img

Cao Răng Là Gì?

Được viết bởi Bác sĩ Phan Xuân Sơn – Chuyên khoa Răng Hàm Mặt, ĐH Y Dược TP.HCM, 10 năm kinh nghiệm. Thành viên Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam 

Cập nhật y khoa lần cuối: Ngày 30/08/2024

I. Giới Thiệu Về Cao Răng

1. Định Nghĩa Cao Răng

Cao răng hay còn gọi là vôi răng, là một dạng cặn bã cứng hình thành trên bề mặt răng và nướu. Nó được hình thành từ sự tích tụ của mảng bám, thức ăn, và vi khuẩn trong khoang miệng. Khi không được làm sạch thường xuyên, mảng bám sẽ dần dần khoáng hóa và trở thành cao răng. Quá trình này có thể diễn ra trong một khoảng thời gian ngắn, chỉ từ 24 giờ đến vài ngày, tùy thuộc vào thói quen vệ sinh răng miệng của mỗi người.

2. Tầm Quan Trọng Của Việc Hiểu Biết Về Cao Răng

Việc nhận thức về cao răng là rất quan trọng trong chăm sóc sức khỏe răng miệng. Theo thống kê, khoảng 70% người trưởng thành mắc phải tình trạng này ở mức độ khác nhau. Nếu không được xử lý kịp thời, cao răng có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như viêm nướu, sâu răng, và thậm chí là mất răng. Đặc biệt, cao răng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng mà còn có thể gây ra các bệnh lý khác trong cơ thể như bệnh tim mạchtiểu đường.

Cao răng hay còn gọi là vôi răng

II. Quá Trình Hình Thành Cao Răng

1. Các Giai Đoạn Hình Thành

Cao răng hình thành qua hai giai đoạn chính:

  • Giai đoạn 1: Hình thành mảng bám
    Khi chúng ta ăn uống, vi khuẩn trong miệng sẽ kết hợp với thức ăn, tạo thành một lớp mảng bám mềm trên bề mặt răng. Mảng bám này có thể được loại bỏ dễ dàng bằng cách đánh răng thường xuyên.
  • Giai đoạn 2: Tạo thành Cao Răng
    Nếu mảng bám không được làm sạch, sau khoảng 24-72 giờ, nó sẽ bắt đầu khoáng hóa và trở thành cao răng. Quá trình này diễn ra do sự lắng đọng của các khoáng chất có trong nước bọt, làm cho mảng bám trở nên cứng và khó loại bỏ hơn.

2. Thời Gian Hình Thành Cao Răng

Thời gian cần thiết để hình thành cao răng có thể khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, thói quen vệ sinh răng miệng, và tình trạng sức khỏe tổng thể. Thông thường, nếu không được làm sạch, cao răng có thể hình thành chỉ sau 24 giờ. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày và sử dụng chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám trước khi nó trở thành cao răng.

phân loại mức độ vôi răng
Cao răng (vôi răng) nếu không được làm sạch thường xuyên sẽ dày lên và gây ra các bệnh răng miệng

III. Các Loại Cao Răng

1. Phân Loại Cao Răng

Cao răng có thể được phân loại thành hai loại chính:

  • Cao răng thường (trên nướu): Đây là loại cao răng thường gặp nhất, hình thành trên bề mặt răng, đặc biệt là ở các vị trí khó làm sạch như giữa các răng hoặc ở phía sau răng hàm. Nó thường có màu trắng hoặc vàng nhạt.
  • Cao răng huyết thanh (dưới nướu): Loại này thường hình thành bên dưới nướu và có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng hơn, như viêm nướu và các bệnh lý quanh răng. Cao răng huyết thanh thường có màu nâu hoặc đen do sự tích tụ của vi khuẩn và mảnh vụn thực phẩm.

2. Đặc Điểm Và Sự Khác Biệt

  • Mỗi loại cao răng có những đặc điểm riêng biệt. Cao răng thường dễ dàng nhìn thấy và có thể loại bỏ bằng cách đánh răng và làm sạch nha khoa định kỳ. Ngược lại, cao răng huyết thanh thường khó phát hiện hơn và cần sự can thiệp của nha sĩ để loại bỏ. Việc nhận biết và phân loại đúng loại cao răng là rất quan trọng để có phương pháp điều trị phù hợp.
viêm nướu răng
Cao răng (vôi răng) dưới nướu thường gây ra các vấn đề nhiêm trọng hơn cao răng trên nướu

IV. Tác Hại Của Cao Răng

1. Tác Động Đến Sức Khỏe Răng Miệng

Cao răng không chỉ là một vấn đề thẩm mỹ mà còn gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe răng miệng. Một trong những tác động chính là gây viêm nướu. Khi cao răng tích tụ, nó có thể dẫn đến tình trạng nướu bị sưng, đỏ, và chảy máu, đặc biệt là khi đánh răng. Nếu không được điều trị, viêm nướu có thể tiến triển thành bệnh nướu nghiêm trọng hơn, dẫn đến mất răng.

Ngoài ra, cao răng cũng làm gia tăng nguy cơ sâu răng. Vi khuẩn trong cao răng sản sinh ra axit, gây hủy hoại men răng và dẫn đến sự hình thành lỗ sâu. Điều này không chỉ gây đau đớn mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng khác nếu không được điều trị kịp thời.

2. Mối Liên Hệ Với Các Bệnh Lý Khác

Ngoài tác động đến sức khỏe răng miệng, cao răng còn có thể liên quan đến một số bệnh lý khác trong cơ thể. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người có cao răng thường xuyên có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch, do vi khuẩn trong miệng có thể xâm nhập vào máu và gây viêm nhiễm. Bên cạnh đó, cao răng cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, vì tình trạng viêm nhiễm có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát đường huyết.

