)

Bệnh nướu răng là nguyên nhân hàng đầu gây nhạy cảm nướu. Theo Viện Nghiên cứu Nha khoa Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), viêm nướu là giai đoạn đầu của bệnh nướu răng, xảy ra do sự tích tụ mảng bám chứa vi khuẩn trên răng.

  • Viêm nướu: Nướu bị viêm, sưng đỏ, dễ chảy máu. Nếu không điều trị, tình trạng này có thể tiến triển.
  • Viêm nha chu: Trong giai đoạn này, mảng bám lan xuống dưới đường viền nướu, gây tổn thương mô và xương nâng đỡ răng. Viêm nặng có thể dẫn đến mất răng.

2. Thiếu hụt vitamin C (Scorbut)

Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe nướu răng. Theo Mayo Clinic, thiếu vitamin C dẫn đến bệnh Scorbut, gây ra các triệu chứng như:

  • Nướu sưng, chảy máu.
  • Mệt mỏi, đau khớp.
  • Dễ bầm tím trên da.

Nguyên nhân thường do chế độ ăn nghèo nàn hoặc vấn đề hấp thụ kém ở ruột.

3. Thói quen đánh răng hoặc dùng chỉ nha khoa không đúng cách

Đánh răng quá mạnh hoặc dùng bàn chải có lông cứng có thể làm tổn thương nướu. Việc dùng chỉ nha khoa không đúng kỹ thuật cũng dẫn đến viêm và đau nhức.

4. Hút thuốc lá

Hút thuốc không chỉ làm tăng nguy cơ ung thư phổi mà còn phá hủy các mô nướu, giảm khả năng tự hồi phục. Theo Hiệp hội Nha khoa Mỹ (ADA), người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh nướu răng cao hơn gấp 2-3 lần so với người không hút thuốc.

5. Thay đổi nội tiết tố

Phụ nữ trải qua các giai đoạn như dậy thì, mang thai, kinh nguyệt hoặc mãn kinh thường gặp tình trạng nhạy cảm nướu. Hormone tăng cao làm tăng lưu lượng máu đến nướu, khiến chúng dễ bị viêm.

6. Các bệnh toàn thân (như tiểu đường)

Bệnh tiểu đường không được kiểm soát có thể gây tăng đường huyết trong nước bọt, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Điều này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nướu, viêm nha chu và mất răng.

7. Căng thẳng kéo dài

Căng thẳng làm tăng mức cortisol trong cơ thể, gây viêm và suy yếu hệ miễn dịch. Kết quả là nướu dễ bị viêm và tổn thương.

8. Nhiễm trùng miệng

Các vết loét miệng (nhiệt miệng), nấm miệng (Candida) hoặc nhiễm virus herpes có thể gây đau và nhạy cảm nướu, kèm theo các tổn thương trắng hoặc đỏ trong khoang miệng.

Phương pháp điều trị nướu nhạy cảm

Việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản. Các biện pháp có thể thực hiện tại nhà hoặc cần sự can thiệp của nha sĩ.

1. Điều trị tại nhà

  • Cải thiện vệ sinh răng miệng:
    Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày với bàn chải lông mềm và dùng chỉ nha khoa đúng cách. Sử dụng kem đánh răng chứa fluoride để ngăn ngừa sâu răng và bảo vệ men răng.
  • Sử dụng nước súc miệng sát khuẩn:
    Nước súc miệng chứa chlorhexidine hoặc cetylpyridinium có tác dụng loại bỏ vi khuẩn và làm dịu nướu.
  • Tăng cường vitamin C:
    Bổ sung trái cây như cam, ổi, hoặc sử dụng viên bổ sung vitamin C (65-90 mg/ngày, tối đa 2.000 mg/ngày). Theo Mayo Clinic
  • Ngừng hút thuốc:
    Bỏ thuốc lá giúp nướu phục hồi nhanh hơn. Hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ các liệu pháp thay thế nicotine hoặc ứng dụng hỗ trợ cai thuốc.
  • Quản lý căng thẳng:
    Thực hiện các bài tập thư giãn, ngủ đủ giấc và tập thể dục thường xuyên để giảm mức cortisol.
  • Sử dụng thuốc không kê đơn: Một số vết loét miệng có thể tự lành mà không cần điều trị. Nhưng bạn có thể dùng kem gây tê miệng như Orajel để giảm nhạy cảm cho đến khi vết loét lành (không dùng cho trẻ sơ sinh). Hoặc bạn có thể uống thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen (Motrin) và acetaminophen (Tylenol). Hãy dùng thuốc theo hướng dẫn trên bao bì.

2. Điều trị chuyên sâu từ nha sĩ

  • Lấy cao răng sâu:
    Nếu bạn bị viêm nướu hoặc viêm nha chu, nha sĩ sẽ thực hiện cạo vôi răng và làm sạch sâu dưới đường viền nướu để loại bỏ mảng bám và vi khuẩn.
  • Thuốc kháng sinh hoặc kháng nấm:
    Trong trường hợp nhiễm trùng, nha sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh (amoxicillin) hoặc kháng nấm (fluconazole).
  • Các sản phẩm kê đơn:
    Thuốc bôi tại chỗ chứa triamcinolone (Kenalog) có thể giúp giảm viêm và đau nướu.
  • Điều chỉnh răng giả hoặc mắc cài:
    Nếu thiết bị nha khoa gây đau, bác sĩ sẽ điều chỉnh lại để giảm áp lực lên nướu.

Triển vọng và phòng ngừa

Triển vọng

Nhạy cảm nướu là tình trạng có thể điều trị và đảo ngược nếu được phát hiện sớm. Tuy nhiên, nếu không được chăm sóc, nó có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như mất răng hoặc nhiễm trùng lan rộng.

Phòng ngừa

  • Đánh răng đúng cách và dùng chỉ nha khoa đều đặn.
  • Khám nha sĩ định kỳ 6 tháng/lần.
  • Tránh các thói quen có hại như hút thuốc lá.
  • Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, giàu vitamin và khoáng chất.

Kết luận

Nướu nhạy cảm tuy phổ biến nhưng không nên xem nhẹ. Hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng giúp bạn xử lý kịp thời, bảo vệ sức khỏe răng miệng và phòng ngừa các vấn đề nghiêm trọng hơn trong tương lai. Hãy tham khảo ý kiến nha sĩ nếu tình trạng không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng hơn.

Tài liệu tham khảo:

Bài viết liên quan