3. Nghiên Cứu Và Số Liệu Thống Kê

Theo một nghiên cứu từ Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), khoảng 80% người trưởng thành mắc phải tình trạng viêm nướu do cao răng. Điều này cho thấy sự phổ biến của vấn đề này và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chăm sóc răng miệng đúng cách để ngăn ngừa cao răng. Ngoài ra, một nghiên cứu khác cho thấy rằng những người có cao răng có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn 25% so với những người không có.

Hậu quả do cao răng (vôi răng) gây ra

V. Cách Phòng Ngừa Cao Răng Hiệu Quả

1. Thói Quen Vệ Sinh Răng Miệng Đúng Cách

Để ngăn ngừa cao răng, việc duy trì thói quen vệ sinh răng miệng đúng cách là cực kỳ quan trọng. Bạn nên:

  • Đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày: Sử dụng bàn chải mềm và kem đánh răng chứa fluoride để làm sạch bề mặt răng và loại bỏ mảng bám. Đặc biệt, hãy chú ý đến các khu vực khó tiếp cận như giữa các răng và phía sau răng hàm.
  • Sử dụng chỉ nha khoa: Chỉ nha khoa giúp loại bỏ mảng bám và thức ăn giữa các răng, nơi mà bàn chải không thể tiếp cận. Việc sử dụng chỉ nha khoa hàng ngày sẽ giúp giảm thiểu sự hình thành của cao răng.

2. Thực Phẩm Nên Tránh Và Nên Ăn

Chế độ ăn uống cũng ảnh hưởng đến sự hình thành cao răng. Bạn nên:

  • Tránh thực phẩm chứa nhiều đường và tinh bột: Những thực phẩm này có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và hình thành mảng bám. Hãy hạn chế ăn bánh kẹo, nước ngọt, và các loại thực phẩm chế biến sẵn.
  • Ăn nhiều rau củ và trái cây: Những thực phẩm này không chỉ tốt cho sức khỏe tổng thể mà còn giúp làm sạch răng miệng tự nhiên. Các loại trái cây như táo, lê, và cà rốt có tác dụng kích thích tiết nước bọt, giúp làm sạch răng miệng.

3. Lời Khuyên Từ Các Chuyên Gia Nha Khoa

Các bác sĩ nha khoa khuyến nghị nên thực hiện kiểm tra răng miệng định kỳ ít nhất mỗi 6 tháng để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề liên quan đến cao răng. Ngoài ra, việc sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn cũng có thể giúp giảm thiểu sự hình thành của cao răng. Hãy tham khảo ý kiến từ các chuyên gia để có được những lời khuyên tốt nhất cho sức khỏe răng miệng của bạn.

VI. Khi Nào Cần Đến Nha Sĩ?

1. Tần Suất Kiểm Tra Và Làm Sạch Cao Răng

Việc kiểm tra và làm sạch cao răng định kỳ là rất quan trọng để duy trì sức khỏe răng miệng. Các chuyên gia nha khoa khuyến nghị rằng bạn nên đến nha sĩ ít nhất mỗi 6 tháng để kiểm tra sức khỏe răng miệng và làm sạch cao răng. Trong một số trường hợp, nếu bạn có nguy cơ cao về cao răng, nha sĩ có thể khuyên bạn nên đến thường xuyên hơn, có thể là mỗi 3-4 tháng.

Việc kiểm tra định kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến cao răng mà còn giúp bạn nhận được các lời khuyên hữu ích từ nha sĩ về cách chăm sóc răng miệng. Nha sĩ sẽ kiểm tra tình trạng nướu, phát hiện các dấu hiệu viêm nhiễm, và đánh giá sự hình thành của cao răng.

Xem thêm: Giá Lấy Cao Răng Bao Nhiêu?

2. Các Phương Pháp Điều Trị Và Loại Bỏ Cao Răng

Nếu bạn đã có cao răng, việc loại bỏ nó là cần thiết để bảo vệ sức khỏe răng miệng. Các phương pháp điều trị bao gồm:

  • Làm sạch chuyên sâu: Nha sĩ sẽ sử dụng các công cụ chuyên dụng để loại bỏ cao răng khỏi bề mặt răng và dưới nướu. Quá trình này thường bao gồm việc sử dụng máy siêu âm để làm lỏng cao răng và sau đó là việc cạo sạch bằng tay.
  • Các phương pháp điều trị tại nhà: Mặc dù việc loại bỏ cao răng tại nhà không thể thay thế việc làm sạch chuyên sâu, nhưng việc duy trì thói quen vệ sinh răng miệng tốt có thể giúp ngăn ngừa sự hình thành lại của cao răng. Sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn và kem đánh răng có fluoride cũng là những biện pháp hữu ích.
Trước và sau khi lấy cao răng (cạo vôi răng)

VII. Kết Luận

1. Tóm tắt tầm quan trọng của việc chăm sóc răng miệng

Cao răng là một vấn đề phổ biến nhưng có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách không chỉ giúp ngăn ngừa cao răng mà còn bảo vệ sức khỏe tổng thể của bạn. Hãy nhớ rằng, việc phòng ngừa luôn tốt hơn là điều trị.

Lời khuyên của chuyên gia

Chúng tôi khuyến khích bạn thực hiện vệ sinh răng miệng định kỳ và thăm khám nha sĩ để duy trì sức khỏe răng miệng tốt nhất. Hãy nhớ rằng, việc chăm sóc răng miệng không chỉ là trách nhiệm cá nhân mà còn là cách để bảo vệ sức khỏe của bạn và những người xung quanh.